Współcześnie rolnictwo obejmuje niemal połowę powierzchni Polski, a gospodarstwa rolne wytwarzają ponad 3% polskiego PKB. Rolnictwo to wymagający biznes. Klęski żywiołowe, choroby trzody chlewnej lub pogłowia, to początek długiej listy czynników zewnętrznych, które w negatywny sposób mogą zniweczyć efekt całorocznej pracy rolnika. Dodatkowo, trwająca od roku wojna na Ukrainie stała się szczególnie niekorzystnym czynnikiem zagrażającym stabilności cen produktów rolnych. Rolnicy ponoszą wysokie koszty ryzyka biznesowego. Sprawia ono, iż są jedną z najliczniejszych grup rozpoczynających restrukturyzację zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne.
Wysokie zadłużenie, niepewność cen zbytu, sezonowość produkcji rolnej, podatność na klęski żywiołowe, predysponują gospodarstwa rolne do szybkiego wzrostu poziomu zadłużenia.
Rolnik może otworzyć postępowanie, którego celem jest restrukturyzacja zadłużenia gospodarstwa rolnego na równi z przedsiębiorcą lub spółką. I podobnie jak i inne formy prowadzenia działalności gospodarczej, może skorzystać z szeregu korzyści wynikających z otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. W szczególności są to:
Natychmiastowa ochrona majątku osobistego rodziny rolnika.
Ochrona ,,ojcowizny’’ przed zajęciami egzekucyjnymi i licytacją komorniczą.
Zablokowanie licytacji budynków gospodarczych, ruchomości tj. maszyn niezbędne do produkcji rolnej już od pierwszego dnia postępowania restrukturyzacyjnego małego gospodarstwa rolnego.
Możliwość wstrzymania zapłaty wszystkich rat kredytów bankowych, aż do momentu zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego. To udogodnienie daje rolnikowi czas na sprzedaż plonu lub odnowienie produkcji zbóż lub hodowli.
Otwarcie procesu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego, w tym zwłaszcza postępowania o zatwierdzenie układu, pozwala jednocześnie wprowadzić działania naprawcze w gospodarstwie, jak i ochronić osobisty majątek rolnika i jego rodziny. Restrukturyzacja zadłużonych gospodarstw rolnych, jest bowiem zbiorem procedur naprawczych i oddłużeniowych, zmierzających o natychmiastowej poprawy płynności zadłużonego gospodarstwa. W dłuższej perspektywie restrukturyzacja gospodarstwa rolnego prowadzi do spłaty zobowiązań finansowych w zredukowanej formie oraz w dłuższym czasie.
Do korzyści dostępnych natychmiast, z dniem rozpoczęcia restrukturyzacji gospodarstwa rolnego należą:
Zadłużone gospodarstwo rolne może wybrać jeden z 4-ch typów postępowań restrukturyzacyjnych. Najpopularniejszym typem restrukturyzacji gospodarstwa rolnego jest postępowanie o zatwierdzenie układu, wprowadzone przepisami Tarczy 4.0 w czasie trwania pandemii Covid-19.
Zadłużone gospodarstwo rolne może skorzystać z:
Postępowanie otwiera i nadzoruje, licencjonowany Doradca restrukturyzacyjny, który pełni w postępowaniu rolę Nadzorcy układu. Po otwarciu, restrukturyzacja gospodarstwa rolnego prowadzona jest przez Nadzorcę układu a układ podlega zatwierdzeniu przez Sąd. Postępowanie trwa 4 miesiące.
Które otwiera i prowadzi Sąd miejscowo właściwy rolnikowi.
Prowadzone również przed Sądem, gdy gospodarstwo rolne posiada ponad 15% wierzytelności spornych.
Które oddaje zarząd nad gospodarstwem rolnika, pod zarząd, Zarządcy sanacyjnego.
Ze względu na nieskomplikowaną i szybką procedurę otwarcia, postępowanie o zatwierdzeniu układu jest najczęściej wybieranym typem restrukturyzacji gospodarstwa rolnego. Ma korzystną cenę przy jednoczesnej maksymalnej ochronie majątku zadłużonego gospodarstwa rolnego.
Postępowanie o zatwierdzenie układu może prowadzić wyłącznie licencjonowany Doradca restrukturyzacyjny. Rolnik prowadzący zadłużone gospodarstwo rolne, może sprawdzić doświadczenie i kwalifikacje Doradcy restrukturyzacyjnego, przeglądając portal rządowy – Krajowy Rejestr Zadłużonych.
Restrukturyzacja gospodarstw rolnych prowadzona przez Nadzorcę układu, trwa 4-miesiące. Przebiega wg poniższego schematu:
Dokonanie spisu i analizy struktury zadłużenia gospodarstwa rolnego. Ta usługa nie wiąże się z żadną opłatą dla rolnika.
Podpisanie umowy z licencjonowanym Doradcą restrukturyzacyjnym. Ustalenie wysokości ceny za postępowanie restrukturyzacyjne podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne oraz sposobu zapłaty ceny. Możliwa jest zapłata ceny postępowania w układzie ratalnym.
Otwarcie i przeprowadzenie restrukturyzacji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Wraz z pierwszym dniem postępowania restrukturyzacyjnego, rolnik uzyskuje ochronę przed działaniami egzekucyjnymi i komorniczymi.
Przeprowadzenie przez Nadzorcę układu zgromadzenia wierzycieli, którego celem jest zatwierdzenie przedstawionego planu spłaty i planu restrukturyzacji gospodarstwa. Do zatwierdzenia układu na zgromadzeniu wierzycieli restrukturyzacji podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne nie jest wymagana 100% zgoda wszystkich wierzycieli biorących udział w głosowaniu.
Restrukturyzacja małego gospodarstwa rolnego kończy się wraz z uprawomocnieniem się postanowienia o zatwierdzeniu planu spłaty, wydanego przez Sąd miejscowo właściwy dla gospodarstwa prowadzonego przez rolnika. Należy podkreślić iż całość opisanego powyżej postępowania może trwać od 4 do nawet 12 miesięcy.