Rolnicy borykający się z trudnościami ekonomicznymi często ubiegają się o pomoc publiczną. Plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego jest z kolei niezbędny do jej otrzymania. Na pytanie, jak go przygotować, odpowiada ekspert.
Spis treści
- Plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego – do czego służy?
- Co musi zawierać plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego?
- Od czego zacząć przygotowywanie planu?
- Pisanie planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego – kilka wskazówek
- Co to jest restrukturyzacja gospodarstwa rolnego?
- Czy i kiedy warto zrestrukturyzować gospodarstwo rolne?
- Zakończenie – jak zaplanować restrukturyzację agrobiznesu?
Właściwie w każdym przypadku restrukturyzacja – aby przynieść spodziewane efekty w postaci oddłużenia – musi zostać solidnie przygotowana. Nie inaczej jest przy restrukturyzacji gospodarstw rolnych, opartej na pomocy publicznej udzielanej przez różnego rodzaju organy państwowe. Aplikowanie o pomoc, chociażby do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa czy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, musi zostać poprzedzone sporządzeniem i zatwierdzeniem planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego. Jest to więc dokument o kluczowym znaczeniu przy wychodzeniu przez rolnika z kryzysu ekonomicznego. Jak go sporządzić? Na to pytanie odpowiem w prezentowanym artykule.
Plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego – do czego służy?
Plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego jest podstawowym dokumentem, który osoba prowadząca działalność w agrobiznesie musi przygotować, aby otrzymać pomoc państwową. Zgodnie z ustawą z dnia 9 listopada 2018 roku o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne, rolnik ubiegający się o pomoc publiczną musi opracować plan restrukturyzacji zaakceptowany przez właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania albo siedzibę dyrektora wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego. Z tego względu warto przypomnieć, jakie formy wsparcia stanowią pomoc publiczną. Dzięki temu możliwe jest wyjaśnienie, w jakich dokładnie okolicznościach rolnik musi sporządzić plan restrukturyzacji.
Przeczytaj też: Upadłość rolnika. Omówienie i sposoby na jej uniknięcie
Omawiane tu formy pomocy publiczne dystrybuowane są przez dwa podmioty: Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. W pierwszym przypadku chodzi o:
- Dopłaty do oprocentowania kredytu udzielonego przez bank na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej;
- Pożyczki na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej.
Plan restrukturyzacji musi zostać sporządzony także wówczas, gdy rolnik ubiega się w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa o:
- Gwarancję zabezpieczającą spłatę kredytu restrukturyzacyjnego;
- Przejęcie długu podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej pod warunkiem przeniesienia własności całości albo części nieruchomości rolnej na rzecz Skarbu Państwa.
Co musi zawierać plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego?
Ustawa o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne stanowi, z jakich elementów – obowiązkowo – musi się składać każdy plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego. Elementy te to:
- Opis sytuacji gospodarstwa rolnego przed uzyskaniem pomocy publicznej;
- Analiza i ocena stanu ekonomiczno-finansowego podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne;
- Opis działań, które będą podejmowane w celu przywrócenia podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne zdolności do pokrywania kosztów prowadzonej działalności rolniczej oraz spłaty zobowiązań finansowych;
- Wskazanie źródeł finansowania działań restrukturyzacyjnych oraz prognozę efektów ekonomiczno-finansowych ich wdrożenia;
- Harmonogram wdrożenia działań restrukturyzacyjnych oraz ostateczny termin wdrożenia planu restrukturyzacji;
- Wskazanie okresu restrukturyzacji, w którym nastąpi przywrócenie podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne zdolności do pokrywania kosztów prowadzonej działalności rolniczej oraz spłaty zobowiązań finansowych;
- Datę sporządzenia planu restrukturyzacji oraz podpis osoby sporządzającej plan restrukturyzacji i podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne.
