Mienie upadłego dłużnika staje się masą upadłości. Jednak nie oznacza to, że osoby trzecie, które mogą rościć sobie prawa do jego poszczególnych składników, są pozbawione ochrony. Wręcz przeciwnie – mogą skorzystać m.in. z wniosku o wyłączenie z masy upadłości. Jakie zasady nim rządzą? Na to pytanie odpowie ekspert od spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych.
Spis treści:
- Na jakiej podstawie majątek wyłącza się z masy upadłości?
- Mienie niewchodzące w skład masy upadłości
- Wniosek o wyłączenie z masy upadłości
- Czy jest możliwe wyłączenie nieruchomości z masy upadłości?
- Wyłączenie z masy upadłości a zwrot podatku
- Zakończenie
Upadłość właściwie zawsze prowadzi do zakończenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Dlatego powinna być wdrażana wówczas, gdy nie ma możliwości zastosowania innego rozwiązania problemu zadłużenia. Jednocześnie jedną z istotniejszych kwestii w ramach każdego postępowania upadłościowego jest ustalenie składu masy upadłości. W końcu jest to majątek, który ma posłużyć zaspokojeniu roszczeń wierzycieli. Niejednokrotnie zdarza się, że takie „ustalanie” prowadzi do naruszeń praw osób trzecich. W jaki sposób mogą się one przed nimi bronić? Jednym z najlepszych rozwiązań ze skorzystanie z wniosku o wyłączenie ze składu masy upadłości. Poznanie najważniejszych zasad odnoszących się do takiego wniosku jest niezwykle przydatne właściwie dla wszystkich osób i podmiotów w jakikolwiek sposób zainteresowanych sprawą upadłościową.
Na jakiej podstawie majątek wyłącza się z masy upadłości?
Ogłoszenie upadłości – zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenta, czyli osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej – pociąga za sobą daleko idące skutki. Przede wszystkim w sferze majątkowej upadłego. Otóż wraz z wydaniem przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości jego majątek staje się masą upadłości, służącą zaspokojeniu wierzycieli. Tym samym upadły dłużnik traci prawo swobodnego zarządu swoim majątkiem, które „przechodzi” na rzecz syndyka. Ten zaś zajmuje się przede wszystkim jego spieniężeniem i pokryciem długów upadłego.
Przeczytaj też: Skarga na syndyka – jak i kiedy ją złożyć?
Oczywiście jest to jedynie ogólny szkic konsekwencji związanych z ogłoszeniem upadłości. W praktyce jest to skomplikowane postępowanie, z którym wiąże się szereg wyjątków. Spora część z nich dotyczy ustalania składu masy upadłości. W rzeczywistości nie wszystko, co należy do majątku dłużnika, wchodzi w jej skład – a także wyłączania określonych przedmiotów z masy.
Wyłączenie z masy upadłości zostało uregulowane przez ustawodawcę w art. 70-74 Prawa upadłościowego. Zgodnie z pierwszym z tych przepisów składniki mienia nienależące do majątku upadłego podlegają wyłączeniu z masy upadłości. Co to oznacza w praktyce?
Mienie niewchodzące w skład masy upadłości
Oczywiście, aby określić, co wchodzi, a co nie wchodzi w skład masy upadłości, nie należy ograniczać się tylko do wskazanej powyżej zasady. Kwestie te regulują różnorodne przepisy Prawa upadłościowego, które niekiedy wprost wskazują, co nie wchodzi w skład masy upadłości. W grupie tej mieści się:
- mienie niepodlegające zajęciu w myśl przepisów Kodeksu postępowania cywilnego;
- wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
- kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki – jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki – w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom.
Ponadto wyłączenie składnika mienia upadłego dłużnika z masy upadłości może także nastąpić na mocy uchwały rady wierzycieli. Jednak należy pamiętać, że rada wierzycieli ma w tym zakresie właściwie pełną swobodę. W związku z tym może, ale nie musi zgadzać się na wyłączenie określonego składnika z masy upadłości.
Wniosek o wyłączenie z masy upadłości
Wniosek ten służy przede wszystkim ochronie interesów tych, których składniki majątkowe zostały zaliczone w spisie wierzytelności w skład masy upadłości, pomimo tego, że upadły nie miał do nich praw. Tym samym wniosek o wyłączenie z masy upadłości jest odpowiednikiem powództwa przeciwegzekucyjnego uregulowanego w Kodeksie postępowania cywilnego.
Zobacz także: Upadłość konsumencka a rozdzielność majątkowa. Wyjaśniamy zależności
Powództwo składa się do sędziego-komisarza. Ma on obowiązek rozpoznać ten wniosek w ciągu jednego miesiąca od dnia jego złożenia w sądzie. Jednocześnie sędzia-komisarz przed rozstrzygnięciem omawianego tu wniosku ma obowiązek wysłuchania syndyka, nadzorcę sądowego oraz zarządcę.
