Umorzenie postępowania egzekucyjnego może nastąpić na skutek różnych działań – w tym na wniosek wierzyciela lub dłużnika. Warto więc bliżej poznać zasady umarzania takich postępowań. Wyjaśnia je prawnik specjalizujący się w procedurach egzekucyjnych.
Spis treści
- Kiedy dochodzi do umorzenia postępowania egzekucyjnego?
- Umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu
- Umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek
- Koszty związane z umorzeniem postępowania egzekucyjnego
- Skutki umorzenia postępowania egzekucyjnego
- Zakończenie
Postępowanie egzekucyjne zawsze zmierza do uzyskania przez wierzyciela przymusowej realizacji świadczenia, do którego wykonania zobowiązany jest dłużnik. W praktyce – zwłaszcza prowadzenia działalności gospodarczej – niestety bardzo często zdarza się, że wierzyciele muszą sięgać po postępowanie egzekucyjne, aby odzyskać różnego rodzaju swoje należności. Jednocześnie może zdarzyć się, że postępowanie egzekucyjne zakończy się poprzez jego umorzenie. Kiedy należy liczyć się z takim rozwiązaniem? Odpowiedzi na to pytanie udzielimy w poniższym artykule.
Kiedy dochodzi do umorzenia postępowania egzekucyjnego?
Umorzenie postępowania egzekucyjnego jest jednym ze sposobów jego zakończenia. Z reguły umorzenie postępowania oznacza jego finalizację bez merytorycznego rozstrzygania o sprawie. W realiach procedur egzekucyjnych wiąże się to z brakiem egzekucji świadczenia. Tym samym, najczęściej, wraz z umorzeniem postępowania albo w ogóle wygasają szanse na odzyskanie przez wierzyciela przysługujących mu od dłużnika należności, albo istnieją one nadal, ale muszą zostać urzeczywistnione w postępowaniu innego rodzaju.
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego – regulującego co do zasady egzekucję świadczeń o charakterze cywilnoprawnym – do umorzenia postępowania egzekucyjnego może dojść z urzędu lub na wniosek. Jednocześnie stosowne przepisy są tak skonstruowane, aby organy egzekucyjne miały jak najmniejszą możliwość dowolnego rozstrzygania w kwestii umorzenia. Choć – jak okaże się w dalszej części – nie są go one zupełnie pozbawione, to jednak prawodawca stoi na stanowisku, że „sztywne” określenie przesłanek umorzenia egzekucji najlepiej chroni prawa podmiotów uczestniczących w tej procedurze.
Zobacz również: Układ ratalny ZUS. Sposób na pomoc dla zadłużonych przedsiębiorców
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu następuje, gdy:
- okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych;
- wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej albo gdy egzekucja ze względu na jej przedmiot, lub na osobę dłużnika jest niedopuszczalna;
- jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych;
- wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania;
- prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności albo orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności, zostało uchylone lub utraciło moc;
- egzekucję skierowano przeciwko osobie, która według klauzuli wykonalności nie jest dłużnikiem, i która sprzeciwiła się prowadzeniu egzekucji, albo jeżeli prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodów w oczywistej sprzeczności z treścią tytułu wykonawczego.
Umorzenie postępowania z urzędu oznacza, że organ samodzielnie – a więc bez niczyjego wniosku – podejmuje decyzję o umorzeniu egzekucji.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek
Ponadto egzekucję można umorzyć na wniosek dłużnika lub wierzyciela. Umorzenie postępowania na wniosek wierzyciela jest dopuszczalne właściwie bez żadnych ograniczeń. Wierzyciel – przynajmniej w przypadku egzekucji świadczeń o charakterze cywilnoprawnym – jest dysponentem tego rodzaju postępowania. Ma on prawo po prostu zrezygnować z przymusowego odzyskiwania swoich należności. Praktycznie jedynym wyjątkiem od tej możliwości jest sytuacja, gdy egzekucję wszczęto na wniosek sądu lub innego uprawnionego organu. Wówczas jej umorzenie jest dopuszczalne, ale tylko pod warunkiem, że wyrazi na to zgodę sąd lub ten organ. Jeżeli wierzyciel otrzyma taką zgodę, tytułowe umorzenie egzekucji na wniosek wierzyciela jest jak najbardziej dopuszczalne.
Polecamy także: Zarządca masy sanacyjnej. Zadania i uprawnienia
Warto pamiętać, że postępowanie egzekucyjne umarza się także wtedy, gdy wierzyciel ma zastaw zabezpieczającego pełne zaspokojenie egzekwowanego roszczenia. Chyba, że egzekucja dotyczy przedmiotu zastawu.
