Przewód sądowy to kluczowy etap procesu karnego. Dlatego każdy, kto zostanie oskarżony przed sądem powinien wiedzieć, jak on wygląda. Jest to naprawdę niezwykle istotne, stąd w poniższym tekście wyjaśniłem zagadnienia związane z tą tematyką.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym dokładnie jest przewód sądowy i jakie jest jego znaczenie w sprawach karnych?
- W jaki sposób można odwołać się od decyzji sądu?
- Na czym polega prawomocność wyroku?
Spis treści:
- Przewód sądowy – wprowadzenie
- Czy w sprawach cywilnych przeprowadza się przewód sądowy?
- Jakie są koszty w sprawach karnych?
- Jakie są koszty w spawach cywilnych?
- Jakie są rodzaje wyroków sądu?
- Czym jest klauzula prawomocności?
- Jak się odwołać od decyzji sądu?
- Przewód sądowy – to powinieneś wiedzieć!
Postępowanie przed sądem to ciąg następujących po sobie, sformalizowanych czynności, których celem pozostaje rozstrzygnięcie konkretnej sprawy. W procesie karnym chodzi o rozstrzygnięcie, czy konkretna osoba faktycznie popełniła przestępstwo, o które została oskarżona. Jeżeli tak, to od razu pojawia się problem ustalenia, jaką karę powinien ponieść skazany. Rozstrzygnięcie tych kwestii nieraz jest naprawdę trudne i nastręcza wiele trudności, a przewód sądowy jest kluczowym etapem na drodze do wydania wyroku karnego. Co należy wiedzieć o jego przebiegu? Zapraszam do lektury poniższego tekstu!
Przewód sądowy – wprowadzenie
Zgodnie z art. 385 § 1 Kodeksu postępowania karnego przewód sądowy rozpoczyna się od zwięzłego przedstawienia przez oskarżyciela zarzutów oskarżenia. W ramach przewodu sądowego sąd przeprowadza wszystkie dowody w sprawie, a więc m.in. przesłuchuje świadków, zapoznaje się z opiniami biegłych czy z dowodami rzeczowymi. Z tych względów przewód sądowy stanowi kluczowy etap właściwie każdego postępowania karnego.
Warto podkreślić, że do 2013 roku przewód sądowy rozpoczynał się od odczytania aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego, którym przeważnie jest prokurator. Obecnie nie ma wymogu odczytywania całego aktu oskarżenia, wystarczające jest przedstawienie jego najważniejszych elementów. Poza tym należy pamiętać, że przewód sądowy rządzi się wieloma regułami, a do kluczowych należą następujące:
- oskarżony ma prawo być obecny przy wszystkich czynnościach postępowania dowodowego;
- za zgodą obecnych stron sąd może przeprowadzić postępowanie dowodowe tylko częściowo, jeżeli wyjaśnienia oskarżonego przyznającego się do winy nie budzą wątpliwości.
- przewodniczący może przerwać rozprawę główną w celu przygotowania przez strony wniosków dowodowych lub sprowadzenia dowodu albo dla wypoczynku, lub z innej ważnej przyczyny;
- po przeprowadzeniu dowodów dopuszczonych w sprawie przewodniczący zapytuje strony, czy wnoszą o uzupełnienie postępowania dowodowego i w razie odpowiedzi przeczącej — zamyka przewód sądowy;
- po zamknięciu przewodu sądowego przewodniczący udziela głosu stronom, ich przedstawicielom oraz przedstawicielowi społecznemu.
Dowiedz się więcej: Asesor sądowy – kto to? Czym się zajmuje?
Czy w sprawach cywilnych przeprowadza się przewód sądowy?
Przewód sądowy jest instytucją charakterystyczną dla postępowania karnego. W sprawach cywilnych określenie to nie występuje. Natomiast, według Kodeksu postępowania cywilnego, sprawy cywilne dzielą się na dwie najważniejsze kategorie: proces oraz postępowanie nieprocesowe. Proces cywilny rozpoczyna pozew do sądu, natomiast postępowanie nieprocesowe (np. dotyczące stwierdzenia nabycia spadku) inicjuje złożenie wniosku przez uprawniony podmiot. Nie zmienia to faktu, że również w sprawach cywilnych sąd przeważnie obraduje na rozprawach lub posiedzeniach jawnych, podczas których strony lub zainteresowani mają prawo przedstawiać swoje wnioski i żądania.
Jakie są koszty w sprawach karnych?
Ustawodawca w Kodeksie postępowania karnego wyróżnia następujące koszty w sprawach karnych: koszty sądowe oraz uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika. Co więcej, koszty w sprawach karnych obejmują również opłaty oraz wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania.
Jakie są koszty w spawach cywilnych?
