Restrukturyzacja spółki jawnej – kompendium wiedzy

Restrukturyzacja spółki jawnej jest procesem, który można przeprowadzić, gdy przedsiębiorstwo popadnie w stan niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością. W takich okolicznościach postępowanie restrukturyzacyjne powinno zostać wdrożone natychmiast. Jednak nie jest to jedyna możliwość na wyjście z kryzysu zadłużenia. Dlatego wspólnicy spółki jawnej powinni wiedzieć:

• kiedy należy rozpocząć restrukturyzację spółki jawnej,
• w jaki sposób przeprowadza się postępowanie restrukturyzacyjne w stosunku do spółki jawnej,
• co zrobić, aby nie doszło do ogłoszenia upadłości spółki.

Po lekturze poniższego tekstu te zagadnienia nie będą mieć przed Tobą tajemnic!

Restrukturyzacja spółki jawnej – co musisz wiedzieć?

• Wspólnicy spółki jawnej mają zdolność restrukturyzacyjną, dzięki czemu mogą skorzystać z regulacji Prawa restrukturyzacyjnego. W większości przypadków jest to jedyny sposób na uniknięcie konieczności ogłoszenia upadłości.
• Zrestrukturyzowanie długów spółki należy przede wszystkim rozpocząć od zaplanowania całego postępowania i – oczywiście – od wyboru samego rodzaju procedury. Doradca restrukturyzacyjny może się tutaj okazać bardzo istotnym wsparciem.
• Oprócz klasycznego postępowania restrukturyzacyjnego wspólnicy spółki jawnej mogą oddłużyć ją, korzystając z innych metod, w tym z restrukturyzacji finansowej i organizacyjnej. Ich dobór i zakres zależy od skali zadłużenia i innych problemów przedsiębiorstwa.

Spis treści

1. Czym jest restrukturyzacja spółki jawnej?
2. Jakie są etapy procesu restrukturyzacji spółki jawnej?
3. Jakie są główne przyczyny restrukturyzacji spółki jawnej?
4. Jakie elementy obejmuje restrukturyzacja spółki jawnej?
5. Zmiany organizacyjne i zarządzanie
6. Restrukturyzacja finansowa i optymalizacja kosztów
7. Korzyści z restrukturyzacji spółki jawnej – dlaczego warto ją przeprowadzić
8. Restrukturyzacja spółki jawnej – krótkie podsumowanie

Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Jest to stosunkowo popularna forma prowadzenia działalności gospodarczej. Należy jednak pamiętać, że nie jest to osoba prawna i wspólnicy mogą ponieść odpowiedzialność za zobowiązania spółki również swoim osobistym majątkiem. Co natomiast zrobić, gdy spółka jawna popadnie w kłopoty finansowe? Najlepszą odpowiedzią jest wówczas restrukturyzacja. Poniżej wyjaśnię, jak ją przeprowadzić. Zapraszam do lektury!

Czym jest restrukturyzacja spółki jawnej?

Cele postępowania restrukturyzacyjnego prowadzonego wobec spółki jawnej są takie same jak w przypadku każdej innej restrukturyzacji: uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami. 

Jeżeli wspólnicy zdecydują się na postępowanie sanacyjne, to dodatkowym celem jest także przeprowadzenie działań sanacyjnych. Są to czynności prawe i faktyczne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu przywrócenie mu zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją.

Restrukturyzacja służy więc przede wszystkim oddłużeniu. Ustawa Prawo restrukturyzacyjne zakłada, że dzięki postępowaniu restrukturyzacyjnemu spółka znajdująca się w trudnej sytuacji finansowej powróci do dobrej kondycji. 

Spółka jawna w restrukturyzacji, a więc podczas trwania postępowania, może w pełni prowadzić swoją dotychczasową działalność. Sama restrukturyzacja zaś musi toczyć się przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli – co oznacza konieczność uregulowania ich roszczeń na zasadach wynikających z układu. Przy czym zawsze upadłość spółki jawnej powinna być traktowana jako ostateczność.

Przeczytaj także: Restrukturyzacja – wyjaśniamy co to jest i jakie są jej rodzaje 

Jakie są etapy procesu restrukturyzacji spółki jawnej?

Restrukturyzacja przedsiębiorstw, w tym spółki jawnej, przebiega w dwóch podstawowych etapach:

• postępowania w przedmiocie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego,
• „właściwego” postępowania restrukturyzacyjnego.

Wyjątkiem jest postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym nie jest konieczny wniosek o jego otwarcie. Procedura ta rozpoczyna się wraz z obwieszczeniem dokonanym w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Do dokonania takiego obwieszczenia niezbędny jest doradca restrukturyzacyjny.  

Restrukturyzacja spółki jawnej może zostać przeprowadzona w każdej z czterech procedur unormowanych przez Prawo restrukturyzacyjne. Procedury te, to:

• postępowanie o zatwierdzenie układu,
• przyspieszone postępowanie układowe,
• postępowanie układowe,
• postępowanie sanacyjne.

Natomiast zanim spółka jawna w restrukturyzacji zyska ten status, trzeba pamiętać o pewnej specyfice związanej z tzw. zdolnością restrukturyzacyjną, a więc z możliwością przeprowadzenia restrukturyzacji.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 Prawa restrukturyzacyjnego ustawę tę stosuje się do wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem. 

