Zastanawiasz się czy postępowanie sanacyjne to odpowiedni rodzaj restrukturyzacji dla Twojego przedsiębiorstwa? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jak przebiega sanacja, kiedy można z niej skorzystać oraz jakie są wady i zalety tego postępowania.
Spis treści
- Postępowanie sanacyjne – co to jest?
- Działania sanacyjne – jak oddłużyć przedsiębiorstwo?
- Postępowanie sanacyjne – kiedy można z niego skorzystać?
- Postępowanie sanacyjne – etapy sprawy
- Postępowanie sanacyjne – co oznacza dla wierzyciela i dłużnika?
- O czym pamiętać planując sanację?
- Zakończenie
Przepisy polskiego prawa stwarzają wiele możliwości wyjścia z trudnej sytuacji, w jakiej znajduje się zadłużony przedsiębiorca. Jedną z ważniejszych jest wdrożenie postępowania restrukturyzacyjnego, przykładowo sanacji. Jednak wybór tego postępowania zależy od wielu uwarunkowań – zarówno prawnych, jak i faktycznych, związanych z dokładnym położeniem przedsiębiorcy.
Znajomość podstawowych zasad rządzących sanacją oraz ważniejszych aspektów tego postępowania – które przybliżymy w tym wpisie – jest nieodzowna przy analizowaniu sensowności skorzystania właśnie z tej procedury. A od trafności decyzji może zależeć dalszy byt przedsiębiorcy.
Postępowanie sanacyjne – co to jest?
Postępowanie sanacyjne jest jednym z czterech postępowań, uregulowanych w Prawie restrukturyzacyjnym. Jego podstawowym celem jest uniknięcie przez dłużnika upadłości poprzez jego oddłużenie.
Istotę tego, czym jest postępowanie sanacyjne, najlepiej oddaje jego definicja, zawarta w art. 3 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego. Zgodnie z tym przepisem postępowanie sanacyjne umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.
Przeczytaj także: Postępowanie o zatwierdzenie układu. Najważniejsze informacje
Z tego względu – w stosunku do innych typów restrukturyzacji – sanacja charakteryzuje się z jednej strony dążeniem do zawarcia układu, z drugiej zaś przeprowadzeniem tzw. działań sanacyjnych. Jest to więc postępowanie restrukturyzacyjne, w którym oferuje się dłużnikowi kompleksowe rozwiązanie problemów jego przedsiębiorstwa, co z kolei stanowi podstawową zaletę każdej sanacji.
Wobec tego można zaryzykować twierdzenie, że postępowanie sanacyjne pozwala najpełniej zrealizować cele restrukturyzacji – nie tylko poprzez samo uniknięcie upadłości, ale także poprzez przywrócenie przedsiębiorstwu dłużnika dobrej kondycji ekonomicznej. Właśnie temu służą działania sanacyjne.
Działania sanacyjne – jak oddłużyć przedsiębiorstwo?
Ustawodawca w Prawie restrukturyzacyjnym stanowi, że działania sanacyjne to czynności prawne i faktyczne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika. Mają one na celu przywrócenie dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją.
Warto pamiętać, że prawodawca nie sprecyzował żadnego katalogu działań sanacyjnych. Dlatego zalicza się do nich wszystkie czynności prawne i faktyczne, służące poprawie sytuacji ekonomicznej dłużnika oraz ochronie przed egzekucją.
W praktyce wśród działań sanacyjnych najczęściej spotyka się:
- redukcję zatrudnienia,
- zbycie zbędnych składników majątku,
- zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej (chociażby poprzez rozwiązanie niekorzystnych umów czy pozyskanie nowych kontrahentów).
Postępowanie sanacyjne – kiedy można z niego skorzystać?
To, w jaki sposób zostanie przeprowadzone postępowanie restrukturyzacyjne, co do zasady zależy od dłużnika. Nie oznacza to jednak, że wybór ten może zostać dokonany zupełnie dowolnie. W końcu w Prawie restrukturyzacyjnym ustawodawca określił przesłanki definiujące, w jakich okolicznościach można skorzystać z danego typu postępowania.
W przypadku postępowania o zatwierdzenie układu, przyspieszonego postępowania układowego oraz postępowania układowego, kluczowe znaczenie ma poziom wierzytelności spornych. Natomiast w przypadku postępowania sanacyjnego ustawodawca nie sprecyzował tego rodzaju przesłanek.
W obecnym stanie prawnym – z punktu widzenia możliwości rozpoczęcia procedury sanacyjnej – nie ma znaczenia, w jakim zakresie wierzytelności dłużnika mają charakter sporny. Stąd postępowania sanacyjne może zostać wybrane właściwie przez każdego dłużnika, posiadającego zdolność restrukturyzacyjną, a więc objętego przepisami Prawa restrukturyzacyjnego.
Ze względu na charakter sanacji – zaleca się jej stosowanie do dłużników wymagających kompleksowej i daleko idącej restrukturyzacji. Dzieje się tak wówczas, gdy niewystarczające dla poprawy stanu przedsiębiorstwa jest np. samo zawarcie układu. W innych okolicznościach można przeprowadzić inne rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych.
