Przymusowa restrukturyzacja banku wprowadzana jest wówczas, gdy bank jest zagrożony upadłością i nie widać perspektyw na rozwiązanie tych problemów za pomocą innych środków. Przeprowadza ją Bankowy Fundusz Gwarancyjny. W jaki sposób? Na to pytanie odpowie radca prawny.
Spis treści:
- Przymusowa restrukturyzacja banku – jakie przepisy ją regulują?
- Kiedy prowadzi się przymusową restrukturyzację banku?
- Kiedy bank uznaje się za zagrożony upadłością?
- Instrumenty przymusowej restrukturyzacji banku
- Jak dobiera się instrumenty przymusowej restrukturyzacji banku?
- Przymusowa restrukturyzacja banku – najważniejsze informacje
Banki są jednymi z kluczowych instytucji dla konsumentów i przedsiębiorców, pozwalając m.in. na przechowywanie depozytów, inwestowanie czy zaciąganie kredytów. Z tych względów ich działalność podlega ścisłemu nadzorowi, m.in. Komisji Nadzoru Finansowego, która ma prawo wnioskować do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o przeprowadzenie przymusowej restrukturyzacji. Jak się ją przeprowadza? Jest to bardzo ważne pytanie dla wszystkich klientów banków.
Przymusowa restrukturyzacja banku – jakie przepisy ją regulują?
Przymusowa restrukturyzacja banku prowadzona jest na podstawie ustawy z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Ustawa ta reguluje:
- cel działalności, zadania oraz organizację Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
- zasady funkcjonowania obowiązkowego systemu gwarantowania depozytów;
- zasady umorzenia lub konwersji instrumentów kapitałowych;
- zasady przygotowywania i przeprowadzania przymusowej restrukturyzacji;
- zasady gromadzenia i wykorzystywania informacji w celu realizacji zadań Funduszu.
Przymusowa restrukturyzacja ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie środków zgromadzonych na rachunkach bankowych. Tym samym kluczową kwestią jest ochrona interesów klientów. Dlatego przymusowa restrukturyzacja może zostać zastosowana jedynie w ściśle określonych przypadkach. Warto jeszcze zastanowić się, jaka instytucja odpowiedzialna jest za przeprowadzenie przymusowej restrukturyzacji? Organem tym jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny, a o działania te ma prawo wnioskować Komisja Nadzoru Finansowego.
Przymusową restrukturyzację banku prowadzi się po to, aby:
- utrzymać stabilność finansową, w szczególności przez ochronę zaufania do sektora finansowego i zapewnienie dyscypliny rynkowej;
- ograniczyć zaangażowanie funduszy publicznych lub prawdopodobieństwa ich zaangażowania wobec sektora finansowego;
- zapewnić kontynuację funkcji krytycznych realizowanych przez bank;
- ochronić deponentów i inwestorów objętych systemem rekompensat;
- ochronić środki powierzone podmiotowi przez jego klientów.
Kiedy prowadzi się przymusową restrukturyzację banku?
Zgodnie z przepisami wskazanej powyżej ustawy przymusowa restrukturyzacja instytucji finansowych jest wszczynana wówczas, gdy:
- podmiot finansowy jest zagrożony niewypłacalnością;
- możliwe działania nadzorcze lub działania samego podmiotu nie pozwalają na usunięcia zagrożenia niewypłacalnością we właściwym czasie;
- podjęcie działań nadzorczych konieczne jest w interesie publicznym.
Jednocześnie Komisja Nadzoru Finansowego ma obowiązek niezwłocznie poinformować Bankowy Fundusz Gwarancyjny o:
- zagrożeniu podmiotu upadłością;
- braku przesłanek wskazujących, że możliwe do podjęcia działania nadzorcze lub działania tego podmiotu pozwolą we właściwym czasie usunąć to zagrożenie;
- zaprzestaniu spełniania przez oddział banku zagranicznego warunków prowadzenia działalności albo zagrożeniu zaprzestania spełniania przez oddział banku zagranicznego warunków prowadzenia działalności;
- zaprzestaniu przez oddział banku zagranicznego regulowania zobowiązań lub takim zagrożeniu;
- wszczęciu przez właściwy organ przymusowej restrukturyzacji państwa trzeciego przymusowej restrukturyzacji lub podobnego postępowania, lub zamiarze wszczęcia takiego postępowania wobec banku zagranicznego.
