Restrukturyzacja spółki cywilnej – jak przebiega i ile trwa?

Restrukturyzacja spółki cywilnej stanowi złożony proces. Jako umowa pomiędzy przedsiębiorcami, spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej ani zdolności prawnej odrębnej od jej wspólników. Lektura poniższego tekstu pozwoli Ci dowiedzieć się zwłaszcza:

• od czego zależy udana restrukturyzacja spółki cywilnej.
• czy spółkę cywilną można oddłużyć jedynie w ramach postępowania restrukturyzacyjnego.
• ile trwa restrukturyzacja spółki cywilnej.

Restrukturyzacja spółki cywilnej – to musisz wiedzieć:

• Spółka cywilna, w przeciwieństwie do spółek prawa handlowego, np. spółki jawnej bądź z o.o., nie jest odrębnym podmiotem. Dlatego postępowanie restrukturyzacyjne wobec spółki cywilnej w istocie toczy się w stosunku do każdego ze wspólników.
• Restrukturyzacja spółki cywilnej musi uwzględniać sytuację każdego przedsiębiorcy, który tworzy tę spółkę.
• Oprócz postępowania spółka cywilna może być restrukturyzowana z wykorzystaniem innych mechanizmów prawnych.

Spis treści: 

• 1. Jak przebiega proces restrukturyzacji spółki cywilnej?
• 2. Analiza sytuacji finansowej spółki – dlaczego jest istotna?
• 3. Negocjacje z wierzycielami – jak je przeprowadzić?
• 4. Zmiany organizacyjne w spółce – o czym pamiętać?
• 5. Ile trwa restrukturyzacja spółki cywilnej?
• 6. Restrukturyzacja spółki cywilnej – najważniejsze informacje

Spółka cywilna ciągle pozostaje popularnym sposobem prowadzenia biznesu przez kilku przedsiębiorców. W działalności gospodarczej niezależnie od przyjętej formy prawnej nieuniknionym elementem jest konieczność zarządzania potencjalnymi wyzwaniami, w tym również o charakterze finansowym. Najlepszą odpowiedzią na problemy w tych aspektach działalności przedsiębiorstwa zawsze jest restrukturyzacja. W jaki sposób przeprowadzić ją wobec spółki cywilnej? Na to pytanie odpowiem poniżej. Zapraszam do lektury!

Jak przebiega proces restrukturyzacji spółki cywilnej?

Każda restrukturyzacja spółki powinna rozpoczynać się od ustalenia, w jaki dokładnie sposób przeprowadzić tego typu postępowanie. Chodzi tutaj zarówno o wybór samego rodzaju procedury, jak i o nazwanie problemów, z którymi boryka się spółka oraz ustalenie skutecznej strategii wyjścia z nich, co przełoży się na odzyskanie płynności finansowej. W odniesieniu do spółki cywilnej, duże znaczenie w kontekście zarządzania wyzwaniami biznesowymi ma uwzględnienie jej unikalnego statusu w systemie prawnym.

Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej prowadzi do tego, że spółka ta nie ma samodzielnej zdolności restrukturyzacyjnej. W przypadku postępowania restrukturyzacyjnego takiej spółki postępowanie tak naprawdę dotyczy jej wspólników. Wynika to z faktu, że spółka cywilna – inaczej niż np. spółka jawna bądź spółki kapitałowe – nie jest odrębnym podmiotem prawa, a jedynie umową łączącą przedsiębiorców, którzy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego.

W związku z powyższym restrukturyzacja spółki cywilnej to tak naprawdę postępowanie wobec każdego wspólnika. Wszyscy przedsiębiorcy tworzący tę spółkę powinni zainicjować własne postępowanie restrukturyzacyjnego. Wówczas sąd może połączyć je do wspólnego rozpoznania i wyznaczyć tego samego sędziego komisarza. W tym znaczeniu można używać stwierdzenia spółka cywilna w restrukturyzacji.