Koszty sądowe w sprawach cywilnych obejmują różne opłaty i wydatki. Najczęściej spotykane są opłaty stałe, stosunkowe oraz podstawowe. Stała opłata dotyczy spraw niemajątkowych i wybranych spraw majątkowych, niezależnie od wartości przedmiotu sporu. Kwota tej opłaty wynosi od 30 do 10 000 złotych. Opłata stosunkowa w sprawach majątkowych jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu. Wynosi ona 5% wartości przedmiotu, gdy wartość przekracza 20 000 zł, ale nie może być wyższa niż 200 000 zł. W przypadku niższych wartości obowiązują stawki opłat stałych, które rosną stopniowo od 30 zł do 1000 zł w zależności od konkretnej wartości przedmiotu sporu. Opłata podstawowa wynosi 30 złotych i jest minimalną kwotą, którą strona musi uiścić za pismo wymagające opłaty, chyba że przepisy przewidują inaczej. Dodatkowo mogą pojawić się koszty podróży świadków, wynagrodzenia biegłych, czy koszty mediacji. W szczególnych przypadkach strona może zostać zwolniona z opłat
Koszty w postępowaniu nieprocesowym
W postępowaniu nieprocesowym obowiązują specyficzne opłaty sądowe, które są określone w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty w postępowaniu nieprocesowym obejmują zarówno opłaty stałe, jak i stosunkowe, zależne od rodzaju sprawy i wartości przedmiotu sporu. Przykładowo, opłata za wniosek o zawezwanie do próby ugodowej wynosi 120 zł, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 zł, lub 300 zł, gdy przekracza tę kwotę. Opłaty te mają na celu pokrycie kosztów administracyjnych i zapewnienie sprawnego przebiegu postępowania sądowego
Jakie są rodzaje wyroków sądu?
Proces karny – zresztą zupełnie tak samo, jak proces cywilny – prowadzi się po to, aby uzyskać prawomocne orzeczenie sądu. W realiach spraw karnych przeważnie takie orzeczenie przyjmuje postać wyroku, choć zdarzają się również postanowienia sądu. Właśnie podział na prawomocne i nieprawomocne orzeczenia sądów jest jednym z najważniejszych. Wyrok prawomocny a nieprawomocny – czym się od siebie różnią. Otóż:
- wyrok nieprawomocny – to orzeczenie sądu, od którego można się jeszcze odwołać, przeważnie do sądu wyższej instancji;
- wyrok prawomocny – to przeciwieństwo wyroku nieprawomocnego, a więc można się jeszcze od niego odwołać.
Czym jest klauzula prawomocności?
Tłumacząc zagadnienie, wyrok prawomocny a nieprawomocny nie wolno zapominać, że kluczową rolę odgrywa tu czas. Wyrok sądu można zaskarżyć w określonym terminie. Przeważnie wynosi on 14 dni, licząc od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem. Jeżeli w takim terminie strona nie złoży odpowiedniego środka zaskarżenia, to wyrok po prostu stanie się prawomocny. Jednak, zwłaszcza ze względu na pewność obrotu, ustalenie, czy wyrok sądu jest prawomocny, czy też nie stanowi oficjalną czynność.
W sprawach cywilnych nadawana jest klauzula prawomocności, która stanowi właśnie oficjalne potwierdzenie tego, że dane orzeczenie stało się prawomocne. Natomiast w sprawach karnych w ciągu 14 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia dochodzi do stwierdzenia jego prawomocności. Czyni to właściwa osoba funkcyjna lub upoważniony sędzia. W praktyce chodzi tu o naniesienie stosownej wzmianki na dokument zawierający orzeczenie oraz zarządzenie jego wykonania.
Zobacz także: Mediator sądowy – kim jest? Jak wygląda i ile kosztuje jego pomoc?
Jak się odwołać od decyzji sądu?
W każdym razie jedynym sposobem na uniknięcie uprawomocnienia się orzeczenia jest odwołanie od decyzji sądu. Najpopularniejszym sposobem odwołania – w sprawach cywilnych i karnych – jest apelacja od wyroku sądu pierwszej instancji. Jednak w Kodeksie postępowania karnego oraz w Kodeksie postępowania cywilnego ustawodawca przewidział wiele innych środków zaskarżenia, np. sprzeciw, zażalenie czy różne rodzaje skarg. Aby były one skuteczne – tzn., aby prowadziły do zmiany niekorzystnego dla nas oskarżenia – należy:
- przestrzegać terminów ustalonych w przepisach prawa na odwołanie od decyzji sądu;
- poprawnie sformułować zarzuty przeciwko orzeczeniu sądu;
- wyczerpująco uzasadnić jakie błędy popełnił sąd pierwszej instancji, rozpoznając sprawę.
To czy odwołanie od decyzji sądu rzeczywiście okaże się sukcesem, w dużej mierze zależy od tego, czy takie odwołanie zostanie poprawnie napisane.
Przewód sądowy – to powinieneś wiedzieć!
Podsumowując, przewód sądowy to kluczowy etap postępowania karnego, rozpoczynający się przedstawieniem zarzutów, jakie zostały postawione oskarżonemu o popełnienie przestępstwa. W trakcie przewodu sądowego kluczowym elementem jest przeprowadzenie przed sądem dowodów – zarówno świadczących o winie, jak i o niewinności oskarżonego. Po ich przeprowadzeniu przewód sądowy zostaje zamknięty, a następnie sąd udziela głosu stronom. Kolejnym etapem jest wydanie wyroku. Bez wątpienia więc przebieg przewodu sądowego ma decydujący wpływ na rozstrzygnięcie wydane przez sąd. Warto podkreślić, że termin ten nie występuje w procesie cywilnym, choć sam przebieg postępowania karnego i cywilnego w niektórych aspektach jest do siebie zbliżony.
