Założenie spółki cywilnej sprowadza się do zawarcia umowy między wspólnikami oraz dokonania właściwych zgłoszeń. O tym, jak załatwić to krok po kroku opowiem w poniższym tekście.
Spis treści:
- Jak założyć spółkę cywilną? Od czego zacząć?
- Założenie spółki cywilnej krok po kroku
- Co powinna zawierać umowa spółki cywilnej?
- Zgłoszenie spółki cywilnej do rejestru
- Opodatkowanie spółki cywilnej
- Założenie spółki cywilnej – o czym pamiętać?
Spółka cywilna to jeden ze sposobów na wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez co najmniej dwóch przedsiębiorców. Jednak konstrukcja prawna spółki cywilnej znacząco różni się od spółek prawa handlowego, a więc działających na podstawie Kodeksu spółek handlowych. Kiedy warto założyć taką spółkę i jak to zrobić? Odpowiedź na te pytania powinien poznać każdy, kto zastanawia się, w jaki sposób rozwinąć swój biznes bądź rozpocząć jego prowadzenie.
Jak założyć spółkę cywilną? Od czego zacząć?
Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, jak założyć spółkę cywilną należy rozpocząć od tego, czym w ogóle jest spółka cywilna. Zgodnie z Kodeksem cywilnym przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony – przede wszystkim przez wniesienie wkładów.
Tym samym spółka cywilna jest jedynie umową łączącą wspólników. Nie ma więc ona odrębnej podmiotowości prawnej, co z kolei jest cechą charakterystyczną spółek funkcjonujących w oparciu o Kodeks spółek handlowych, a więc spółek osobowych i kapitałowych. Przy czym warto pamiętać, że osobowość prawna przysługuje jedynie spółkom kapitałowym – a więc spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółce akcyjnej oraz spółce akcyjnej. Spółki osobowe, np. spółka jawna, stanowią jednostki organizacyjne wyposażone jedynie w zdolność prawną.
W praktyce różnica pomiędzy spółkami osobowymi a kapitałowymi sprowadza się do poziomu ich „wyodrębnienia” od samych wspólników. W przypadku spółek kapitałowych wspólnicy właściwie w ogóle nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Natomiast w spółkach osobowych odpowiedzialność ta ma charakter solidarny, a więc wierzyciel może wybrać czy będzie egzekwował swoje należności z majątku spółki, czy też z majątku wspólników. Spółka cywilna w ogóle nie daje takiego komfortu – za wszystkie zobowiązania wynikające z jej działalności odpowiadają bezpośrednio sami wspólnicy.
Założenie spółki cywilnej krok po kroku
Spółka cywilna – jak założyć taką spółkę zaraz omówię – nadal cieszy się pewnym zainteresowaniem, jednak ze wskazanych powyżej przyczyn zdecydowanie wzrasta popularność spółek prawa handlowego. W każdym razie założenie spółki cywilnej krok po kroku przedstawia się następująco:
- rejestracja przez każdego z przyszłych wspólników własnej działalności gospodarczej,
- zawarcie umowy spółki cywilnej,
- uzyskanie numeru REGON spółki cywilnej,
- zgłoszenie spółki do ZUS i urzędu skarbowego.
W praktyce spółka cywilna najczęściej jest zawierana przez osoby fizyczne. Jednak nie ma przeszkód, aby spółkę cywilną utworzyły inne podmioty prawa – osoby prawne lub jednostki organizacyjne posiadające jedynie zdolność prawną. Dlatego najprostsza odpowiedź na pytanie, kto może założyć spółkę cywilną, brzmi: każdy podmiot prawa. Natomiast kluczową sprawą jest prawidłowe opracowanie umowy spółki cywilnej. Jak napisać taką umowę?
Co powinna zawierać umowa spółki cywilnej?
Założenie spółki cywilnej praktycznie sprowadza się do zawarcia jej umowy. Wynika to z faktu, że nawet niezgłoszenie spółki do rejestru czy niedopełnienie innych formalności związanych z jej tworzeniem nie oznacza, iż umowa przestaje być ważna. Po prostu nadal wiąże ona wspólników. Art. 860 § 2 Kodeksu cywilnego umowa spółki cywilnej powinna zostać stwierdzona pismem. Jednak jest to forma zastrzeżona tylko dla celów dowodowych. Tym samym można utworzyć spółkę cywilną nawet ustnie, ale wówczas – gdyby powstał jakiś spór pomiędzy wspólnikami – będzie bardzo trudno wykazać treść tej umowy przed sądem.
