Bardzo często zdarza się, że sytuacja przedsiębiorcy stwarza zagrożenie upadłości, jednak nie jest na tyle trudna, aby przeprowadzać daleko idącą restrukturyzację. Wówczas warto rozważyć zastosowanie postępowania układowego. W artykule prezentujemy najważniejsze informacje związane z tą procedurą.
Spis treści
- Postępowanie układowe – co to jest?
- Postępowanie układowe – najważniejsze etapy procedury
- Jak skonstruować plan restrukturyzacyjne i spis wierzytelności?
- Postępowanie układowe – o czym pamiętać?
- Kiedy warto skorzystać z postępowania układowego?
- Zakończenie
Doświadczenie prowadzenia własnej działalności gospodarczej pokazuje, że bardzo często trudno jest określić czy pojawiające się trudności prowadzą już do zagrożenia upadłością, czy też mogą jeszcze „rozwiązać się same”.
W takich okolicznościach warto wdrożyć rozwiązania restrukturyzacyjne, które najlepiej odpowiadają przedsiębiorcom znajdującym się w stosunkowo dobrej kondycji. Pozwalają one m.in. na bieżącą obsługę kosztów sądowych czy niektórych zobowiązań. A więc na czym polega postępowanie układowe?
Postępowanie układowe – co to jest?
Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery rodzaje postępowań, które pozwalają na oddłużenie prowadzącego działalność gospodarczą: o zatwierdzenie układu; przyspieszone postępowanie układowe; postępowanie układowe oraz sanacyjne. Wśród nich postępowanie układowe wyróżnia się dwoma kwestiami:
- umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności;
- może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
Nie ma więc wątpliwości, że postępowanie układowe – w zestawieniu, chociażby z postępowaniem o zatwierdzenie układu – stanowi bardziej rozbudowaną procedurę. Daleko jej jednak do postępowania sanacyjnego, które stanowi najtrudniejszą ze spraw restrukturyzacyjnych. W postępowaniu układowym także chodzi przede wszystkim o wypracowanie układu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami.
Jednak w ramach omawianej tu procedury nie jest to możliwe bez sporządzenia i zatwierdzenia spisu wierzytelności. Zanim przedstawimy najważniejsze informacje dotyczące przygotowania tego dokumentu, warto przypomnieć kluczowe etapy, w których przebiega postępowanie układowe.
Zobacz także: Postępowanie sanacyjne – omawiamy jego wady i zalety
Postępowanie układowe – najważniejsze etapy procedury
Wśród podstawowych elementów składających się na postępowanie układowe, należy wymienić:
- Złożenie wniosku o otwarcie postępowania
- Rozpoznanie wniosku i wydanie postanowienia przez sąd
- Rozpoczęcie właściwego postępowania układowego
- Sporządzenie i złożenie sędziemu-komisarzowi właściwych dokumentów
- Zwołanie zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem
- W razie przyjęcia układu, rozpoznanie go przez sąd
- Zakończenie postępowania układowego
Oczywiście przedstawione elementy składowe postępowania układowego mają jedynie schematyczny charakter, a każdy z nich mógłby zostać „rozbity” na szereg szczegółowych kroków. Warto jednak pamiętać o kilku zasadniczych kwestiach.
Przede wszystkim do otwarcia postępowania układowego może dojść jedynie po rozpoznaniu stosownego wniosku przez sąd restrukturyzacyjny. Wniosek ten musi spełniać wszystkie wymogi pisma procesowego. Zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym należy w nim także uprawdopodobnić zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania układowego oraz zobowiązań powstałych po dniu jego otwarcia.
Chodzi tutaj o wykazanie, że z dużą dozą prawdopodobieństwa dłużnik będzie w stanie bez zwłoki pokrywać wszystkie wydatki związane z prowadzeniem sprawy oraz obsługiwać te zobowiązania, które dopiero powstaną w jej trakcie. Przy czym należy pamiętać, że mowa tu o uprawdopodobnieniu, a nie o udowodnieniu tych kwestii. Wystarczające jest więc przedstawienie sądowi, że stan majątku przedsiębiorstwa pozwala na spełnienie tych obowiązków.
Sąd rozpoznając wniosek o otwarcie postępowania układowego, może go uwzględnić, oddalić bądź – w przypadku, gdy jest ono w ogóle niedopuszczalne – odrzucić. Pierwsze z tych rozstrzygnięć oznacza rozpoczęcie sprawy. Dwa pozostałe natomiast zamykają drogę do restrukturyzacji w tym trybie, aczkolwiek podlegają zażaleniu.
Jego uwzględnienie przez sąd wyższej instancji oczywiście również oznacza otwarcie postępowania. W każdym przypadku o fakcie tym obwieszcza się, a jednym z ważniejszych skutków zainicjowania postępowania układowego jest zobowiązanie nadzorcy sądowego do ustalenia składu masy układowej.
