Przyspieszone postępowanie układowe – wyjaśniamy na czym ono polega

Przyspieszone postępowanie układowe jest jednym z czterech postępowań uregulowanych w Prawie restrukturyzacyjnym. W artykule prezentujemy najważniejsze informacje dotyczące tej procedury.

Spis treści

1. Przyspieszone postępowanie układowe – istota sprawy
2. Przyspieszone postępowanie układowe – przebieg
3. Skutki otwarcia przyspieszonego postępowania układowego
4. Przyspieszone postępowanie układowe – skutki dla wierzyciela
5. Przyspieszone postępowanie układowe a inne postępowania
6. Zakończenie

Nie można wybrać właściwego postępowania restrukturyzacyjnego bez bardzo dobrego zaznajomienia się z sytuacją, w jakiej znalazł się dłużnik oraz bez poznania przepisów, na podstawie których prowadzi się tego rodzaju sprawy. Przy czym Prawo restrukturyzacyjne – jak wiadomo – przewiduje aż cztery rodzaje postępowań, pomiędzy którymi zachodzą poważne różnice. Warto więc dobrze poznać charakterystykę każdego z nich. Czym więc wyróżnia się przyspieszone postępowanie układowe?

Przyspieszone postępowanie układowe – istota sprawy

Zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym przyspieszone postępowanie układowe jest jednym z czterech rodzajów spraw restrukturyzacyjnych. Jego celem jest umożliwienie dłużnikowi zawarcia układu z wierzycielami, po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie. Jednocześnie może być ono prowadzone tylko wówczas, gdy liczba wierzytelności spornych nie przekracza poziomu 15% wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Zobacz również: Postępowanie o zatwierdzenie układu. Najważniejsze informacje

Przyspieszone postępowanie układowe – przebieg

Przyspieszone postępowanie restrukturyzacyjne składa się z dwóch zasadniczych elementów: postępowania w sprawie rozpoznania wniosku o otwarcie tego rodzaju restrukturyzacji oraz właściwego postępowania restrukturyzacyjnego. Oczywiście drugi z omawianych tu elementów rozpoczyna swój bieg tylko wówczas, gdy sąd zatwierdzi wniosek o otwarcie. Wtedy też rozpoczyna się właściwe postępowanie restrukturyzacyjne.

Wniosek restrukturyzacyjny w przyspieszonym postępowaniu układowym – podobnie, jak w innych rodzajach restrukturyzacji – musi zostać złożony do właściwego sądu restrukturyzacyjnego. Kwestię jego właściwości ocenia się zaś przede wszystkim w odniesieniu do siedziby głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika. Wniosek o otwarcie przedmiotowego postępowania musi natomiast spełniać wszystkie warunki formalne pisma procesowego.

Poza tym we wniosku należy zawrzeć m.in. 

• propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym;
• aktualny wykaz majątku dłużnika oraz wskazanie miejsc, w których się on znajduje;
• wykaz wierzycieli;
• sumę wierzytelności z wyszczególnieniem sumy wierzytelności objętej układem z mocy prawa;
• sumy wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela oraz wykaz wierzytelności spornych.

Przyspieszone postępowanie układowe – prawidłowe przygotowanie wniosku

Prawidłowe przygotowanie wniosku jest niezwykłe istotne, gdyż sąd rozpozna go na posiedzeniu niejawnym jedynie na podstawie przedstawionych dokumentów. Jeżeli sąd zdecyduje o otwarciu przyspieszonego postępowania, właściwe postanowienie w tej sprawie stanie się wykonalne już w dniu jego podpisania. Jednocześnie podlega ono obwieszczeniu. Od dnia otwarcia omawianego tu postępowania biegnie dla nadzorcy sądowego dwutygodniowy termin na sporządzenie i złożenie sędziemu komisarzowi:

• Planu restrukturyzacyjnego uwzględniającego propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika;
• Spisu wierzytelności;
• Spisu wierzytelności spornych

Zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym niezwłocznie po otrzymaniu tych dokumentów – a więc tak szybko, jak to tylko możliwe – sędzia-komisarz wyznacza termin zgromadzenia wierzycieli, na którym odbędzie się głosowanie nad układem. Ustawodawca nie sprecyzował w jakim odstępie czasu od przedłożenia sędziemu-komisarzowi wskazanych powyżej dokumentów powinno zostać wyznaczone zgromadzenie wierzycieli. Warto więc wziąć tu pod uwagę okoliczności danego przypadku. Ważne jest ustalenie takiego terminu, który pozwoli wszystkim wierzycielom zapoznać się z propozycjami układowymi. Umożliwi to podjęcie decyzji co do głosowania „za” bądź „przeciw”.

Polecamy też: Sp. z o.o. sp.k. – co to jest i kiedy opłaca się ją wybrać?