W pewnych przypadkach umowa spółki musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Dzieje się tak wówczas, gdy tytułem wkładu ma zostać wniesiona nieruchomość lub wówczas, gdy nieruchomość stanowi majątek spółki. Wtedy formy aktu notarialnego wymaga:
- zawarcie umowy spółki;
- przystąpienie wspólnika do spółki;
- rozwiązanie spółki za zgodą wspólników;
- wypowiedzenie umowy przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika.
W umowie spółki cywilnej należy co najmniej:
- oznaczyć jej strony;
- wskazać na przedmiot działalności spółki;
- oznaczyć udziały wspólników i sposób podziału zysków;
- przesądzić czy umowa jest zawierana na czas określony, czy nieokreślony;
- przewidzieć sposób postępowania w przypadku rozwiązania spółki, w tym zwłaszcza sposób rozliczeń pomiędzy wspólnikami.
Przeczytaj także: Sp. z o.o. sp.k. – co to jest i kiedy opłaca się ją wybrać?
Zgłoszenie spółki cywilnej do rejestru
To, ile trwa założenie spółki cywilnej, w dużej mierze zależy od formalności, jakie trzeba w okolicznościach konkretnego przypadku załatwić. Najdłużej trwa utworzenie tej spółki wówczas, gdy umowa ma zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Jednak w pozostałych przypadkach można założyć spółkę cywilną właściwie w ciągu jednego dnia – wszystko dzięki możliwości dokonania stosownych zgłoszeń przez Internet.
Tak, jak już wspomniałem, najczęściej spółkę cywilną zakładają osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Są one zobowiązane ujawnić ten fakt w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Ponadto należy uzyskać numer NIP i REGON dla spółki cywilnej. Obydwie te sprawy również można załatwić tradycyjnie albo przez Internet. Wybór drugiej z tych możliwości oznacza konieczność skorzystania z serwisu biznes.gov.pl. Jednocześnie najpierw należy pozyskać numer REGON, gdyż jest on niezbędny do nadania spółce cywilnej NIP-u.
Opodatkowanie spółki cywilnej
Utworzenie spółki cywilnej rodzi także określone obowiązki podatkowe, które zawsze należy rozliczać z urzędem skarbowym. Należy tu pamiętać o dwóch podstawowych zasadach:
- spółka cywilna nie płaci podatku dochodowego – w tym przypadku status podatników posiada każdy ze wspólników, który ma obowiązek opłacać PIT lub CIT od dochodów generowanych w ramach spółki;
- spółka cywilna jest podatnikiem podatku VAT. Tym samym podatek ten należy rozliczać w imieniu samej spółki.
Oczywiście wspólnicy spółki cywilnej mają szerokie możliwości korzystania ze wszystkich mechanizmów zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Chodzi tu zarówno o wybór stawki podatku, jak i korzystanie ze wszystkich ulg i zwolnień.
Przeczytaj także: Restrukturyzacja spółek. Jak przebiega i ile trwa? Odpowiada ekspert
Założenie spółki cywilnej – o czym pamiętać?
Spółka cywilna to jedynie umowa łącząca wspólników, którzy samodzielnie mają status przedsiębiorcy. Tym samym spółka ta nie posiada odrębnej od samych wspólników podmiotowości prawnej i może być utworzona zarówno przez osoby fizyczne, jak i osoby prawne oraz jednostki organizacyjne posiadające jedynie zdolność prawną. Spółka cywilna może zostać zawarta na podstawie formy zawartej w dowolnej umowie, jednak dla celów dowodowych należy zachować formę pisemną. W przypadku zaś, gdy tytułem wkładu do spółki ma zostać wniesiona nieruchomość, należy zachować formę aktu notarialnego. Forma ta jest wymagana również wtedy, gdy nieruchomość wchodzi w skład majątku spółki, a umowa ma zostać zmieniona lub wypowiedziana. Dla spółki cywilnej należy uzyskać REGON i NIP. Jeżeli jej wspólnikami są osoby fizycznej, to muszą ujawnić ten fakt w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