Warto przeczytać: PROW 2022. Wszystko, co musisz wiedzieć o tym programie
Każdy z tych elementów musi zostać uwzględniony w planie restrukturyzacji, co z kolei oznacza, iż opracowując ten dokument, koniecznie należy wziąć pod uwagę powyższe kwestie. To zaś jest jedna z najważniejszych wskazówek dotyczących przygotowywania planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego.
Od czego zacząć przygotowywanie planu?
Nie ma wątpliwości, że restrukturyzacja zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne może się udać tylko wówczas, gdy zostanie odpowiednio przygotowana. Właśnie temu służy plan restrukturyzacji. Dlatego im lepiej zostanie on przygotowany, tym większe szanse na to, że rolnikowi uda się rozwiązać kryzys zadłużenia. Z tego względu po prostu warto naprawdę solidnie opracować plan restrukturyzacji. Wysiłek włożony w jego przygotowywanie na pewno zaprocentuje w przyszłości. Jednocześnie nigdy nie należy przystępować do pisania planu restrukturyzacji „w ciemno”.
Dlatego najlepiej, aby przedstawiciele agrobiznesu myślący o aplikowaniu po pomoc dla zadłużonych gospodarstw rolnych najpierw przeprowadzili solidną diagnozę obejmującą:
- Określenie przyczyn nadmiernego zadłużenia gospodarstwa rolnego;
- Zbadanie struktury zadłużenia i realnych perspektyw jego spłaty;
- Przemyślenie możliwości pozyskania finansowania na spłatę długów;
- Zaplanowanie wdrażania zmian mających na celu rozwój gospodarstwa.
Dzięki temu zadłużony rolnik może uzyskać odpowiedź na pytanie, co należy zrobić, aby jego gospodarstwo powróciło do dobrej kondycji ekonomicznej. W tej perspektywie zawsze należy budować plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego. W przeciwnym wypadku wypracowany dokument po prostu nie spełni swojej funkcji, co z kolei może oznaczać fiasko restrukturyzacji agrobiznesu.
Polecamy także: Restrukturyzacja małych gospodarstw 2022 – co czeka rolników?
Pisanie planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego – kilka wskazówek
Kiedy myślimy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne udzielając wsparcia naszym klientom, zawsze mamy na względzie to, że plan restrukturyzacji musi być realny do wykonania i rokujący na rzeczywistą restrukturyzację. To podstawowa wskazówka, którą przekazujemy każdemu rolnikowi planującemu restrukturyzację swojego gospodarstwa. Zawsze należy trzeźwo spojrzeć na sytuację i przeprowadzić stosowne analizy. Dzięki temu można tak zaprojektować plan restrukturyzacji, aby był on najwłaściwszą receptą na oddłużenie. Nie jest to zadanie proste, ale jego wykonanie to nieodzowny element restrukturyzacji.
Natomiast, jak chodzi o samo przygotowanie dokumentacji zawierającej plan restrukturyzacji, warto pamiętać, że stosowne wzory bez problemu można znaleźć na stronach internetowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Są one dostępne w wersji edytowanej, stąd – z technicznego punktu widzenia – wystarczy na nie nanieść przygotowane materiały. W omawianych tu kwestiach warto także skonsultować się z prawnikiem doświadczonym w prowadzeniu restrukturyzacji gospodarstw rolnych. Pozwala to mieć pewność, że sama koncepcja restrukturyzacji zostanie dobrze opracowana, a dokumenty właściwie przygotowane i złożone w odpowiednich urzędach. Jednak sama restrukturyzacja gospodarstwa – plan niewiele tu zmienia – jest skomplikowanym przedsięwzięciem, wymagającym podejmowania wielu trudnych decyzji.
Co to jest restrukturyzacja gospodarstwa rolnego?
