Wtórne postępowanie upadłościowe zostało wprowadzone przede wszystkim po to, aby ułatwić wierzycielom dochodzenie należności od ich zagranicznych dłużników. Najważniejsze zagadnienia dotyczące tego postępowania wyjaśni radca prawny specjalizujący się w sprawach upadłościowych i restrukturyzacyjnych.
Spis treści:
- Co to jest wtórne postępowanie upadłościowe?
- Wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego
- Skutki wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego
- Skuteczność układu zawartego za granicą
- Umorzenie wtórnego postępowania upadłościowego
- Wtórne postępowanie upadłościowe – zbiór najważniejszych informacji
Prowadzenie biznesu w międzynarodowym środowisku nie jest niczym dziwnym. Nierzadko jest to wręcz najlepszy sposób na rozwój przedsiębiorstwa. Jednak wkroczenie na obce rynki niesie ze sobą wiele wyzwań i potencjalnych trudności – zwłaszcza z odzyskiwaniem swoich należności. Jeżeli wobec zagranicznego kontrahenta zostanie ogłoszona upadłość, warto postarać się o wszczęcie w Polsce wtórnego postępowania upadłościowego. Na czym ono polega? Na to pytanie odpowiem w poniższym artykule.
Co to jest wtórne postępowanie upadłościowe?
Odpowiedź na pytanie, co to jest wtórne postępowanie upadłościowe, znajdujemy w art. 405 ust. 1 Prawa upadłościowego. Zgodnie z jego treścią uznanie orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego nie stanowi przeszkody do wszczęcia przez sąd polski postępowania upadłościowego. Jeżeli jednak uznane zostało orzeczenie o wszczęciu głównego zagranicznego postępowania upadłościowego, postępowanie upadłościowe wszczęte w Rzeczypospolitej Polskiej jest wtórnym postępowaniem upadłościowym. Co oznacza ten przepis?
Otóż zasadą jest, że wobec jednego dłużnika można prowadzić tylko jedno postępowanie upadłościowe. Jest to stosunkowo proste, gdy chodzi o dłużnika mającego siedzibę w Polsce i nieprowadzącego działalności na terytorium innych krajów, bądź prowadząc ją jedynie w ramach polskiej siedziby. Sytuacja zaś komplikuje się zawsze wówczas, gdy także zagraniczny sąd ogłosi upadłość podmiotu, wobec którego prowadzone już jest w Polsce postępowanie upadłościowe. Podobnie zresztą, jak wtedy, gdy upadłość ogłasza firma mająca siedzibę za granicą, a samo postępowanie ma być prowadzone w innym państwie. W takich przypadkach dochodzą do głosu przepisy regulujące wtórne postępowanie upadłościowe. Na czym ono polega?
Wtórne postępowanie upadłościowe ma charakter uboczny wobec głównego postępowania upadłościowego, które wynika z uznania przez polski sąd postanowienia upadłościowego wydanego przez sąd zagraniczny. Jeżeli jednak uznano w Polsce zagraniczne postępowanie upadłościowe, jako postępowanie uboczne, to „polskie” postępowanie ma charakter główny i toczy się na zasadach ogólnych. Kiedy więc mamy do czynienia ze wtórnym postępowaniem upadłościowym?
Wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego
Wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego następuje na wniosek:
- wierzyciela, który ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub główny ośrodek podstawowej działalności w Polsce;
- wierzyciela, którego wierzytelności wynikają z działalności ekonomicznej dłużnika prowadzonej w Polsce;
- wierzyciela, któremu przysługują wobec dłużnika wierzytelności zabezpieczone na majątku dłużnika położonym na terenie Polski hipoteką, zastawem, zastawem skarbowym, zastawem rejestrowym, hipoteką morską lub przeniesieniem na zabezpieczenie rzeczy, wierzytelności lub innych praw majątkowych.
Tym samym wtórne postępowanie upadłościowe jest ułatwieniem przede wszystkim dla wierzycieli, którzy chcą dochodzić swoich należności od swoich dłużników, wobec których za granicą jest prowadzone postępowanie upadłościowe. Omawiane tu rozwiązania pozwalają dochodzenie należności tak, jakby prowadzono postępowanie upadłościowe w Rzeczypospolitej Polskiej. Dzięki wtóremu postępowaniu upadłościowemu wierzyciele mogą korzystać z polskich przepisów prawa oraz kontaktować się po polsku z odpowiednimi organami postępowania.
