Statystyki pokazują, że coraz więcej małżonków decyduje się na rozdzielność majątkową. Jest to decyzja, którą podejmuje się z wielu różnych powodów, jednak przeważnie w grę wchodzą przede wszystkim kwestie finansowe. Rozdzielność majątkowa, jeżeli zostanie umiejętnie wykorzystana, może być dobrym sposobem na ochronę majątku. Co zrobić, żeby osiągnąć ten cel? Radca prawny podpowiada, jak to zrobić.
Spis treści:
- Czym jest rozdzielność majątkowa?
- Rozdzielność majątkowa – wady i zalety
- Kiedy rozdzielność majątkowa nie chroni?
- Jak skutecznie zabezpieczyć majątek w małżeństwie? Ekspert radzi
Małżeństwo to poważna decyzja. Wiąże się z poważnymi zmianami w wielu różnych sferach życia, w tym w kwestii finansów. Co prawda standardowo wraz z zawarciem małżeństwa powstaje między małżonkami ustrój wspólności majątkowej, jednak nie jest to konieczność. Małżonkowie mają prawo zmienić wzajemne relacje majątkowe – zarówno rozszerzyć wspólność ustawową, jak i ją wyłączyć, a więc zawrzeć umowę tworzącą rozdzielność majątkową. Kiedy taka rozdzielność jest dobrym rozwiązaniem, a kiedy nie chroni małżonków? To bardzo ważne pytania, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę, że rozdzielność majątkowa może być najlepszym sposobem na zabezpieczenie majątku małżonków. Zapraszam do lektury tekstu, w którym wyjaśnię, jak to zrobić.
Sprawdź też: Jak uratować firmę przed upadkiem? Poradnik przedsiębiorcy
Czym jest rozdzielność majątkowa?
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe, nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego wchodzi przede wszystkim:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie emerytalnym.
W każdym kluczową kwestią jest to, że wspólność ustawowa powstaje przez sam fakt zawarcia małżeństwa. Aby osiągnąć ten efekt, nie trzeba dopełniać żadnych dodatkowych formalności. Jednocześnie małżonkowie nie są skazani na majątkową wspólność ustawową. Równie dobrze mogą zdecydować się na rozdzielność majątkową. Tu jednak niezbędne jest zawarcie tzw. umowy majątkowej małżeńskiej. Musi zostać ona zawarta w formie aktu notarialnego.
Istotę rozdzielności majątkowej określa art. 51 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem w razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Mówiąc wprost: dzięki rozdzielności majątkowej każdy z małżonków pozostaje ze swoim majątkiem i gromadzi majątek tylko dla siebie. Warto więc zastanowić się, jakie są wady i zalety rozdzielności majątkowej.
Rozdzielność majątkowa – wady i zalety
Do najważniejszych zalet rozdzielności majątkowej można zaliczyć:
- mąż i żona mają pełną kontrolę nad swoim majątkiem;
- niezależność finansowa małżonków;
- każdy z małżonków może w pełni samodzielnie zarządzać swoim majątkiem i dokonywać związanych z tym czynności prawnych, np. sprzedaży;
- małżonkowie nie odpowiadają wzajemnie za swoje długi. Tym samym komornik nie może egzekwować długów jednego z małżonków z majątku drugiego.
Z drugiej strony jednak strony z rozdzielnością majątkową wiążą się także wady. Wśród nich trzeba wymienić takie kwestie, jak:
- trudności we wspólnym zaciąganiu zobowiązań finansowych bądź kupnem nieruchomości, np. domu czy mieszkania;
- brak wspólnego majątku;
- niska elastyczność w nieprzewidzianych sytuacjach, związanych z koniecznością poniesienia nagłych wydatków;
- jeżeli rozdzielność majątkowa jest wprowadzana w czasie trwania małżeństwa, to małżonkowie muszą liczyć się z koniecznością przeprowadzenia podziału swojego majątku.
Rozdzielność majątkowa – wady i zalety przedstawione powyżej to tylko najważniejsze, ale na pewno nie wszystkie przykłady – może zostać wprowadzona zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w jego trakcie. Co taka decyzja oznacza dla wierzycieli?
Dowiedz się więcej: Praca zdalna – nowe przepisy, o których musisz pamiętać jako przedsiębiorca
Kiedy rozdzielność majątkowa nie chroni?
Biorąc pod uwagę to, czym jest rozdzielność majątkowa, można by uznać, że jest to świetny sposób na problemy z zadłużeniem. Jednak nie zawsze intercyza chroni przed egzekucją. Kiedy rozdzielność majątkowa nie chroni? Przede wszystkim rozdzielność majątkowa zawsze działa na przyszłość, a nigdy wstecz. Oczywiście, podpisując intercyzę, małżonkowie mogą i powinni podzielić swój majątek wspólny, ale nie unikną przez to egzekucji wspólnych długów.
Z tego względu, z punktu widzenia wierzycieli, zawsze dobrym pomysłem jest zorientowanie się, czy małżonkowie nie pozostają w ustroju rozdzielności majątkowej, a jeżeli tak, to dokładnie od jakiego dnia. Wszystkie zobowiązania zaciągnięte przed dniem zawarcia intercyzy mogą być egzekwowane tak, jakby rozdzielność majątkowa nie powstała. Natomiast po podpisaniu intercyzy małżonek odpowiada za swoje długi tylko swoim majątkiem.
Niestety nie zawsze łatwo dowiedzieć się, czy małżonkowie pozostają w ustroju wspólności, czy rozdzielności majątkowej. Właściwie wierzyciel jest tu zdany na to, co mu powiedzą sami małżonkowie, aczkolwiek przedsiębiorcy mają możliwość ujawnienia omawianych tu informacji np. w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dlatego, zwłaszcza w przypadku kontraktów opiewających na wyższe sumy, warto zobowiązać małżonków do złożenia oświadczenia, w jakim ustroju majątkowym pozostają. Gdyby złożyli w tej sprawie nieprawdziwe oświadczenie, to można rozważyć pociągnięcie małżonków do odpowiedzialności odszkodowawczej. Z pewnością jest to swego rodzaju zabezpieczenie przed problemami z egzekwowaniem wierzytelności.
Jak skutecznie zabezpieczyć majątek w małżeństwie? Ekspert radzi
Rozdzielność majątkowa, popularnie zwana intercyzą, jest najlepszym sposobem na zabezpieczenie majątku zgromadzonego przez małżonków. Dzięki umowie majątkowej każdy z małżonków gromadzi swój własny majątek i samodzielnie odpowiada za zaciągane przez siebie zobowiązania. Przy rozdzielności majątkowej wykluczone jest egzekwowanie długów jednego małżonka z majątku drugiego. Jednocześnie nie wolno zapominać o najważniejszej zasadzie: rozdzielność majątkowa działa na przyszłość. Zobowiązania zaciągnięte przez małżonków przed zawarciem umowy wprowadzającej rozdzielność majątkową, mogą być egzekwowane od obydwojga małżonków. Intercyza niczego tu nie zmienia. Poza tym, decydując się na rozdzielność majątkową, należy pamiętać, że z intercyzą wiążą się także pewne zagrożenia. Przede wszystkim w wyniku rozdzielności majątkowej małżonkowie finansowo mogą liczyć tylko na siebie. Wspólne rozstrzygnięcia ekonomiczne stają się po prostu trudniejsze po zawarciu tej umowy.
