Upadłość likwidacyjna to ostateczny sposób na spłatę zadłużenia, który wdraża się dopiero wówczas, gdy inne rozwiązania – zwłaszcza restrukturyzacja – nie przyniosą spodziewanych rezultatów. Na czym polega i jak przebiega upadłość likwidacyjna? Na to pytanie odpowiada ekspert.
Spis treści
- Na czym polega upadłość likwidacyjna?
- Upadłość układowa a likwidacyjna – podobieństwa i różnice
- Jak przebiega likwidacja masy upadłości?
- Skutki likwidacji masy upadłości
- Zakończenie
Zadłużony przedsiębiorca, który poszukuje najlepszego rozwiązania swoich problemów, przeważnie najpierw zadaje sobie pytanie, z jakiego trybu postępowania skorzystać. Wybór przebiega tu pomiędzy restrukturyzacją a upadłością. Zawsze warto najpierw skorzystać z restrukturyzacji. Z wielu względów jest to najkorzystniejsza odpowiedź na kryzys zadłużenia, dająca wiele korzyści zarówno dłużnikowi, jak i wierzycielom. Dopiero gdy nie uda się przeprowadzić postępowania restrukturyzacyjnego, należy sięgnąć po upadłość. Tu jednak trzeba liczyć się z likwidacją przedsiębiorstwa. Czym więc jest upadłość likwidacyjna?
Na czym polega upadłość likwidacyjna?
W pierwszym rzędzie wypada podkreślić, że od 1 stycznia 2016 roku – a więc od momentu, gdy weszło w życie Prawo restrukturyzacyjne, które zmieniło także Prawo upadłościowe – przeprowadzenie postępowania upadłościowego właściwie nieuchronnie prowadzi do likwidacji masy upadłości. Na tym właśnie polega upadłość likwidacyjna, który w istocie kończy byt dłużnika, jako przedsiębiorcy.
Streszczając przebieg postępowania upadłościowego, można by wskazać na jego następujące etapy:
- Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, które może wiązać się także z zabezpieczeniem majątku dłużnika;
- Postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości;
- Ogłoszenie upadłości lub oddalenie wniosku;
- Likwidacja masy upadłości;
- Sporządzenie planu podziału;
- Zaspokojenie wierzycieli zgodnie z planem podziału.
W upadłości likwidacyjnej dochodzi więc do zakończenia bytu przedsiębiorcy dłużnika – a więc po prostu to jego spieniężenia. Przy czym trzeba pamiętać, że Prawo upadłościowe przewiduje także inne „tryby” przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Chodzi o przygotowaną likwidację przedsiębiorstwa dłużnika albo jego znacznej lub zorganizowanej części; upadłość układową. Warto bliżej przyjrzeć się zwłaszcza relacji, jaka zachodzi pomiędzy upadłością likwidacyjną a układową. W końcu każdą z nich prowadzi się na mocy przepisów Prawa upadłościowego, jednak ich skutki są różne.
Warto przeczytać: Wierzyciel a dłużnik w restrukturyzacji. Omówienie praw i obowiązków
Upadłość układowa a likwidacyjna – podobieństwa i różnice
Ustawodawca w Prawie upadłościowym dopuścił zawarcie układu w upadłości. Propozycje układowe może zgłosić upadły, wierzyciel oraz syndyk masy upadłości. Co istotne – uprawnieni do złożenia propozycji układowych mogą także wnioskować o całkowite lub częściowe wstrzymanie likwidacji masy upadłości. Przedmiotowe „wstrzymanie” może mieć miejsce do czasu zatwierdzenia układu. Jeżeli układ zostanie przyjęty i prawomocnie zatwierdzony przez sąd, postępowanie upadłościowe się kończy. W istocie jego dalsze prowadzenie byłoby bezcelowe i z pewnością doprowadziłoby do zniweczenia możliwości realizacji układu.
Zatwierdzenie układu w postępowaniu upadłościowym prowadzi do analogicznych skutków jak jego przyjęcie w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Tym samym – bez ryzyka błędu – można stwierdzić, że zawarcie układu w ramach postępowania upadłościowego właściwie prowadzi do jego „zmiany” w postępowanie restrukturyzacyjne, a właściwie w jego efekty. Nawiasem mówiąc, jest to jeden z argumentów – i to wynikający wprost z obowiązujących przepisów – na przewagę restrukturyzacji nad upadłością. Stąd właściwie zawsze należy najpierw wdrożyć restrukturyzację, a dopiero wówczas, gdy nie przyniesie ona rozwiązania problemów upadłość.
Jednak zdecydowanie części upadłość prowadzi się w sposób zmierzający do likwidacji majątku dłużnika, który w wyniku ogłoszenia upadłości staje się masą upadłości i przechodzi pod zarząd syndyka. Stąd odpowiedź na pytanie, co to jest upadłość likwidacyjna i jak ona przebiega, jest kluczowa dla każdego dłużnika, który zdecydował się na skorzystanie z postępowania upadłościowego. Zwłaszcza gdy dłużnik zastanawia się, czy korzystniejszym rozwiązaniem nie jest wdrożenie restrukturyzacji.