Sama restrukturyzacja spółki cywilnej może zostać przeprowadzona:

• poprzez skorzystanie z jednej z czterech procedur unormowanych przez Prawo restrukturyzacyjne (tj. postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne).
• w ramach ogólnych mechanizmów przewidzianych przez ustawodawcę, np. poprzez zmianę umów łączących dłużnika z wierzycielami i osiągnięcie porozumienia między nimi.

Może Cię również zainteresować: Restrukturyzacja spółki kapitałowej – czym się charakteryzuje?

Analiza sytuacji finansowej spółki – dlaczego jest istotna?

Podstawowym celem zarówno postępowania restrukturyzacyjnego, jak i innych rozwiązań służących oddłużeniu pozostaje uniknięcie upadłości. Nigdy jednak wspólnicy spółki cywilnej nie uratują swojej działalności gospodarczej, jeżeli nie przeprowadzą jej audytu. Punktem wyjścia powinna być analiza sytuacji finansowej spółki, określająca:

• wartość majątku wykorzystywanego do prowadzenia biznesu.
• zobowiązania spółki (a właściwie jej poszczególnych wspólników).
• wszystkie obszary działalności wymagające poprawy.
• rachunek zysków i strat.
• rachunek przepływów pieniężnych.

Negocjacje z wierzycielami – jak je przeprowadzić?

W niektórych przypadkach restrukturyzacja spółki cywilnej nie wymaga podejmowania „oficjalnego” postępowania. Wystarczające dla rozwiązania zobowiązań przekraczających możliwości płatnicze wspólników spółki jest podjęcie działań innego rodzaju, jak np. negocjacji z wierzycielami, zmierzających do przywrócenia spółce płynności finansowej. W przypadku formy działalności, jaką jest spółka cywilna, zmiany w warunkach zobowiązań, takie jak modyfikacja terminów płatności czy częściowa redukcja wierzytelności, mogą w wielu przypadkach prowadzić do skutecznego oddłużenia w wyniku przeprowadzonych negocjacji. 

Ich sukces zależy od spełnienia kilku warunków:

• wykazania przez dłużników tworzących spółkę cywilną rzeczywistej woli uregulowania należności wobec wierzycieli.
• przedstawienia realnego pomysłu na spłatę każdego zobowiązania.
• udowodnienia, że pomysły na oddłużenie przedstawione wierzycielom doprowadzą do realizacji ich roszczeń.
• przekonania wierzycieli do współpracy z dłużnikami.

Optymalnym rozwiązaniem jest formalne udokumentowanie ustaleń osiągniętych w wyniku negocjacji pomiędzy dłużnikami a wierzycielami. W zależności od okoliczności może nim być specjalnie umowa np. ugoda, w której na nowo zostaną unormowane wzajemne relacje stron. Warto uwzględnić w niej przede wszystkim termin spłaty należności, ich rozłożenie na raty oraz – o ile to możliwe – umorzenie części z nich.

Biorąc pod uwagę złożoność problemów, jakie pojawiają się przy takich negocjacjach, ich finalizacji w postaci umowy oraz jej późniejszego realizowania, niecenioną pomocą może okazać się współpraca z radcą prawnym. Pomoże on nie tylko wybrać najlepszą formę działań – z punktu widzenia interesów dłużnika oraz wierzycieli, w której należy zakończyć negocjacje, ale również będzie wsparciem w ich prowadzeniu. Zarówno dłużnicy, jak i wierzyciele mają możliwość skorzystania z profesjonalnego wsparcia w procesie negocjacji. Wiedza specjalistyczna, doświadczenie oraz orientacja w realiach prawnych i biznesowych mogą znacząco zwiększyć szanse na pomyślne zakończenie sprawy. Restrukturyzacja spółki cywilnej oraz prowadzenie tego rodzaju rozmów bez profesjonalnego wsparcia, niezależnie od ich formy, często wiąże się ze znacznym ryzykiem niepowodzenia.

Zobacz też: Restrukturyzacja spółki z o.o. – czym jest?

Zmiany organizacyjne w spółce – o czym pamiętać?

