Propozycje układowe to jeden z najważniejszych elementów każdego postępowania restrukturyzacyjnego. Jak wypracować najlepsze rozwiązania w tym zakresie? Odpowiedzi udzielamy w poniższym artykule.
Spis treści:
- Czym są propozycje układowe?
- Podmioty legitymowane do złożenia propozycji układowych
- Przykłady możliwych propozycji układowych
- Jak opracować najlepsze propozycje układowe?
- Na czym polega układ likwidacyjny? Najważniejsze informacje
- Zakończenie
Postępowanie restrukturyzacyjne służy przede wszystkim restrukturyzacji zobowiązań dłużnika poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Aby do tego doszło, najpierw konieczne jest złożenie propozycji układowych, które mogą stać się przedmiotem prac nad samym układem, a w konsekwencji głosowania wierzycieli. Tym samym bez właściwego opracowania propozycji układowych właściwie nie ma co marzyć o restrukturyzacji zobowiązań. Jest to po prostu jedna z najważniejszych czynności, jakie trzeba wykonać w ramach restrukturyzacji, a nawet wcześniej – planując zainicjowanie takiego postępowania. O czym pamiętać pracując nad propozycjami układowymi? Okazuje się, że jednym z najważniejszych zagadnień jest oparcie ich o realia, w jakich znalazł się dłużnik. Bez tego propozycje nie spełnią swojej funkcji.
Czym są propozycje układowe?
Podstawowym celem każdego postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie konieczności ogłoszenia upadłości przez dłużnika, a tym samym jego oddłużenie i umożliwienie mu dalszego prowadzenie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej. Cel ten osiągany jest za pomocą układu. Aby doszło do jego wejścia w życie, niezbędne jest spełnienie dwóch warunków: opowiedzenia się „za” układem przez odpowiednią większość wierzycieli oraz jego zatwierdzenie przez sąd.
W związku z przyjęciem przez ustawodawcę takiej konstrukcji prawnej układu trudno jednoznacznie zdefiniować jego naturę. Łączą on bowiem elementy typowej umowy cywilnoprawnym z działaniem sądu. Tym samym układ w restrukturyzacji nie jest ani umową, ani orzeczeniem sądowym, ale czymś pomiędzy. W każdym razie jego zawarcie i zatwierdzenie nie jest możliwe, zanim nie zostaną złożone propozycje układowe. Są one swego rodzaju projektem przyszłego układu, nad którym można dyskutować, zanim zostaną poddane pod głosowanie.
Przeczytaj również: Zawieszenie działalności gospodarczej. Poradnik
Podmioty legitymowane do złożenia propozycji układowych
Propozycje układowe w postępowaniu restrukturyzacyjnym mogą zostać złożone przez:
- dłużnika;
- radę wierzycieli;
- nadzorcę sądowego albo zarządcę;
- wierzyciela albo wierzycieli posiadających łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności.
Wobec tego jasne jest, że w jednym postępowaniu restrukturyzacyjnym może zostać złożonych kilka różnych propozycji układowych, pochodzących od uczestników bądź organów (pozasądowych) postępowania. Oczywiście wówczas, podstawą prac nad układem może stać się każda z propozycji. Nie oznacza to jednak konieczności zmian w planie restrukturyzacyjnym.
Przykłady możliwych propozycji układowych
Ustawodawca w Prawie restrukturyzacyjnym zamieścił przykładowy katalog propozycji układowych. Zawiera on takie rozwiązania jak:
- odroczenie terminu wykonania;
- rozłożenie spłaty na raty;
- zmniejszenie wysokości;
- konwersję wierzytelności na udziały lub akcje;
- zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.
W praktyce do najczęściej spotykanych propozycji układowych należy rozłożenie na raty spłaty. Jest to jeden z najprostszych sposobów na rozwiązanie problemu zadłużenia – także poza postępowaniem restrukturyzacyjnym. Dłużnik, którego zaległości zostały rozłożone na raty, zyskuje czas potrzebny do zgromadzenia gotówki, niezbędnej do uregulowania należności. Stąd proponując rozłożenie na raty – czy blisko z nim związane odroczenie terminu płatności – zawsze należy uwzględnić faktyczną sytuację dłużnika.
Polecamy także: Umorzenie postępowania egzekucyjnego. Co warto o nim wiedzieć?