Skutki otwarcia przyspieszonego postępowania układowego

Z otwarciem przyspieszonego postępowania układowego ustawodawca powiązał szereg konsekwencji, dotyczących zarówno dłużnika, jak i jego majątku. W pierwszym rzędzie należy podkreślić, że w postępowaniu tym dłużnik ma obowiązek udzielać sędziemu-komisarzowi i nadzorcy sądowemu wszelkich niezbędnych wyjaśnień oraz udostępnić wymagane dokumenty. Ponadto musi on umożliwić nadzorcy zapoznanie się ze swoim przedsiębiorstwem i księgami rachunkowymi.

Poza tym z dniem otwarcia przedmiotowego postępowania mienie służące dłużnikowi do prowadzenia działalności gospodarczej oraz po prostu należącego do niego staje się masą układową. Tym samym służy on przede wszystkim zaspokojeniu wierzycieli.

Zainicjowanie przyspieszonej restrukturyzacji pozwala sędziemu-komisarzowi ustanowić zarządcę, co jednocześnie wiąże się z uchyleniem dłużnikowi prawa zarządu jego majątkiem. Możliwość ta pojawia się wówczas, gdy zostanie spełniona co najmniej jedna z następujących przesłanek:

• Dłużnik, chociażby nieumyślnie, naruszył prawo w zakresie sprawowania zarządu, czego skutkiem było pokrzywdzenie wierzycieli lub możliwość takiego pokrzywdzenia w przyszłości;
• Oczywiste jest, że sposób sprawowania zarządu nie daje gwarancji wykonania układu lub dla dłużnika ustanowiono kuratora;
• Dłużnik nie wykonuje poleceń sędziego-komisarza lub nadzorcy sądowego. W szczególności nie złożył w wyznaczonym przez sędziego-komisarza terminie propozycji układowych zgodnych z prawem.

Otwarcie przyspieszonego postępowania układowego – co do zasady – zamyka także możliwość zabezpieczenia wierzytelności powstałych przed tą datą ograniczonym prawem rzeczowym, np. hipoteką. W czasie trwania tego postępowania ani dłużnik, ani zarządca nie mogą także spełniać wierzytelności objętych z mocy prawa układem.

Przyspieszone postępowanie układowe – skutki dla wierzyciela

Natomiast skutki otwarcia przyspieszonej restrukturyzacji dla wierzycieli sprowadzają się przede wszystkim do wspomnianych już ograniczeń w możliwości spełnienia przysługujących im świadczeń. Należy także pamiętać, że Prawo restrukturyzacyjne od momentu otwarcia przedmiotowego postępowania co do zasady zabrania potrącania pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem wierzytelności wzajemnych.

Poza tym wierzycielom w ramach przedmiotowego typu restrukturyzacji przysługują wszystkie „standardowe” uprawnienia. Warto wspomnieć, że przyspieszone postępowanie układowe nie obejmuje procedury pozwalającej na zgłoszenie wierzytelności. Jeżeli dane prawo nie znalazło się w spisie, wierzyciel ma prawo zgłosić sprzeciw co do jego treści.

Przeczytaj także: Postępowanie sanacyjne – omawiamy jego wady i zalety  

Przyspieszone postępowanie układowe a inne postępowania

Ciekawą kwestią pozostaje wpływ przyspieszonego postępowania układowego na innego rodzaju postępowania związane z dochodzeniem wierzytelności. Analizę zależności pomiędzy przyspieszone postępowania układowe, postępowanie sądowe zawsze należy rozpocząć od przepisów Prawa restrukturyzacyjnego.

Te zaś jednoznacznie stanowią, że otwarcie przyspieszonej restrukturyzacji nie stoi na przeszkodzie wszczęciu przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności. Mówiąc inaczej, otwarcie przez sąd omawianej tu sprawy restrukturyzacyjnej nie oznacza, że wierzyciel nie może dochodzić swoich w innych trybach.

Nieco inaczej sprawa przedstawia się w przypadku postępowania egzekucyjnego. Tu z kolei ustawodawca jasno stanowi, że wraz z otwarciem przyspieszonego postępowania restrukturyzacyjnego zawiesza się sprawy egzekucyjne prowadzone wobec wierzytelności objętych z mocy prawa układem. W stosunku do nich nie można także inicjować nowych postępowań egzekucyjnych. Dlatego relacja na linii przyspieszone postępowanie układowe a egzekucja przedstawia się wyraźnie na korzyść restrukturyzacji.

Zakończenie

Przyspieszone postępowanie układowe nie jest zbyt rozbudowaną formą restrukturyzacji. Jego istotą jest umożliwienie dłużnikowi zawarcia układu z wierzycielami po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie. Spis ten przygotowuje i składa sędziemu-komisarzowi nadzorca sądowy. W ramach tej sprawy może także dojść do znacznego ograniczenia dłużnika w przysługującym mu prawie zarządu. Przyspieszona restrukturyzacja oznacza także zawieszenie postępowań egzekucyjnych w stosunku do wierzytelności objętych z mocy prawa układem oraz zakaz wszczynania tego rodzaju postępowań. Nie stoi jednak na przeszkodzie dochodzeniu przez wierzycieli swoich praw w innych trybach przewidzianych prawem.