Negocjacje z wierzycielami to niejedyny sposób na pozbycie się długów, jakie wygenerowała spółka cywilna. Zmiany w jej strukturze organizacyjnej mogą okazać się równie owocne. W praktyce chodzi tutaj o takie rozwiązania, jak:

• nawiązanie współpracy z nowym wspólnikiem lub odejście ze spółki któregoś z dotychczasowych członków zarządu.
• przeorganizowanie pracy przedsiębiorstwa.

Pierwsze z podanych rozwiązań wymaga dokonania zmian w umowie spółki. Modyfikacje umowy spółki cywilnej podlegają regulacjom prawnym, stanowiąc aneks do pierwotnego porozumienia między wspólnikami. W odróżnieniu od spółek kapitałowych, gdzie jednoosobowe założenie jest możliwe, w spółce cywilnej każda zmiana w składzie osobowym (przystąpienie nowej osoby lub wystąpienie kogoś z dotychczasowego składu) wymaga nowelizacji treści umowy spółki.

Natomiast zmiany w strukturze przedsiębiorstwa przeważnie obejmują:

• pozyskanie nowych pracowników lub redukcję zatrudnienia (zawsze musi zostać ona przeprowadzona zgodnie z zasadami prawa pracy. W określonych okolicznościach konieczne jest także skorzystanie z procedury zwolnień grupowych).
• likwidacja dotychczasowych działów przedsiębiorstwa i utworzenie w nich miejsce nowych. W tym obszarze restrukturyzacja spółki cywilnej standardowo oznacza konsolidację jednostek funkcjonujących w strukturze firmy.
• zwiększenie mocy produkcyjnych, pozwalających pozyskać nowych klientów.

Zmiany przeprowadzone w spółce cywilnej w jej strukturze w sposób nierozważny mogą zdecydowanie zachwiać stabilnością przedsiębiorstwa – aby dobrze funkcjonować, musi stale monitorować efektywność swojej działalności. Taki monitoring, obejmujące różnorodne analizy, często pozwala zawczasu zorientować się, czy spółka wymaga restrukturyzacji. Należy pamiętać, że nierozważne kroki podejmowane przy zmianie w strukturze spółki nie tylko pogłębiają problemy z jej funkcjonowaniem, ale mogą wręcz doprowadzić ją na skraj upadłości.

Ile trwa restrukturyzacja spółki cywilnej?

Mimo że spółka cywilna nie posiada zdolności restrukturyzacyjnej, a procedurę prowadzi się wobec każdego z jej wspólników, to i tak regulacje Prawa restrukturyzacyjnego stanowią podstawowy mechanizm wykorzystywany w celu oddłużenia danej spółki. Restrukturyzacja spółki cywilnej prowadzona w myśl przepisów tej ustawy jest sformalizowanym postępowaniem, którego długość trwania zależy od:

• wybranego rodzaju procedury (w większości przypadków najszybciej przeprowadza się postępowanie o zatwierdzenie układu, a najdłużej postępowanie sanacyjne).
• wysokości zadłużenia oraz liczby wierzycieli występujących w sprawie.
• sprawności doradcy zaangażowanego w postępowanie.

Poza tym w sprawach o postępowanie restrukturyzacyjne trzeba odróżnić zatwierdzenie układu od jego wykonywania. Wraz z zatwierdzeniem przez sąd restrukturyzacyjny układu przyjętego w głosowaniu przez wierzycieli, można mówić, że procedura zakończyła się sukcesem. Natomiast sama realizacja układu nieraz rozciąga się nawet na kilka lat, stąd czas trwania postępowania musi być odróżniany od czasu potrzebnego do wykonania układu. Jeżeli restrukturyzacja spółki cywilnej zostanie dobrze poprowadzona, to przeważnie samą procedurę udaje się zamknąć w kilka- lub kilkanaście miesięcy.

Przeczytaj również: Restrukturyzacja firmy a BIK

Restrukturyzacja spółki cywilnej – najważniejsze informacje