Postępowanie o zatwierdzenie układu. Najważniejsze informacje

Jeżeli poszukujesz prostego i skutecznego sposobu na przeprowadzenie restrukturyzacji, który pozwoli Twojej firmie wyjść z zadłużenia, przeczytaj nasz artykuł. Wyjaśniamy w nim, na czym polega postępowanie o zatwierdzenie układu – czyli najprostsza forma restrukturyzacji. Z lektury dowiesz się:

• czym charakteryzuje się postępowanie o zatwierdzenie układu,
• jakie warunki trzeba spełnić, aby zainicjować to postępowanie,
• jakie korzyści daje restrukturyzacja przeprowadzona w tej formie.

Postępowanie o zatwierdzenie układu – to musisz wiedzieć:

• Postępowanie o zatwierdzenie układu to najprostsza i najmniej sformalizowana forma restrukturyzacji.
• Najbardziej charakterystyczną cechą tego postępowania jest to, że można je rozpocząć bez formalnej decyzji sądu. Wystarczy obwieszczenie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Warunkiem jest zawarcie przez dłużnika umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, który będzie pełnił rolę nadzorcy układu.

Postępowanie powinno zostać zakończone w ciągu trzech miesięcy od dnia wskazanego jako dzień układowy.

Spis treści:

Postępowanie o zatwierdzenie układu – istota sprawy

Postępowanie o zatwierdzenie układu należy do jednego z czterech postępowań uregulowanych w Prawie restrukturyzacyjnym. Jego podstawowym celem jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika oraz umożliwienie mu restrukturyzacji poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Cel ten osiąga się za pomocą środków przewidzianych w tym postępowaniu, które służą wypracowaniu, przyjęciu i zatwierdzeniu układu przez sąd.

Zanim omówimy szczegółowy przebieg postępowania o zatwierdzenie układu, warto wspomnieć, kiedy skorzystanie z tego rodzaju restrukturyzacji jest w ogóle możliwe. Zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym rozpoczęcie przedmiotowego postępowania możliwe jest tylko wówczas, gdy suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% sumy wierzytelności, uprawniających do głosowania nad układem.

Wynika to z faktu, że postępowanie o zatwierdzenie układu jest najmniej sformalizowanym ze wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych. W czasie jego biegu np. nie występuje odrębna procedura ustalania spisu wierzytelności. Stąd ustawodawca postanowił ograniczyć jego zastosowanie tylko do tych dłużników, którzy nie mają stosunkowo dużej ilości wierzytelności spornych. 

Zobacz także: Postępowanie układowe – na czym ono polega? Odpowiada specjalista

Kiedy warto wybrać postępowanie o zatwierdzenie układu?

Doświadczenie pokazuje, że postępowanie o zatwierdzenie układu jest najlepszym rozwiązaniem dla dłużników, których sytuacja nie jest nazbyt skomplikowana, a jednocześnie dysponują zasobami finansowymi pozwalającymi na stosunkowo szybkie oddłużenie. Rzeczywiście, postępowanie o zatwierdzenie układu to najmniej sformalizowana forma restrukturyzacji, którą można przeprowadzić szybko i przy niewielkich nakładach. Z tych powodów cieszy się ono dużą popularnością wśród zadłużonych przedsiębiorców.

Zawsze wybór rodzaju restrukturyzacji zależy od sytuacji majątkowej dłużnika, a co za tym idzie od realnych możliwości wykonania układu. Jeżeli nie ma perspektyw na to, aby restrukturyzacja w drodze postępowania o zatwierdzenie układu spełniła swoją rolę, lepiej nie marnować czasu i zasobów na jej przeprowadzenie. Wówczas zdecydowanie korzystniejszym rozwiązaniem jest sięgnięcie po inne postępowania restrukturyzacyjne, w tym nawet po sanację, określaną czasami mianem „głębokiej restrukturyzacji”.

Poza tym postępowanie restrukturyzacyjne o zatwierdzenie układu może zostać przeprowadzone jedynie wówczas, gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Przekroczenie tego pułapu zamyka dostęp do wskazanej formy restrukturyzacji.

Postępowanie o zatwierdzenie układu – najważniejsze informacje

Podstawową zaletą postępowania o zatwierdzenie układu jest to, że umożliwia ono zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów przez dłużnika. Dlatego głosowanie nad układem możliwe jest bez udziału sądu. Ten rozpoznaje jedynie wniosek o zatwierdzenie układu, na który zgodę wyrazili wierzyciele. Jednak nie oznacza to, że postępowanie o zatwierdzenie układu jest prowadzone samodzielnie przez dłużnika.