Zobacz również: Pozytywne i negatywne skutki restrukturyzacji. Lista, którą warto znać
Jak przebiega likwidacja masy upadłości?
Upadłość likwidacyjna spółki czy też dłużnika działającego w jakiejkolwiek innej formie prawnej i posiadającego zdolność upadłościową polega na sprzedaży majątku upadłego na jeden z trzech sposobów:
- Z wolnej ręki;
- W drodze przetargu;
- Po przeprowadzeniu aukcji.
Przy czym należy pamiętać, że specjalny tryb likwidacji ustawodawca w Prawie upadłościowym przewidział dla:
- Wierzytelności i praw obciążonych zastawem finansowym:
- Ruchomości obciążonych zastawem rejestrowym;
- Wierzytelności i praw obciążonych zastawem rejestrowym.
W praktyce likwidacja masy upadłości przeważnie polega na sprzedaży całości przedsiębiorstwa upadłego. Niekiedy zaś spienięża się jedynie jego zorganizowaną część, a więc taką, która nadaje się do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej (także w innym sektorze, niż ten, w którym funkcjonuje upadły). Oczywiście likwidacja masy upadłości obejmuje także składniki majątkowe i prawa, które weszły w jej skład, a jednocześnie – z różnych względów – nie należą do majątku przedsiębiorstwa. Chodzi tu więc przede wszystkim o sprzedaż nieruchomości i ruchomości, ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego bądź zbycie należących do nich wierzytelności czy też na wykonaniu innych praw należących do upadłego dłużnika.
Skutki likwidacji masy upadłości
Upadłość likwidacyjna spółki akcyjnej i pozostałych dłużników, którzy mogą skorzystać z tego rodzaju procedury, służy przede wszystkim pozyskaniu środków, które będą służyć spłacie wierzycieli na zasadach określonych w planie spłaty. Jednak likwidacja majątku upadłego pociąga szereg konsekwencji zarówno dla niego samego, jak i nabywców. Na nabywcę – co do zasady – przechodzą wszystkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które pozyskał upadły. Dzięki temu nabywca może kontynuować działalność gospodarczą prowadzoną przez upadłego dłużnika, co niejednokrotnie ma niemałe znaczenie także ze społecznego punktu widzenia.
Ponadto – co niezwykle istotne – nabycie własności przedsiębiorstwa w trybie przewidzianym przez Prawo upadłościowe ma charakter tzw. nabycia pierwotnego. Wynika z tego, że nabywca wchodzi we własność przedsiębiorstwa w stanie wolnym od obciążeń. Przy czym nie wygasają takie obciążenia jak m.in.: służebności przesyłu oraz drogi koniecznej czy ustanowione w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budowli lub innego urządzenia, a także pod pewnymi warunkami użytkowania i prawa dożywotnika.
Przeczytaj także: Zdolność upadłościowa. Definicja pojęcia oraz najważniejsze zasady
Osobną kwestią pozostaje temat „upadłość likwidacyjna a składki ZUS”. Zaległości wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych reguluje się z funduszów masy upadłości – w większości przypadków – w drugiej grupie. Poza tym w czasie trwania postępowania należy na bieżąco uiszczać bieżące składki. Warto przy tym pamiętać, że niezłożenie na czas przez członków zarządu dłużnika wniosku o wszczęcie restrukturyzacji lub ogłoszenie upadłości może doprowadzić do egzekucji należności wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z ich prywatnego majątku.
Zakończenie
Istotą upadłości likwidacyjnej – a więc najczęściej występującego rodzaju upadłości prowadzonego na mocy przepisów Prawa upadłościowego – jest spieniężenie majątku dłużnika wchodzącego w skład masy upadłości i pozyskanie w ten sposób środków niezbędnych do uregulowania należności wierzycieli. Z punktu widzenia dłużnika podstawowym skutkiem jest zakończenie prowadzenia przez niego dotychczasowej działalności gospodarczej. Należy przy tym pamiętać, że może być ona kontynuowana przez nabywcę przedsiębiorstwa, na które przechodzą także licencje i zezwolenia pozyskane przez upadłego. Natomiast na nabywcę nie przechodzi większość obciążeń związanych z przedsiębiorstwem.
Specjalizujemy się w restrukturyzacji spółek i firm w całej Polsce!
Restrukturyzacja Warszawa | Restrukturyzacja Kraków | Restrukturyzacja Szczecin | Restrukturyzacja Katowice | Restrukturyzacja Wrocław | Restrukturyzacja Lublin | Restrukturyzacja Poznań | Restrukturyzacja Gdańsk | Restrukturyzacja Kielce | Restrukturyzacja Rzeszów | Restrukturyzacja Gdynia | Restrukturyzacja Bydgoszcz | Restrukturyzacja Częstochowa | Restrukturyzacja Łódź | Restrukturyzacja Toruń | Restrukturyzacja Opole | Restrukturyzacja Białystok | Restrukturyzacja Gliwice | Restrukturyzacja Siedlce | Restrukturyzacja Płock | Restrukturyzacja Zabrze | Restrukturyzacja Lubin | Restrukturyzacja Limanowa