Ciekawą metodą restrukturyzacyjną jest konwersja wierzytelności na udziały lub akcje. Dzięki temu wierzyciel zostaje wprowadzony w strukturę korporacyjną dłużnika, zyskując wpływ na prowadzoną przez niego działalność gospodarczą. Jednocześnie tego rodzaju propozycje układowe muszą spełniać szereg dodatkowych warunków. Wśród nich do najważniejszych zalicza się:
- sumę, o jaką kapitał zakładowy ma zostać podwyższony, a w przypadku prostej spółki akcyjnej – liczbę akcji, które mają zostać wyemitowane;
- liczbę oraz wartość nominalną nowo ustanowionych udziałów lub akcji lub też wartość, o którą następuje podwyższenie wartości nominalnej udziałów lub akcji już istniejących, a w przypadku akcji niemających wartości nominalnej – ich liczbę i cenę emisyjną;
- cenę emisyjną nowych akcji;
- datę, od której nowe akcje mają uczestniczyć w dywidendzie.
Jak opracować najlepsze propozycje układowe?
Restrukturyzacja wtedy ma największe szanse powodzenia, gdy jest ściśle dostosowana do okoliczności, w których znalazł się zadłużony przedsiębiorca. W związku z tym wymaganiom tym powinny odpowiadać także propozycje układowe. W przeciwnym razie szanse, że doprowadzą one do oddłużenia przedsiębiorcy, będą naprawdę nikłe. Zresztą mało odpowiadające realiom propozycje układowe przeważnie nie spotykają się z akceptacją ze strony wierzycieli, co z kolei znacznie utrudnia uzyskanie dla nich większości potrzebnej do przyjęcia układu.
Zobacz też: Układ ratalny ZUS. Sposób na pomoc dla zadłużonych przedsiębiorców
Dlatego przed przystąpieniem do opracowywania propozycji układowych trzeba naprawdę solidnie przeanalizować sytuację ekonomiczną przedsiębiorcy, odpowiadając na pytania dotyczące źródeł zadłużenia oraz najlepszych perspektywy na wyjście z niego. W końcu nawet najszczersze chęci dłużnika nie wystarczą, aby uregulować należności wobec wierzycieli. Do tego zawsze potrzebne są przede wszystkim środki finansowe. Bez nich każde propozycje układowe pozostają obietnicą bez pokrycia.
Na czym polega układ likwidacyjny? Najważniejsze informacje
Prawo restrukturyzacyjne stanowi, że propozycje układowe mogą przewidywać zaspokojenie wierzycieli przez likwidację majątku dłużnika. Tu jednak warto pamiętać, że sprzedaż majątku dłużnika realizowana w celu wykonania takich postanowień układowych nie stanowi przykładu sprzedaży egzekucyjnej, co jest zdecydowanie mniej korzystnym rozwiązaniem dla nabywców. Poza tym składając tego rodzaju propozycje układowe, trzeba liczyć się z tym, że w praktyce ich wykonanie może upodobnić restrukturyzację do upadłości.
Nawiasem mówiąc, układ likwidacyjny może stać się elementem postępowania upadłościowego. Otóż Prawo upadłościowe dopuszcza możliwość zawarcia układu. Natomiast propozycje układowe w postępowaniu upadłościowym mają prawo zgłosić:
- upadły;
- wierzyciel;
- syndyk
Jednocześnie te same podmioty, które posiadają legitymację do złożenia propozycji układowych w ramach postępowania upadłościowego, mają także prawo wnioskować, aby – do czasu ewentualnego zatwierdzenia układu – całkowicie lub częściowo wstrzymać likwidację masy upadłości. Zawsze jednak sędzia-komisarz wstrzymuje likwidację w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonania układu. W końcu zawieranie układu w postępowaniu upadłościowym – inaczej, niż w restrukturyzacji – jest raczej wyjątkiem, niż regułą.
Zainteresuj się: Zarządca masy sanacyjnej. Zadania i uprawnienia
Zakończenie
Ustawodawca w Prawie restrukturyzacyjnym zawarł jedynie przykładowy katalog propozycji układowych. Nie ma więc wątpliwości, że składający je może zaproponować każdy, dopuszczalny przez normy prawne, sposób restrukturyzacji zobowiązań. Jednak do najczęściej spotykanych zalicza się rozłożenie spłaty zaległości na raty czy odroczenie terminu, w którym dłużnik musi wywiązać się ze swoich obowiązków względem wierzycieli. Ciekawym rozwiązaniem pozostaje także konwersja wierzytelności na udziały lub akcje. Zawsze jednak należy pamiętać, że propozycje układowe muszą zostać ściśle dostosowane do sytuacji ekonomicznej restrukturyzowanego dłużnika. W przeciwnym razie mało prawdopodobnym będzie zdobycie dla nich wystarczającego do przyjęcia układu poparcia wśród wierzycieli. Bez tego zaś nie ma szans na to, aby propozycje układowe stały się obowiązującym układem.