Zobacz również: Postępowanie układowe – na czym ono polega? Odpowiada specjalista
Postępowanie sanacyjne – etapy sprawy
Procedura sanacyjna rozpoczyna się od złożenia do właściwego sądu restrukturyzacyjnego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego. Wniosek ten ma prawo złożyć dłużnik lub jego pełnomocnik procesowy, a także kurator i wierzyciel osobisty. Oczywiście przedmiotowy wniosek musi spełniać wszystkie warunki pisma procesowego. W przypadku jakichkolwiek braków formalnych sąd wezwie do ich uzupełnienia – określając w tym celu odpowiedni, najczęściej tygodniowy termin.
Natomiast samo rozpoznanie wniosku powinno nastąpić w ciągu dwóch tygodni od dnia jego wpływu do sądu bądź uzupełnienia ewentualnych braków formalnych. Jeżeli zaistnieje konieczność wyznaczenia rozprawy, przedmiotowy termin ulegnie wydłużeniu do sześciu tygodni.
Po rozpoznaniu wniosku o otwarcie sanacji sąd wydaje merytoryczne postanowienie, w którym może zdecydować o rozpoczęciu właściwego postępowania sanacyjnego (o tym fakcie obwieszcza się) lub oddalić wniosek. Jeżeli sąd odmówił otwarcia sanacji, dłużnik ma prawo zaskarżyć to postanowienie.
Analogiczne prawo przysługuje także wierzycielowi, jednak jedynie w zakresie dotyczącym jurysdykcji sądów polskich. W każdym razie właściwe postępowanie sanacyjne rozpoczyna się od dnia uprawomocnienia się postanowienia o jego otwarciu. Wówczas możliwe jest wdrożenie wybranych działań sanacyjnych, a jednocześnie doprowadzenie do zawarcia układu.
Wyróżniamy następujące etapy postępowania sanacyjnego:
- Jego otwarcie,
- Wdrożenie działań sanacyjnych,
- Sporządzenie spisu wierzytelności,
- Zwołanie zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem,
- Rozpoznanie układu przez sąd (w przypadku jego przyjęcia).
W wyniku ostatniej z tych czynności sąd może wydać postanowienie o zatwierdzeniu układu, odmowie zatwierdzenia układu lub umorzeniu postępowania sanacyjnego. Postanowienia te są zaskarżalne, a po ich uprawomocnieniu się właściwe postępowanie sanacyjne dobiega końca, przechodząc – pod warunkiem przyjęcia i zatwierdzenia układu – w etap jego wykonywania.
Postępowanie sanacyjne – co oznacza dla wierzyciela i dłużnika?
Analizując wady i zalety postępowania sanacyjnego, trzeba odnieść się do skutków otwarcia tej procedury zarówno dla dłużnika, jak i wierzycieli. Z punktu widzenia dłużnika kluczowe znaczenie ma utrata na rzecz zarządcy prawa zarządu swoim majątkiem, który staje się masą sanacyjną.
Dłużnik może – jedynie za zezwoleniem sądu – wykonywać czynności nieprzekraczające zakresu zwykłego zarządu. Obowiązkiem dłużnika jest także udzielanie organom postępowania wszystkich niezbędnych wyjaśnień oraz przekazanie im stosownych dokumentów. Wraz z otwarciem sanacji wygasają pełnomocnictwa udzielone przez dłużnika, a wierzyciele zyskują prawo do zakwestionowania skuteczności czynności prawnych, dokonanych przez niego nawet przed otwarciem postępowania.
Jednocześnie w ramach postępowania sanacyjnego wierzyciele – przede wszystkim za pośrednictwem Rady Wierzycieli – mogą sprawować nadzór zarówno nad biegiem sprawy, jak i czynnościami podejmowanymi przez dłużnika.
O czym pamiętać planując sanację?
Planując sanację, koniecznie należy pamiętać, że ten rodzaj spraw restrukturyzacyjnych przeważnie generuje wysokie koszty. Natomiast czas jego trwania może obejmować nawet kilka lat. Kluczem do sukcesu pozostaje właściwe przygotowanie samego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego, a następnie wypracowanie układu, który zyska akceptację wierzycieli.
Podjęcie decyzji o tym, czy w ogóle warto korzystać z sanacji, jest możliwe tylko po wnikliwej analizie sytuacji, w której znalazł się dłużnik. Bez precyzyjnego uwzględnienia okoliczności konkretnego przypadku i skonfrontowania ich z wiedzą oraz doświadczeniem specjalisty od restrukturyzacji nie sposób podjąć właściwiej decyzji w tym względzie.
Zakończenie
Podsumowując – najważniejszą zaletą postępowania sanacyjnego jest możliwość wdrożenia w jego ramach różnorodnych inicjatyw. Ich celem jest nie tylko samo oddłużenie przedsiębiorcy, ale także znalezienie kompleksowych rozwiązań trudności, w których się on znalazł. Sprawia to, że sanacja jest najbardziej rozbudowanym i skomplikowanym ze wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych.
W związku z tym zajmuje też najwięcej czasu i generuje najwyższe koszty. W jego ramach dłużnik doznaje daleko idących ograniczeń w możliwości swobodnego prowadzenia spraw przedsiębiorstwa, a wierzyciele zyskują różnorodne instrumenty nadzoru. Wybierając sanację, koniecznie trzeba wziąć pod uwagę te okoliczności, odnosząc je do realiów konkretnej sprawy.