Wnioskować o umorzenie egzekucji może także dłużnik. Jednak umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika może nastąpić tylko wtedy, gdy przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykaże, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany. Może się więc zdarzyć, że co prawda dojdzie do przerwania biegu przedawnienia, ale wierzyciel nie zdoła udowodnić tego faktu. Wówczas postępowanie egzekucyjne się umarza.
Koszty związane z umorzeniem postępowania egzekucyjnego
Z umorzeniem egzekucji wiążą się pewne koszty. Koszty, jakie niesie za sobą umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela, określono w ustawie o kosztach komorniczych. W takich wypadkach – o czym z pewnością warto wiedzieć, rozważając złożenie wniosku o takie umorzenie – wierzyciela obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Natomiast, jeżeli wniosek wierzyciela o umorzenie egzekucji został zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, opłata wynosi 100 złotych.
Przeczytaj też: Co to jest rachunek zysków i strat (RZIS)? Wyjaśnia ekspert
Nieco inne zasady obowiązują w przypadku obliczenia tej opłaty, jeżeli egzekucja dotyczy świadczeń powtarzających się. Wówczas to dłużnik, a nie wierzyciel musi liczyć się z obowiązkiem pokrycia opłaty wynoszącej 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Tym samym, aby ustalić ile dokładnie wyniesie ta opłata, najpierw trzeba określić, jaka część świadczenia została jeszcze do wyegzekwowania. Następnie należy oszacować jego wartość. Wówczas od tak uzyskanej kwoty należy obliczyć przedmiotowe 5% wartości.
Skutki umorzenia postępowania egzekucyjnego
Ustawodawca w Kodeksie postępowania cywilnego jasno określił skutki, jakie powoduje umorzenie postępowania egzekucyjnego. Bez względu czy doszło do tego z urzędu, czy też na wniosek dłużnika bądź wierzyciela, to umorzenie powoduje uchylenie wszystkich, dokonanych czynności egzekucyjnych. Jednak umorzenie egzekucji – zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego – nie pozbawia wierzyciela możliwości ponownego zainicjowania tego rodzaju postępowania. Choć oczywiście może okazać się, że egzekucja będzie niedopuszczalna z innych przyczyn.
Jednocześnie umorzenie egzekucji nigdy nie może naruszać praw osób trzecich. Z punktu widzenia obowiązujących norm prawnych można by wskazać szereg „osób trzecich”, których prawa potencjalnie mogą zostać naruszone poprzez umorzenie egzekucji. Tytułem przykładu wystarczy wskazanie w tym kontekście zarządcę nieruchomości i biegłego w zakresie przysługującego im wynagrodzenia i zwrotu wydatków czy pracowników, w stosunku do których dłużnik nie uregulował należności ze stosunku pracy.
Zainteresuj się: Zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego. Najważniejsze informacje
Zakończenie
Do umorzenia postępowania egzekucyjnego może dojść z urzędu albo na wniosek dłużnika lub wierzyciela. Oczywiście dużo szersze możliwości skutecznego wnioskowania o takie umorzenie posiada wierzyciel. Właściwie zawsze może on zrezygnować z prowadzenia egzekucji wobec swojego dłużnika. Jest on w końcu swego rodzaju dysponentem postępowania egzekucyjnego. Jednak korzystając z tego uprawnienia, wierzyciel powinien liczyć się z tym, że poniesienie pewne koszty związane z umorzeniem. Ich dokładną wysokość oraz zasady obliczania określa ustawa o kosztach komorniczych.
Specjalizujemy się w restrukturyzacji spółek i firm w całej Polsce!
Restrukturyzacja Warszawa | Restrukturyzacja Kraków | Restrukturyzacja Szczecin | Restrukturyzacja Katowice | Restrukturyzacja Wrocław | Restrukturyzacja Lublin | Restrukturyzacja Poznań | Restrukturyzacja Gdańsk | Restrukturyzacja Kielce | Restrukturyzacja Rzeszów | Restrukturyzacja Gdynia | Restrukturyzacja Bydgoszcz | Restrukturyzacja Częstochowa | Restrukturyzacja Łódź | Restrukturyzacja Toruń | Restrukturyzacja Opole | Restrukturyzacja Białystok | Restrukturyzacja Gliwice | Restrukturyzacja Siedlce | Restrukturyzacja Płock | Restrukturyzacja Zabrze | Restrukturyzacja Lubin | Restrukturyzacja Limanowa