Restrukturyzacja spółek. Jak przebiega i ile trwa? Odpowiada ekspert

Restrukturyzacja spółek to rozwiązanie, które warto wdrożyć w przypadku trudności z zadłużeniem. Co warto o niej wiedzieć? Najważniejsze informacje na ten temat przekaże ekspert, który podzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem, udzielając praktycznych wskazówek. Z poniższego tekstu dowiesz się przede wszystkim:

– w jakim momencie rozpocząć postępowanie restrukturyzacyjne?

– jak wybrać rodzaj restrukturyzacji?

– jak przeprowadzona restrukturyzacja wpływa na przedsiębiorstwo?

Spis treści

Kiedy jest możliwa restrukturyzacja spółek?
Restrukturyzacja spółki – najpierw należy wybrać tryb postępowania
Najważniejsze elementy restrukturyzacji spółek: układ i plan
Ile trwa restrukturyzacja spółek?
Restrukturyzacja spółek – zakres przedmiotowy
Co warto wiedzieć o restrukturyzacji spółek?
FAQ – odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania

Restrukturyzacja spółek jest często najlepszą odpowiedzią na popadnięcie w nadmierne zadłużenie, które zagraża płynności finansowej i stwarza realne ryzyko upadłości. Jednak, aby postępowanie naprawcze przyniosło oczekiwane rezultaty w postaci oddłużenia, należy spełnić kilka warunków – już na etapie przygotowań do otwarcia sprawy. O czym nie należy zapomnieć? Na to pytanie odpowie ekspert ds. restrukturyzacji spółek.

Kiedy jest możliwa restrukturyzacja spółek?

Restrukturyzacja spółki powinna rozpocząć się od odpowiedzi na pytanie, kiedy tego rodzaju postępowanie jest dopuszczalne. Kwestia ta jest ściśle związana z pojęciem zdolności restrukturyzacyjnej, czyli możliwości uczestniczenia w postępowaniu naprawczym, a dokładniej – w jednym z czterech procedur przewidzianych w polskim prawie.

Zgodnie z ustawą Prawo restrukturyzacyjne, zdolność naprawczą posiadają:

Przedsiębiorcy w rozumieniu Kodeksu cywilnego;
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
Wspólnicy osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
Wspólnicy spółki partnerskiej.

Zobacz również: Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. O czym należy pamiętać?

Przede wszystkim warto zauważyć, że zdolności restrukturyzacyjnej nie posiada spółka cywilna. Wynika to z faktu, że nie jest ona podmiotem prawa, a jedynie umową łączącą wspólników. Stąd postępowanie naprawcze można przeprowadzić wobec każdego z nich. Taka możliwość istnieje w przypadku posiadania zdolności restrukturyzacyjnej, z jednego z powyższych tytułów. W związku z tym proces naprawczy spółki cywilnej to w istocie działania wobec jej wspólników. Podobnie – choć z innych względów wygląda, to w temacie spółki jawnej.

Poza tym pojawia się problem, czy postępowaniem restrukturyzacyjnym można objąć spółki w fazie organizacji. Rzeczywiście przedstawiciele doktryny odpowiadają na to pytanie w różny sposób.

Restrukturyzacja spółki – najpierw należy wybrać tryb postępowania

Po ustaleniu, że proces naprawczy spółki jest dopuszczalny, należy wybrać rodzaj postępowania, które ma zostać wykorzystane. Prawo restrukturyzacyjne przewiduje, że tego typu działania mogą być prowadzone w formie:

Każda z tych procedur charakteryzuje się zarówno przebiegiem, jak i dokładnymi przesłankami pozwalającymi na ich otwarcie. Paradoksalnie, najłatwiej jest zainicjować najbardziej rozbudowane postępowanie restrukturyzacyjne – sanację. W pozostałych przypadkach zawsze należy wziąć pod uwagę, jak dużą część ogółu stanowią wierzytelności sporne. Jeżeli nie przekraczają one 15% całości, można wdrożyć postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe lub postępowanie układowe.

Polecamy także: Czynności zwykłego zarządu a restrukturyzacja. Wyjaśnia ekspert

W przypadku postępowania naprawczego głównym efektem ma być zawarcie układu na linii dłużnik – wierzyciel. To na jego podstawie dokonuje się restrukturyzacji zobowiązań dłużnika. Natomiast w postępowaniu sanacyjnym ponadto przeprowadza się tzw. działania sanacyjne, przez które ustawodawca rozumie wszelkie czynności prawne i faktyczne mające na celu uzdrowienie sytuacji przedsiębiorstwa. Z tego względu jest to najbardziej rozbudowany proces naprawczy – często stosowany np. w restrukturyzacji spółki z o.o.