Omawiany wniosek musi:
- spełniać standardy przewidziane dla pisma procesowego (m.in. w zakresie oznaczenia stron, sądu, jasnego sformułowania żądania oraz jego uzasadnienia);
- zawierać wszelkie twierdzenia, zarzuty i dowody na ich poparcie.
W przypadku drugiego z tych elementów należy pamiętać, że niezgłoszenie we wniosku o wyłączenie z masy upadłości wszystkich twierdzeń, zarzutów oraz dowodów na ich poparcie oznacza utratę możliwości ich późniejszego zgłoszenia. Tym samym wnioskodawca praktycznie traci szansę na ochronę swoich praw. Właściwie jedynym wyjątkiem od tej reguły jest wykazanie w toku postępowania, że wcześniejsze powołanie określonych twierdzeń, zarzutów i dowodów na ich poparcie obiektywnie nie było możliwe.
Polecamy również: Propozycje układowe w restrukturyzacji. Najważniejsze informacje
Czy jest możliwe wyłączenie nieruchomości z masy upadłości?
W praktyce stosowania omawianych tu regulacji jednym z najważniejszych problemów jest wyłączenie nieruchomości z masy upadłości. O takie wyłączenie ubiegają się przeważnie współwłaściciele nieruchomości, a w przypadku nieruchomości mieszkalnych (a więc domów, czy mieszkań) także osoby zamieszkujące w nich. Jeżeli jednak – w okolicznościach danej sprawy – nie istnieje możliwość skutecznego powołania się na przepisy dotyczące wyłączeń z mocy prawa składników mienia z masy upadłości, bardzo trudno „odzyskać ją”, tak by nie była przedmiotem postępowania upadłościowego.
W takich przypadkach można skorzystać z:
- wniosku o wyłączenie nieruchomości z masy upadłości, ze wskazaniem w nim, że ze względu na szczegółowe przepisy nie można jej zbyć, a dalsze pozostawanie nieruchomości w masie jest niekorzystne dla wierzycieli ze względu na koszty jej utrzymania;
- wniosku o podjęcie przez zgromadzenie wierzycieli uchwały w sprawie wyłączenia nieruchomości ze składu masy upadłości.
W tym kontekście trzeba pamiętać, że bardzo często nieruchomości stanowią najważniejszy składnik majątku upadłego, prezentujący najwyższą wartość, co z kolei czyni je szczególnie istotnymi z punktu widzenia osiągnięcia celu postępowania upadłościowego. W związku z tym ich wyłączenie z masy upadłości wchodzi w grę przede wszystkim wówczas, gdy – z rynkowego punktu widzenia – nie stanowią one atrakcyjnej oferty dla potencjalnych nabywców. Kwestię tę należy oczywiście odpowiednio uzasadnić we wniosku o wyłączenie nieruchomości z masy upadłości.
Wyłączenie z masy upadłości a zwrot podatku
Niekiedy dłużnicy objęci postępowaniem upadłościowym ubiegają się także o wyłączenie z masy upadłości przysługujących im zwrotów podatku, np. z tytułu nadpłaconego w ciągu roku podatku dochodowego. Jest to szczególnie istotna kwestia dla tych, którym przysługują tego rodzaju zwroty w stosunkowo dużej wysokości. Wniosek o wyłączenie z masy upadłości zwrotu podatku nie różni się niczym od innych przykładów tego rodzaju wniosków. Należy więc złożyć go do sędziego-komisarza odpowiednio uzasadniając.
Zainteresuj się: Upadłość konsumencka a spadek. Zbiór najważniejszych informacji
Zakończenie
Omawiany w tym artykule wniosek o jest składany do sędziego-komisarza, który powinien go rozpoznać w ciągu miesiąca, licząc od dnia złożenia. Powinien on spełniać wszystkie wymogi przewidziane dla pisma procesowego, a przede wszystkim powinien być odpowiednio umotywowany. Ważne jest, aby wszystkie roszczenia, twierdzenia i dowody na ich poparcie zawrzeć już we wniosku. W przeciwnym razie ich powołanie w dalszym toku postępowania może okazać się niemożliwe, co z kolei poważnie utrudnia osiągnięcie wyłączenia danego składnika majątku z masy upadłości.
Specjalizujemy się w restrukturyzacji spółek i firm w całej Polsce!
Restrukturyzacja Warszawa | Restrukturyzacja Kraków | Restrukturyzacja Szczecin | Restrukturyzacja Katowice | Restrukturyzacja Wrocław | Restrukturyzacja Lublin | Restrukturyzacja Poznań | Restrukturyzacja Gdańsk | Restrukturyzacja Kielce | Restrukturyzacja Rzeszów | Restrukturyzacja Gdynia | Restrukturyzacja Bydgoszcz | Restrukturyzacja Częstochowa | Restrukturyzacja Łódź | Restrukturyzacja Toruń | Restrukturyzacja Opole | Restrukturyzacja Białystok | Restrukturyzacja Gliwice | Restrukturyzacja Siedlce | Restrukturyzacja Płock | Restrukturyzacja Zabrze | Restrukturyzacja Lubin | Restrukturyzacja Limanowa