Mówiąc o restrukturyzacji gospodarstwa rolnego, większość osób ma na myśli różnego rodzaju pomocowe, jak chociażby „Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych”. Nawiasem mówiąc, rolnicy ciągle oczekują na uruchomienie kolejnej edycji tego programu. Restrukturyzacja gospodarstw rolnych – 2023 rok nie jest tu wyjątkiem – może jednak równie dobrze, a nieraz nawet lepiej, zostać przeprowadzona na mocy Prawa restrukturyzacyjnego. Wobec tego warto postawić sobie pytanie: co to jest restrukturyzacja gospodarstwa rolnego? Możliwości są tu co najmniej trzy:
- Sięgnięcie po środki pomocowe dystrybuowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa czy Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa bądź inne podmioty,
- Zainicjowanie jednego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych unormowanych w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne,
- Przeprowadzenie różnego rodzaju działań naprawczych, mieszczących się w ogólnie dostępnych instrumentach prawnych lub ekonomicznych.
Każda z tych metod powinna być stosowana tak, aby jak najlepiej odpowiedzieć na problemy, z którymi boryka się konkretny przedsiębiorca. Jedno jest pewne: nie ma przeszkód, aby rolnicy sięgnęli po postępowania restrukturyzacyjne, będące procedurami dedykowanymi systemowemu rozwiązywaniu trudności z zadłużeniem. Restrukturyzacja gospodarstwa rolnego w tym trybie nierzadko prowadzi do naprawdę dobrych rezultatów, w postaci całkowitej spłaty zaległości wobec wierzycieli. Szczególnie interesujące w tym kontekście jest tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, zwłaszcza, że jest to restrukturyzacja sądowa gospodarstwa rolnego wyróżniająca się minimum formalności przy maksimum korzyści. W tym przypadku restrukturyzacja gospodarstwa rolnego – plan oczywiście też jest tutaj bardzo ważny – może zostać przeprowadzona szybko i efektywnie.
Czy i kiedy warto zrestrukturyzować gospodarstwo rolne?
Skoro jasne jest, że restrukturyzacja zadłużenia gospodarstw rolnych może zostać przeprowadzona na różne sposoby, trzeba zastanowić się, kiedy wdrożyć działania mające na celu oddłużenie agrobiznesu. Otóż sprawdza się tu reguła stosowana w przypadku przedsiębiorców działających w innych branżach: im wcześniej, tym lepiej. Nierozwiązane problemy z zadłużeniem tylko się potęgują, dlatego rolnik powinien przystąpić do działań naprawczych, jak tylko pojawią się pierwsze zwiastuny trudności z bieżącą spłatą wierzycieli. Trzeba o tym pamiętać także z czysto organizacyjnego punktu widzenia, gdyż na właściwe przygotowanie i wdrożenie strategii oddłużania zwykle potrzeba trochę czasu. W zależności od wybranej ścieżki należy opracować plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego, skomplikować dokumenty aplikacyjne do programu restrukturyzacji małych gospodarstw czy zainicjować wybrane postępowanie restrukturyzacyjne.
Wskazane uwarunkowania są jednym z wielu argumentów na rzecz wczesnego podejmowania działań z zakresu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego. W przeciwnym wypadku może się okazać się, że na oddłużanie będzie już za późno i jedynym wyjściem stanie się ogłoszenie upadłości, przeważnie wiążące się z likwidacją gospodarstwa. Takiego scenariusza zaś można i trzeba za wszelką cenę unikać. Dlatego warto dołożyć wszelkich starań, aby napisać dobry plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego.
Zakończenie-– jak zaplanować restrukturyzację agrobiznesu?
Przygotowanie planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego jest warunkiem otrzymania większości form pomocy udzielanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jego elementy zostały określone w ustawie o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Jednak kluczem do właściwego przygotowania tego planu pozostaje odpowiednia analiza sytuacji finansowej, w której znalazł się rolnik. A zwłaszcza źródeł kryzysu zadłużenia. Dopiero na tej podstawie można opracować wszystkie punkty, z których musi składać się plan restrukturyzacji gospodarstwa rolnego. Od jakości planu restrukturyzacji zależy nie tylko powodzenie aplikacji o konkretną formę pomocy publicznej. Dotyczy to również sukcesu w postaci oddłużenia gospodarstwa rolnego i przywrócenia mu płynności oraz rentowności.