Najważniejsze elementy restrukturyzacji spółek – układ i plan

Zarówno restrukturyzacja spółek kapitałowych, jak i osobowych – co wynika z samej natury tego postępowania – polega przede wszystkim na zawarciu porozumienia z wierzycielami. W tym celu zadłużona spółka najpierw musi przedstawić propozycje układowe. Ustawodawca nie stworzył zamkniętego katalogu propozycji, jakie dłużnik może złożyć swoim wierzycielom. Tytułem przykładu warto wskazać rozwiązania, które spotyka się najczęściej, takie jak:

Odroczenie terminu wykonania zobowiązań;
Rozłożenie spłaty na raty;
Zmniejszenie wysokości;
Konwersję wierzytelności na udziały lub akcje;
Zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.

Ponadto w ramach postępowania restrukturyzacyjnego należy także sporządzić plan naprawczy spółki. Zgodnie z przepisami należy w nim uwzględnić m.in.:

Opis przedsiębiorstwa dłużnika wraz z informacją o aktualnym oraz przyszłym stanie podaży i popytu w sektorze rynku, na którym przedsiębiorstwo działa;
Analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;
Prezentację proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika oraz informację na temat poziomu i rodzaju ryzyka;
Pełny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów;
Projektowane zyski i straty na kolejne pięć lat oparte na co najmniej dwóch prognozach.

Plan postępowania naprawczego spółki musi odpowiedzieć na pytanie, jakie są źródła zadłużenia podmiotu, jakimi środkami można rozwiązać ten problem oraz w jaki sposób należy je wdrażać. Propozycje układowe oraz plan działania to dwa najważniejsze dokumenty właściwie każdej restrukturyzacji.

Warto przeczytać: PROW 2022. Wszystko, co musisz wiedzieć o tym programie

Ile trwa restrukturyzacja spółek? Jak przebiega restrukturyzacja?

Dla zadłużonej spółki liczy się przede wszystkim czas – jeżeli postępowanie naprawcze zostanie wdrożone zbyt późno, zdecydowanie spadają szanse na jego powodzenie. Jednak w praktyce pojawia się jeszcze jedno istotne pytanie – ile trwa restrukturyzacja spółki? Niestety, odpowiedź na to pytanie zależy od szeregu różnych czynników. Do najważniejszych należy:

rodzaj wybranego postępowania;
rzetelność w podejmowaniu czynności w toku procedury;
obciążenie sądu restrukturyzacyjnego i ściśle związana z tym długość oczekiwania na rozpatrzenie stosownych wniosków.

Biorąc pod uwagę te czynniki, cały proces trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat – zwłaszcza w przypadku korporacji wymagających szeroko zakrojonych działań.

Poza tym rodzaj postępowania i podjęte w jego ramach rozstrzygnięcia mają znaczenie także dla ustalenia, kto reprezentuje spółkę w restrukturyzacji.Jeśli spółka zostanie ograniczona w zarządzaniu swoim majątkiem, reprezentacja najczęściej będzie należeć do zarządcy. Jeżeli jednak spółka zachowa prawo do zarządzania, obowiązywać będą dotychczasowe zasady reprezentacji.

Restrukturyzacja spółek – zakres przedmiotowy

Proces naprawczy może zostać przeprowadzony w ramach każdego z dostępnych postępowań. Restrukturyzować można wszystkie rodzaje spółek, co oznacza, że:

proces naprawczy spółki cywilnej oznacza przeprowadzenie wybranej procedury w stosunku do każdego z przedsiębiorców tworzących firmę. Spółka cywilna, będąca jedynie umową pomiędzy biznesmenami, sama w sobie nie ma zdolności restrukturyzacyjnej;
postępowanie naprawcze spółki z o.o. może zahamować prowadzone wobec niej postępowania egzekucyjne. Bardzo często jest to element, który warunkuje przywrócenie płynności finansowej tego typu spółkom;
restrukturyzacja spółki akcyjnej nierzadko przeprowadzana jest przez postępowanie sanacyjne. Wynika to z zastanych rozmiarów zadłużenia tych spółek oraz konieczności wdrożenia działań sanacyjnych. Nie ma jednak przeszkód, aby sięgać tutaj również po inne rodzaje rozwiązań naprawczych;
działania wobec spółki jawnej są jednymi z najczęściej występujących na rynku. Ich efektywność w decydującej mierze zależy od ścisłej współpracy między wspólnikami a doradcą restrukturyzacyjnym;
postępowanie naprawcze spółek osobowych i kapitałowych zawsze następuje w drodze zawarcia układu, a jej szczegółowe uwarunkowania określa przede wszystkim wysokość majątku przedsiębiorstwa.

