Czym jest restrukturyzacja finansowa?

Proces restrukturyzacji finansowej, zawsze stanowi złożone przedsięwzięcie, które wymaga przede wszystkim opracowania solidnej strategii oddłużenia. Aby prawidłowo zrozumieć, w jaki sposób przygotować, a następnie przeprowadzić restrukturyzację finansową, trzeba wiedzieć:

– jakie są możliwości restrukturyzacji,

– na co zwrócić uwagę planując oddłużenie,

– jakie są szanse i zagrożenia związane z tym procesem.

Lektura poniższego tekstu pozwoli Ci zrozumieć każde z tych zagadnień.

Spis treści

1. Czym jest restrukturyzacja finansowa?
2. Jakie wymogi nakłada ustawa o restrukturyzacji finansowej? Czy w ogóle taka ustawa istnieje?
3. Rola rezerwy na restrukturyzację w procesie zmian
4. Korzyści i trudności związane z restrukturyzacją finansową firmy
5. Podsumowanie – jak skutecznie przeprowadzić restrukturyzację finansową?

Tak naprawdę proces restrukturyzacji powinien rozpocząć się, zanim przedsiębiorstwo znajdzie się trudnej sytuacji finansowej. Prowadząc własny biznes właściwie zawsze trzeba być gotowym na perturbacje. Restrukturyzacja finansowa jest więc procesem, który najlepsze efekty przynosi, gdy jest prowadzony niejako stale – najpierw poprzez rozsądne zarządzanie finansami i tworzenie odpowiednich rezerw, a następnie, gdy pojawi się taka potrzeba, poprzez wdrażanie należnych działań. Na czym dokładnie polega taka restrukturyzacja i jak ją przeprowadzić? Wyjaśnię to poniżej. Zapraszam do lektury!

Czym jest restrukturyzacja finansowa?

Proces ten nie został zdefiniowany w przepisach prawa, ani nie został jednolicie uregulowany przez ustawodawcę. Najczęściej restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstwa definiowana jest jako ogół działań podejmowanych w celu poprawy sytuacji finansowej firmy, przy wprowadzeniu zmian, zapewniających jej efektywne, dalsze funkcjonowanie. Co prawda, proces ten jest również prowadzony w celu uniknięcia konieczności ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa nie było konieczne, ale jej nadrzędnym celem pozostaje zwiększenie poziomu jego płynności finansowej i zysków wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej.

Restrukturyzacja finansowa – definicja tego procesu może być ujmowana na wiele różnych sposobów – najczęściej polega na:

• zmianie struktury zadłużenia firmy,
• wdrożeniu nowego harmonogramu spłat,
• zaciągnięciu kredytu na restrukturyzację,
• pozyskaniu inwestorów.

Proces restrukturyzacji finansowej zawsze musi zostać odpowiednio zaplanowany. W tym kontekście zwłaszcza istotne jest:

• zidentyfikowanie źródeł trudności finansowych, 
• opracowanie planu restrukturyzacyjnego, 
• analiza struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa.

Zobacz również: Czy restrukturyzacja się opłaca? Poznaj odpowiedź eksperta! 

Jakie wymogi nakłada ustawa o restrukturyzacji finansowej? Czy w ogóle taka ustawa istnieje?

Podjęcie działań, które mają na celu restrukturyzację finansową firmy, jest istotne, kiedy tylko pojawią się pierwsze oznaki trudności ekonomicznych. Proces ten można przeprowadzić na dwa sposoby:

• w ramach jednego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych unormowanych przez Prawo restrukturyzacyjne,
•  poprzez wykorzystanie ogólnych narzędzi dostępnych dla przedsiębiorców.

Rodzaje restrukturyzacji znacznie różnią się pomiędzy sobą, jednakże po:  

• wprowadzeniu zmian w strukturze zarządzania, 
• pozyskaniu dodatkowych źródeł finansowania, 
• sięgnięciu do narzędzi wspierających płynność finansową. 

Można liczyć nie tylko na poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, ale także na powrót do wysokiej wydajności firmy.

W każdym razie, obok Prawa restrukturyzacyjnego, ciekawym sposobem na restrukturyzację zadłużenia jest ustawa o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków. Należy pamiętać, że aktualnie stosuje się ją praktycznie wyłącznie wobec instytucji bankowych. Zgodnie z art. 1 tej ustawy reguluje ona:

• bankowe postępowanie ugodowe,
• publiczną sprzedaż wierzytelności placówek,
• przekazywanie środków na powiększenie funduszy własnych banków państwowych oraz tych, w których Skarb Państwa posiada więcej niż 50% akcji lub udziałów.