Aby rozpocząć tę procedurę, dłużnik musi zawrzeć umowę z doradcą restrukturyzacyjnym, który pełni funkcję nadzorcy układu. Doradca wspiera dłużnika na każdym etapie postępowania oraz dba o prawidłowość jego przebiegu. Do głównych zadań nadzorcy układu należy przygotowanie propozycji układowych, samodzielne zbieranie głosów oraz złożenie do sądu wniosku o zatwierdzenie układu.

Polecamy też: NDA, Setback, One-Off – co oznaczają te oraz inne restrukturyzacyjne pojęcia?

Wymagania formalne i dokumenty potrzebne do rozpoczęcia postępowania o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu rozpoczyna się od obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Oznajmienie to należy do nadzorcy układu, którego dłużnik samodzielnie wybiera, zawierając z nim umowę o sprawowanie tej funkcji. Dlatego zawarcie takiej umowy jest podstawowym warunkiem rozpoczęcia postępowania.

Kolejne kroki dotyczące dnia układowego to:

• Nadzorca układu dokonuje ustalenia dnia układowego.
• Zgodnie z art. 211 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego, dzień układowy przypada nie wcześniej niż trzy miesiące przed, i nie później niż dzień przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu.
• Dzień układowy jest kluczową datą dla przebiegu postępowania o zatwierdzenie układu.
• To właśnie według stanu z dnia układowego określa się uprawnienia wierzycieli do głosowania nad układem oraz skutki przyjętego układu.

Dzień układowy pełni więc fundamentalną rolę w całym postępowaniu, wyznaczając ramy dla praw i obowiązków stron zaangażowanych w proces zatwierdzania układu.

Przebieg postępowania o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu – ze względu na swój odformalizowany charakter – nie rozpoczyna się od wydania postanowienia przez sąd. Przed jego rozpoczęciem dłużnik musi podpisać umowę z doradcą restrukturyzacyjnym, bez którego otwarcie postępowania o zatwierdzenie układu nie jest możliwe. 

Bez tej umowy nie da się przygotować propozycji układowych, które następnie zostaną poddane głosowaniu wierzycieli. Ostatecznie to właśnie zatwierdzenie układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym decyduje o oddłużeniu przedsiębiorcy.

Wyróżniamy następujące etapy postępowania o zatwierdzenie układu:

1. Podpisanie przez dłużnika umowy z doradcą restrukturyzacyjnym pełniących funkcje nadzorcy układu;
2. Opracowanie przez nadzorcę i dłużnika propozycji układowych;
3. Głosowanie nad układem;
4. Złożenie do sądu restrukturyzacyjnego wniosku o zatwierdzenie układu;
5. Rozpoznanie wniosku przez sąd;
6. Wydanie postanowienia o zatwierdzeniu układu lub o odmowie zatwierdzenia układu.

Oczywiście wskazane powyżej kroki stanowią jedynie schemat postępowania. Należy pamiętać, że najważniejszym elementem postępowania o zatwierdzenie układu jest przyjęcie samego układu przez wierzycieli. Można powiedzieć, że postępowanie o zatwierdzenie układu krok po kroku prowadzi właśnie do tego celu. Dochodzi do tego wówczas, gdy za propozycjami układowymi opowie się odpowiednia większość wierzycieli. Jej dokładną wysokość ustawodawca uzależnił od tego, czy nad przyjęciem układu głosuje całość wierzycieli, czy też zostali oni podzieleni na grupy interesów.

Uchwalony przez wierzycieli układ, aby stał się prawomocny, musi zostać zatwierdzony przez sąd. W tym celu dłużnik lub jego pełnomocnik muszą złożyć specjalny wniosek do sądu restrukturyzacyjnego. Jest to pismo procesowe, w którym wnosi się o zatwierdzenie układu. Wniosek ten musi spełniać wszystkie wymogi formalne, jakie są stawiane pismom procesowym, dlatego niezbędne jest jego odpowiednie uzasadnienie oraz dołączenie wymaganych załączników, takich jak sprawozdanie nadzorcy układu. Pisząc wniosek o zatwierdzenie układu, nie można o tym zapominać.

Nie jest to rozwiązanie wyjątkowe, ponieważ zatwierdzenie układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym zawsze następuje na mocy postanowienia sądu. To właśnie sąd ma prawo zatwierdzić układ lub odmówić jego zatwierdzenia. Do odrzucenia może jednak dojść tylko wtedy, gdy spełnione są określone przesłanki, na przykład gdy układ jest niezgodny z prawem. W związku z tym sąd, rozpatrując wniosek, ocenia zarówno legalność zaproponowanych w układzie metod restrukturyzacji, jak i prawidłowość przeprowadzenia całej procedury.