Co warto wiedzieć o restrukturyzacji spółek?

Postępowanie naprawcze spółki może zostać przeprowadzone w ramach jednego z czterech postępowań uregulowanych w Prawie restrukturyzacyjnym. Wybór procedury jest jedną z najważniejszych decyzji, jaką muszą podjąć zarządzający przedsiębiorstwem. Decyzja ta przekłada się na zakres czynności, jakie trzeba będzie podjąć przed otwarciem postępowania oraz w jego trakcie, a także na czas trwania samej procedury. W każdym razie zawsze do najważniejszych kwestii w tym obszarze należy przygotowanie właściwych propozycji układowych oraz planu naprawczego. W praktyce dokumenty te niejednokrotnie decydują o sukcesie całego postępowania.

FAQ – odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania

Kiedy można rozpocząć restrukturyzację spółki?

Otwarcie postępowania naprawczego w stosunku do spółki może nastąpić w momencie, gdy stała się ona niewypłacalna (utraciła zdolność wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych) lub jest zagrożona utratą płynności finansowej (gdy sytuacja ekonomiczna spółki wskazuje, że w niedługim czasie może stać się ona niewypłacalna).

Są to więc przesłanki, które warunkują otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, jak w przypadku innych dłużników. Ogólnie odnoszą się one do trudnej sytuacji finansowej spółki. Jednak zawsze im wcześniej rozpocznie się proces naprawczy, tym większe szanse na to, że uda się go zakończyć powodzeniem. Dlatego nie warto zwlekać z decyzją w tym zakresie. Zwykle najlepszym pomysłem jest zainicjowanie restrukturyzacji firmy, gdy pojawią się pierwsze sygnały jej kryzysu.

Od czego zależy sukces w restrukturyzacji spółki?

W procesie restrukturyzacji chodzi o uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika. Sam proces naprawczy przedsiębiorstwa umożliwia dłużnikowi zawarcie układu z wierzycielami. W ugodzie określa się zasady restrukturyzacji zobowiązań. Oczywiście nigdy nie można zapominać o zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Dlatego sukces w tym zakresie zależy od porozumienia się dłużnika z wierzycielami, przeniesieniu treści tego porozumienia do układu, który następnie zostanie przyjęty przez odpowiednią większość wierzycieli, a następnie zatwierdzony przez sąd.

Jak wybrać rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego?

Postępowanie restrukturyzacyjne musi być wybierane w zależności od tego, jaka jest suma wierzytelności spornych. Znaczną decyzyjność ma tutaj poziom 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. W przypadku postępowania sanacyjnego suma ta nie ma znaczenia, natomiast należy pamiętać, że w tym przypadku dłużnik traci prawo do zarządzania przedsiębiorstwem i musi przeprowadzić właściwe działania. Oznacza to, że sanacja jest zarezerwowana dla najbardziej zadłużonych firm. Spośród pozostałych procedur zawsze warto wziąć pod uwagę postępowanie o zatwierdzenie układu. Rodzaje procesów naprawczych na tyle się różnią, że muszą być wybierane z uwzględnieniem indywidualnej sytuacji finansowej dłużnika.

Jak przygotować propozycje układowe?

Zobowiązania spółki mogą zostać zrestrukturyzowane na zasadach ustalonych w ugodzie. Dlatego przygotowanie propozycji układowych jest niezmiernie istotnym elementem każdego postępowania naprawczego. Należy je opracowywać w ścisłej zależności od realnych możliwości dłużnika oraz od jego bieżących zdolności finansowych i perspektyw związanych z działalnością przedsiębiorstwa.

Specjalizujemy się w restrukturyzacji spółek i firm w całej Polsce!

Case Studies

Sprawdź sukcesy naszych klientów

Zobacz historie sukcesów