Sprawdź również: Zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego. Najważniejsze informacje 

Jakie są główne przyczyny restrukturyzacji spółki jawnej?

Wspólnicy spółki jawnej zawiązują ją po to, aby prowadzić działalność gospodarczą. W biznesie zaś wszystko może się zdarzyć, a o utratę stabilności finansowej naprawdę nie jest trudno. W takich sytuacjach każdy, kto ma status przedsiębiorcy, powinien pomyśleć o restrukturyzacji, bez której możliwość ogłoszenia upadłości stanie się jak najbardziej realna. Jednocześnie postępowanie restrukturyzacyjne może zostać otwarte w przypadku, gdy dłużnik:

• stanie się niewypłacalny – utraci zdolność wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (np. gdy zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku spółki),
• znajdzie się w stanie zagrożenia niewypłacalnością – w sytuacji, gdy kondycja finansowa dłużnika wskazuje na ryzyko rychłej niewypłacalności.

Restrukturyzacja firmy staje się więc niezbędna wtedy, gdy grozi jej utrata płynności finansowej. Nie inaczej jest wówczas, gdy konieczna staje się restrukturyzacja spółki jawnej. Najczęściej spotykane przyczyny takiego stanu rzeczy, to:

• nadmierne zadłużenie,
• zatory płatnicze,
• struktura zatrudnienia nieadekwatna do skali prowadzonej działalności,
• wzrost konkurencji,
• nieopłacalna produkcja,
• przerost inwestycji,
• chęć zahamowania postępowania egzekucyjnego.

Postępowanie restrukturyzacyjne prowadzi się po to, aby rozwiązać każdy z tych problemów. Istotne tu jest indywidualne podejście, dlatego najlepsze jest kompleksowe doradztwo restrukturyzacyjne.

Jakie elementy obejmuje restrukturyzacja spółki jawnej?

Restrukturyzacja spółki dotyczy jej wierzytelności. Na mocy przepisów Prawa restrukturyzacyjnego układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym obejmuje:

• wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
• odsetki za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego,
• wierzytelności zależne od warunku, jeżeli ziścił się on w czasie wykonywania układu.

Postępowanie restrukturyzacyjne wymaga przygotowania: 

• planu restrukturyzacyjnego, 
• spisu wierzytelności, 
• propozycji układowych. 

Odzyskanie stabilności finansowej spółki jawnej w decydującej mierze zależy od jakości tych dokumentów.

Zmiany organizacyjne i zarządzanie

Restrukturyzacja przedsiębiorstw, a więc również spółki jawnej, może zostać przeprowadzona również za pomocą innych instrumentów niż postępowanie restrukturyzacyjne. Chodzi tu zarówno o same zobowiązania spółki, jak i o bardziej strukturalne problemy. 

Często restrukturyzacja organizacyjna pozwala nie tylko na uniknięcie upadłości, ale na przeniesienie przedsiębiorstwa na wyższy poziom biznesowy. Taka restrukturyzacja polega na:

• zmianie sposobu reprezentacji spółki,
• pozyskaniu nowego wspólnika,
• zatrudnieniu doświadczonego managera.

Restrukturyzacja finansowa i optymalizacja kosztów

Taka forma restrukturyzacji powinna także skupiać się na restrukturyzacji finansowej oraz optymalizacji kosztów. Najszersze możliwości na takie inicjatywy są w przypadku postępowania sanacyjnego, ale nie są one wyłączone również w innych postępowaniach restrukturyzacyjnych, a nawet poza nimi. Inicjatywy w tym obszarze koncentrują się na:

• optymalizacji kosztów działalności (np. poprzez redukcję zatrudnienia),
• pozyskaniu nowych źródeł finansowania,
• renegocjacji warunków kredytów,
• zmianie struktury własnościowej.

Dowiedz się więcej: Ile kosztuje restrukturyzacja firmy? Odpowiada ekspert! 

Korzyści z restrukturyzacji spółki jawnej – dlaczego warto ją przeprowadzić

Restrukturyzacja pociąga za sobą szereg korzyści. Wśród nich najważniejsze, to:

• zawarcie układu z wierzycielami,
• powrót do efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej,
• uniknięcie egzekucji komorniczej,
• uniknięcie ogłoszenia upadłości.

Złożenie wniosku restrukturyzacyjnego bądź dokonanie obwieszczenia otwierającego postępowanie o zatwierdzenie układu, to dla samej spółki jawnej ogromna szansa.

Restrukturyzacja spółki jawnej – krótkie podsumowanie

Restrukturyzacja spółki w istocie toczy się zarówno co do spółki jak i może oddzielnie w stosunku do jej wspólników. Jeżeli więc jeden z nich chce przeprowadzić to postępowanie, nie musi tego robić  wraz z pozostałymi wspólnikami. 

Wspólnicy spółki jawnej mogą skorzystać z każdego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych, a więc z: 

• postępowania o zatwierdzenie układu, 
• przyspieszonego postępowania układowego, 
• postępowania układowego,
• postępowania sanacyjnego. 

Oddłużenie spółki jawnej może zostać przeprowadzone również w inny sposób, poprzez działania określane mianem restrukturyzacji finansowej i organizacyjnej. Wybór odpowiedniej metody musi być dostosowany do specyfiki konkretnej spółki, co sprawia, że doradztwo restrukturyzacyjne staje się szczególnie istotne.