Jednocześnie należy pamiętać, że zatwierdzenie układu przez sąd i uprawomocnienie się stosownego postanowienia otwierają drogę do wykonania układu, w tym przymusowej egzekucji jego postanowień. Dlatego postępowanie o zatwierdzenie układu jest warunkiem, bez którego postępowanie egzekucyjne dotyczące samego układu nie może się odbywać. Jeżeli układ nie zostanie zatwierdzony, uprawnionym podmiotom służy prawo do złożenia zażalenia do sądu wyższej instancji. Wówczas sąd odwoławczy może utrzymać w mocy postanowienie sądu restrukturyzacyjnego, bądź uwzględnić odwołanie i zatwierdzić układ. Bez względu na okoliczności tylko zatwierdzenie układu oznacza sukces uproszczonej restrukturyzacji.

Przeczytaj również: Postępowanie sanacyjne – omawiamy jego wady i zalety

Rola sądu w postępowaniu o zatwierdzenie układu

Jedną z cech wyróżniających postępowanie o zatwierdzenie układu jest ograniczenie do minimum roli sądu restrukturyzacyjnego. Angażuje się on dopiero na etapie rozpoznawania wniosku o zatwierdzenie układu. Decyzja sądu w tym zakresie jest kluczowa dla powodzenia całego procesu restrukturyzacji. Jeśli układ nie zostanie zatwierdzony, cały wysiłek włożony w postępowanie może okazać się bezowocny. Dlatego wniosek o zatwierdzenie układu musi być przygotowany z najwyższą starannością. Zgodnie z przepisami Prawa restrukturyzacyjnego powinien on zawierać:

• imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
• NIP, jeżeli dłużnik ma taki numer,
• propozycje układowe,
• szczegółowy wynik głosowania.

Ponadto do wniosku dołącza się:

• zebrane przez nadzorcę układu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe karty do głosowania, uszeregowane zgodnie z kolejnością przyjętą w spisie wierzytelności,
• dowód wysłania, co najmniej na trzy tygodnie przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu, informacji wierzycielom, którzy nie oddali głosu, o sposobie głosowania, pouczeniu o sposobie uwierzytelnienia się w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe, sposobie wypełnienia karty do głosowania lub zawiadomieniu o terminie zgromadzenia wierzycieli,
• otrzymane przez nadzorcę układu dowody doręczenia powyższych informacji i zawiadomień,
• sprawozdanie nadzorcy układu.

Propozycje układowe to podstawa

Kluczem do sukcesu postępowania o zatwierdzenie układu jest przygotowanie przez dłużnika właściwych i zgodnych z prawem propozycji układowych. Warto pamiętać, że ustawodawca daje tu dużą swobodę, wskazując, że każdy sposób restrukturyzacji, który nie jest sprzeczny z obowiązującymi przepisami, może zostać zaproponowany wierzycielom. Oczywiście treść propozycji musi być ściśle dostosowana do konkretnej sytuacji dłużnika.

Dlatego trudno wskazać uniwersalne rozwiązania, które zawsze będą najlepsze przy restrukturyzacji zobowiązań w postępowaniu o zatwierdzenie układu. Tym bardziej warto skorzystać z pomocy doświadczonego doradcy restrukturyzacyjnego, który po objęciu funkcji nadzorcy układu i dokładnym poznaniu sytuacji firmy oraz struktury zadłużenia, będzie mógł doradzić dłużnikowi propozycje układowe, które zyskają poparcie wierzycieli i akceptację sądu.

Koniecznie zobacz: Spis wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Ważne informacje

Postępowanie o zatwierdzenie układu – podsumowanie

Postępowanie o zatwierdzenie układu bez wątpienia jest najprostszym i najmniej sformalizowanym spośród wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych. Jego niewątpliwą zaletą jest szybki przebieg, który pozwala na sprawne rozwiązanie problemu zadłużenia. Jednak skorzystanie z tej procedury jest możliwe tylko wtedy, gdy poziom wierzytelności spornych nie przekracza 15% wszystkich wierzytelności przysługujących przeciwko dłużnikowi.

Sukces całego postępowania często zależy od właściwego przygotowania propozycji układowych, dlatego warto zwrócić na to szczególną uwagę. Ponadto, po zmianach w Prawie restrukturyzacyjnym, które wejdą w życie 1 grudnia 2025 r., postępowanie o zatwierdzenie układu najprawdopodobniej zyska jeszcze większą popularność niż obecna uproszczona restrukturyzacja. Dzięki temu stanie się najchętniej wybieraną metodą oddłużenia firm.