Przeczytaj także: Postępowanie upadłościowe. Etapy i przebieg
Skutki wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego
Przepisy o wtórnym postępowaniu upadłościowym przewidują dwa podstawowe skutki związane z jego zainicjowaniem. Chodzi tu o to, że:
- zarząd majątkiem upadłego położonym w Rzeczypospolitej Polskiej wykonywany dotychczas przez zarządcę zagranicznego lub dłużnika, któremu pozostawiono zarząd własny majątkiem, przejmuje syndyk ustanowiony we wtórnym postępowaniu upadłościowym;
- syndyk wstępuje do postępowań sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi, prowadzonych przez zarządcę zagranicznego lub dłużnika, któremu pozostawiono zarząd własny majątkiem.
Warto pamiętać, że przepisy o wtórnym postępowaniu upadłościowym nie przyznają pierwszeństwa czynnościom podejmowanym w Polsce przed tymi, które prowadzą zagraniczne organy postępowania upadłościowego. Jednak zarządca zagraniczny lub dłużnik są zobowiązani dobrowolnie wydać majątek polskiemu syndykowi.
Skuteczność układu zawartego za granicą
Jednym z najważniejszych zagadnień związanych ze wtórnym postępowaniem upadłościowym jest kwestia zawarcia układu i jego skutków. Tym bardziej że w polskich realiach układ w upadłości jest raczej wyjątkiem niż regułą. Warto podkreślić tu, że:
- jeżeli w uznanym głównym zagranicznym postępowaniu upadłościowym został zawarty układ, którego treść nie jest rażąco sprzeczna z polskim prawem, sąd wyznacza termin zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad uznaniem skuteczności zagranicznego układu;
- do zgromadzenia wierzycieli i głosowania przepisy o zgromadzeniu i głosowaniu nad układem w postępowaniu upadłościowym stosuje się odpowiednio;
- jeżeli we wtórnym postępowaniu upadłościowym ma zostać zawarty układ, a w zagranicznym głównym postępowaniu upadłościowym ma nastąpić likwidacja majątku upadłego, układ może mieć wyłącznie charakter likwidacyjny.
W związku z tym to, że w ramach głównego postępowania upadłościowego doszło do zawarcia układu, wcale nie oznacza, iż automatycznie obowiązuje on wierzycieli biorących udział we wtórnym postępowaniu upadłościowym. Jeżeli jest on rażąco sprzeczny z polskim prawem, to sąd ma obowiązek umożliwić wierzycielom wypowiedzenie się co do jego obowiązywania. Decyzja w tym zakresie – podejmowana przez odpowiednią większość wierzycieli – może zaważyć na dalszych losach wtórnej upadłości.
Umorzenie wtórnego postępowania upadłościowego
Stosownie do art. 410b ust. 1 Prawa upadłościowego, jeżeli na zgromadzeniu wierzycieli nie podjęto uchwały o uznaniu skuteczności zagranicznego układu, sąd umarza wtórne postępowanie upadłościowe i uchyla postanowienie o uznaniu orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego. Przez „niepodjęcie uchwały” należy rozumieć sytuacje, w których podczas głosowania nie osiągnięto kworum wymaganego do przyjęcia uchwały lub nie przegłosowano układu.
Postanowienie o umorzeniu wtórnego postępowania upadłościowego obwieszcza się w Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz doręcza się wierzycielom, którzy zostali wskazani w spisie przygotowanym przez wnioskodawcę. Chodzi tu przede wszystkim o wierzycieli, których siedziba znajduje się w Polsce.
Przeczytaj także: Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ) – czym się różni od KRD i BIK?
Wtórne postępowanie upadłościowe – zbiór najważniejszych informacji
Wtórne postępowanie upadłościowe jest procedurą stosowaną w przypadku, gdy upadłość ogłasza się za granicą, ale część wierzycieli ma swoje siedziby w Polsce. Warunkiem zastosowania tej procedury jest uznanie przez polski sąd postanowienia o wszczęciu postępowania upadłościowego wydanego przez sąd zagraniczny. W każdym razie wtórne postępowanie upadłościowe znacznie ułatwia „polskim” wierzycielom dochodzenie swoich praw. Dzięki niemu mogą oni realizować swoje roszczenia przed polskimi organami, w języku polskim oraz na podstawie tutejszych przepisów. Ponadto istnieje możliwość zbadania czy układ ewentualnie przyjęty w zagranicznym postępowaniu upadłościowym nie zagraża interesom polskich wierzycieli. Gdyby do tego doszło, sąd może uchylić jego skuteczność.