Polecamy też: Masa sanacyjna i masa układowa. Omówienie
Jak skonstruować plan restrukturyzacyjny i spis wierzytelności?
Zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym do wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego należy dołączyć dwa dokumenty:
- plan restrukturyzacyjny uwzględniający propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika oraz
- spis wierzytelności.
Każdy z nich stanowi bardzo istotne opracowanie z punktu widzenia sukcesu restrukturyzacji, a więc oddłużenia przedsiębiorstwa dłużnika.
W przypadku planu restrukturyzacyjnego i ściśle związanym z nim propozycji układowych koniecznie należy pamiętać, aby dostosować zakładane rozwiązania do stanu przedsiębiorstwa, struktury zadłużenia oraz rzeczywistych możliwości zaspokojenia wierzycieli. Warto więc przy opracowywaniu planu i propozycji skorzystać z pomocy fachowców, posiadających doświadczenie przy ich opracowywaniu.
Z praktycznego punktu widzenia niezwykle istotnym dokumentem jest spis wierzytelności. Zamieszcza się w nim wszystkie wierzytelności osobiste powstałe w stosunku do dłużnika przed otwarciem postępowania. Treść spisu decyduje także o tym, jak istotny podczas przyjmowania układu będzie głos danego wierzyciela.
Prawo restrukturyzacyjne przewiduje szereg zasad, jakie należy uwzględnić, opracowując spis. Wierzycielom zaś ustawodawca przyznał różne uprawnienia, które mają zabezpieczyć ich interesy w prawidłowym przygotowaniu spisu. Do najczęściej wykorzystywanych należy sprzeciw co do umieszczenia bądź pominięcia wierzytelności w spisie.
Składa się go do sędziego-komisarza. W każdym razie sporządzenie spisu wierzytelności pod wieloma względami wpływa na postępowanie układowe. Zgłoszenie wierzytelności decyduje w końcu o wielu, kluczowych kwestiach.
Postępowanie układowe – o czym pamiętać?
Wydanie przez sąd postanowienia o otwarciu postępowania układowego rozpoczyna właściwą procedurę. Jej kluczowym elementem jest zwołanie zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem oraz przedłożenie sądowi wniosku o zatwierdzenie układu. Wniosek w tym zakresie jest możliwy tylko wówczas, gdy wierzyciele przyjmą układ. Jeżeli tego nie uczynią, postępowanie układowe umarza się.
Podobnie, jak w przypadku innych postępowań restrukturyzacyjnych, przyjęcie układu przez wierzycieli nie zamyka sprawy. Jego wykonywanie możliwe jest tylko pod warunkiem, że układ zostanie zatwierdzony przez sąd. Z tego też względu postępowanie układowe nie przełoży się na postępowanie egzekucyjne bez prawomocnego postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu. Warto przy tym pamiętać, że także w tym wypadku odmowa zatwierdzenia może zostać zaskarżona.
Jednocześnie sąd restrukturyzacyjny nie ma prawa do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia układu na podstawie własnego uznania. Z odmową zatwierdzenia układu możemy mieć do czynienia właściwie w dwóch przypadkach:
- gdy narusza on prawo;
- jeżeli jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia.
Przeczytaj również: Postępowanie o zatwierdzenie układu. Najważniejsze informacje
Kiedy warto skorzystać z postępowania układowego?
Z punktu widzenia dłużnika, któremu prawo pozwala na korzystanie z procedur restrukturyzacyjnych, istotne jest ustalenie, kiedy warto sięgnąć po postępowanie układowe. Jak zawsze trudno wskazywać tu na uniwersalne rozwiązania. Jednak osobiście zawsze rekomendujemy skorzystanie z postępowania układowego wtedy, gdy stan przedsiębiorstwa jest na tyle dobry, że nie ma potrzeby stosowania daleko idących środków restrukturyzacyjnych. Wówczas najczęściej korzystniejsze jest postępowanie sanacyjne.
Poza tym do rozpoczęcia postępowania układowego po prostu konieczne jest pozostawanie przedsiębiorstwa w stosunkowo dobrym stanie. Bez tego bardzo trudno uprawdopodobnić możliwość pokrycia kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu.
Warto zobaczyć: Kara umowna – co to jest i kiedy się ją stosuje?
Zakończenie
Postępowanie o zatwierdzenie układu to najlepsze rozwiązanie dla tych dłużników, którzy co prawda znaleźli się w trudnej sytuacji, ale zorientowali się o swoim położeniu wystarczająco wcześnie. Dzięki temu mogą zabezpieczyć koszty postępowania oraz obsługę zobowiązań powstałych w jego tracie, a jednocześnie nie muszą wdrażać daleko idących środków restrukturyzacyjnych. Aczkolwiek przeprowadzenie tego postępowania wymaga dużej uwagi przy opracowywaniu koniecznej dokumentacji.