Ustawa o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków umożliwia także przeprowadzenie postępowania ugodowego. Może ono dotyczyć wyłącznie dłużnika będącego: 

• przedsiębiorstwem państwowym, jednoosobową spółką Skarbu Państwa lub spółką, w której akcje będące własnością Skarbu Państwa, przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa stanowią łącznie więcej niż 50%,
• Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w części obejmującej jego przyjęte zobowiązania stosownie do odrębnych przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa – po zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej.

Rola rezerwy na restrukturyzację w procesie zmian

Restrukturyzacja finansowa powinna zostać zaplanowana tak, aby w jej wyniku nastąpiła poprawa płynności finansowej firmy. Jednak prowadząc własną działalność gospodarczą, zawsze warto mieć na względzie to, że problemy mogą się pojawić właściwie w każdej chwili. Dlatego tak istotne jest gromadzenie odpowiednich rezerw. 

Gdy firma znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej, rezerwa pozwala na szybką reakcję, np. poprzez uregulowanie najpilniejszych zobowiązań. To zaś zawsze oddala perspektywę konieczności ogłoszenia upadłości przez dłużnika. Oczywiście rezerwa na restrukturyzację nie powinna polegać na „chomikowaniu” gotówki, na co słusznie uczulają doradcy finansowi.

Posiadanie rezerwy finansowej zwiększa także szanse na prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego. Musi się ono toczyć przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Jeżeli nie jest to możliwe, przykładowo z powodu naprawdę złej sytuacji finansowej dłużnika, otwarcie procedury restrukturyzacyjnej nie będzie wykonalne. Zawarcie układu w takich okolicznościach również jest wątpliwe.

Rezerwa na restrukturyzację może zostać spożytkowana na propozycje układowe, które są jednym z najważniejszych elementów postępowania restrukturyzacyjnego. W przypadku zaś przeprowadzenia działań sanacyjnych, realizowanych w przypadku postępowania sanacyjnego, rezerwy finansowe są wręcz niezbędne do tego, aby działania w ogóle mogły zostać wdrożone. Dlatego doradca restrukturyzacyjny pracujący przy postępowaniu sanacyjnym ustala stan rezerwy finansowej właściwie zaraz po objęciu swojej funkcji.

Może Cię także zainteresować: Restrukturyzacja spółki z o.o. – czym jest?

Korzyści i trudności związane z restrukturyzacją finansową firmy

Nie ma co ukrywać, że restrukturyzacja finansowa firmy jest złożonym procesem. Wiąże się z nią jednak szereg korzyści, wśród których najważniejsze to:

• oddłużenie przedsiębiorstwa pozwalające na uniknięcie upadłości,
• zwiększenie efektywności działania na konkurencyjnym rynku,
• dostosowanie firmy do warunków rynkowych.

To, na czym polega restrukturyzacja firmy, często jest uzależnione od dokładnego położenia konkretnego przedsiębiorstwa. Analiza sytuacji przeprowadzona na początkowym etapie działań restrukturyzacyjnych pozwala zidentyfikować trudności, z jakimi trzeba się liczyć, m.in.:

• redukcja zatrudnienia – w ramach restrukturyzacji konieczność zwolnienia części załogi stanowi jedną z najtrudniejszych decyzji, na które nierzadko trzeba się zdecydować,
• restrukturyzacja organizacyjna – nieraz uzdrowienie finansów firmy musi wiązać się ze zmianami w sposobie funkcjonowania przedsiębiorstwa, które często przebiegają opornie,
• rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych – jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na mechanizmy właściwe dla Prawa restrukturyzacyjnego, musi liczyć się z tym, że spośród dostępnych procedur należy wybrać jedną.

Podsumowanie – jak skutecznie przeprowadzić restrukturyzację finansową?

Restrukturyzacja finansowa wiąże się z wieloma wyzwaniami, ale bez wątpienia warto je podjąć. Najczęściej jest to jedyny sposób na uniknięcie ogłoszenia upadłości. Restrukturyzacja może zostać przeprowadzona w ramach jednego z czterech postępowań lub na zasadach ogólnych, bez inicjowania formalnego postępowania. 

Problemów finansowych nie da się rozwiązać z dnia na dzień. Kluczową kwestią jest wstępna analiza, pozwalająca ustalić skalę problemów, z którymi zmaga się firma. Trzeba przede wszystkim ustalić wysokość zadłużenia oraz stan majątku przedsiębiorstwa. Mając te dane, przechodzi się do kolejnego etapu, którym jest wybór sposobu restrukturyzacji. Prowadząc ją, nie wolno zapominać, jak ważne jest monitorowanie postępu restrukturyzacji. Dzięki niemu można na bieżąco wprowadzać zmiany zwiększające skuteczność oddłużania.