Przeczytaj także: Sankcja kredytu darmowego (SKD) – kiedy ma zastosowanie?
Kiedy bank uznaje się za zagrożony upadłością?
Skoro o przymusowej restrukturyzacji można mówić jedynie w ściśle określonych przypadkach, to kluczową kwestią zawsze pozostaje tu ustalenie, czy bank może zostać uznany za zagrożony upadłością. Zgodnie z prawem takie zagrożenie istnieje, gdy zostanie spełniony przynajmniej jeden z następujących warunków:
- występują przesłanki uznania, że nie będzie on spełniał warunków prowadzenia działalności w stopniu uzasadniającym uchylenie albo cofnięcie zezwolenia na utworzenie banku albo prowadzenie działalności maklerskiej przez firmę inwestycyjną;
- aktywa podmiotu nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań albo występują przesłanki uznania, że aktywa podmiotu nie wystarczą na zaspokojenie jego zobowiązań;
- podmiot nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań albo występują przesłanki uznania, że nie będzie ich regulował;
- kontynuacja działalności podmiotu wymaga zaangażowania nadzwyczajnych środków publicznych.
Każdy z tych przesłanek wymaga przeprowadzenia oceny okoliczności, które nie zostały przez ustawodawcę precyzyjnie i jednoznacznie zdefiniowane. Dlatego tak ważne jest to, na jakich podstawach dokonuje się tej oceny. Komisja Nadzoru Finansowego bierze w tym przypadku pod uwagę:
- wyniki badań i oceny nadzorczej;
- wyniki realizacji planu naprawy, zastosowania środków nadzoru, w tym środków wczesnej interwencji;
- wyniki badania jakości aktywów;
- zawiadomienia zarządu podmiotu;
- inne informacje uzyskane w trybie nadzoru.
Instrumenty przymusowej restrukturyzacji banku
Zgodnie z prawem instrumenty przymusowej restrukturyzacji banku są następujące:
- przejęcie przedsiębiorstwa;
- instytucja pomostowa;
- umorzenie lub konwersja zobowiązań;
- wydzielenie praw majątkowych.
Do przymusowej restrukturyzacji można wykorzystać jedną lub kilka z tych możliwości. Przy czym zawsze wydzielenie praw majątkowych może być zastosowane tylko łącznie z innym instrumentem przymusowej restrukturyzacji. Czym kieruje się Bankowy Fundusz Gwarancyjny, dokonując tego wyboru?
Jak dobiera się instrumenty przymusowej restrukturyzacji banku?
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym stanowi, że dopierając metody przymusowej restrukturyzacji Fundusz, musi kierować się m.in.:
- koniecznością osiągnięcia celów przymusowej restrukturyzacji;
- okolicznościami faktycznymi sprawy;
- pokrywaniem strat podmiotu w restrukturyzacji w pierwszej kolejności przez właścicieli praw udziałowych;
- obowiązkiem ochrony środków gwarantowanych oraz środków objętych ochroną systemu rekompensat;
- zasadami ochrony praw właścicieli i wierzycieli.
W rzeczywistości przymusowa restrukturyzacja banku powinna zawsze być w pierwszej kolejności nastawiona na ochronę depozytów złożonych w banku. W tym kontekście wszyscy klienci przymusowo restrukturyzowanego banku powinni pamiętać o swoich prawach, zwłaszcza w zakresie gwarancji depozytów.
Przeczytaj także: Tajemnica bankowa – kogo i czego dotyczy?
Przymusowa restrukturyzacja banku – najważniejsze informacje
Przymusową restrukturyzację banku wdraża się, gdy bank jest zagrożony niewypłacalnością, a jednocześnie nie ma widoków na to, że za pomocą innych środków uda się rozwiązać ten problem. Przymusową restrukturyzację prowadzi Bankowy Fundusz Gwarancyjny, przeważnie po złożeniu zawiadomienia przez Komisję Nadzoru Finansowego. Przepisy prawa precyzują zarówno środki przymusowej restrukturyzacji – np. przejęcie przedsiębiorstwa czy umorzenie lub konwersja zobowiązań – jak i zasady ich doboru. Zawsze za naczelny cel przymusowej restrukturyzacji należy uznać ochronę depozytów złożonych w banku.
