Krajowy Rejestr Zadłużonych: co to takiego? KRZ, KRD i BIK to skróty, z którymi bardzo często spotykają się wszyscy, którzy w jakikolwiek sposób interesują się tematyką zadłużenia. Warto jednak pamiętać, że określenia te odnoszą się do zupełnie różnych systemów, które – choć można pomiędzy nimi wskazać na pewne podobieństwa – pełnią odmienne funkcje i działają na podstawie innych regulacji prawnych. Czym więc Krajowy Rejestr Zadłużonych różni się od KRD i BIK? Na to pytanie odpowie radca prawna specjalizujący się tematyce zadłużenia.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie znaczenie w obrocie gospodarczym mają informacje o sytuacji finansowej kontrahenta?
- Co zrobić, aby je zdobyć?
- Do czego służą różnego rodzaju rejestry zadłużonych oraz jak zapoznawać się z ich treścią?
Spis treści:
- W obrocie gospodarczym liczy się wiedza – jak ją zdobyć?
- Krajowy Rejestr Zadłużonych – podstawowe informacje
- Czym jest Krajowy Rejestr Długów?
- Zadania Biura Informacji Kredytowej
- Kiedy warto skorzystać z KRZ, KRD i BIK
- Czym różni się Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) od KRS, KRD i BIK?
- KRZ, KRD i BIK – to warto wiedzieć
Rozwój cyfryzacji bez wątpienia oznacza możliwość wygodnego załatwiania różnego rodzaju spraw czy sprawdzania interesujących nas informacji. Bez Internetu trudno wyobrazić sobie współczesnego życia. Jednocześnie systemy i rejestry funkcjonujące online pozawalają na także na prowadzenie postępowań zmierzających do odzyskiwania należności czy kontrolę stanu zadłużenia określonych osób bądź podmiotów prawa. W grę wchodzi tu obecnie przede wszystkim Krajowy Rejestr Zadłużonych; Krajowy Rejestr Długów oraz Biuro Informacji Kredytowej. Czym różnią się od siebie te systemy?
W obrocie gospodarczym liczy się wiedza – jak ją zdobyć?
W obrocie gospodarczym jednym z najważniejszych zagadnień jest pozyskiwanie informacji o potencjalnych kontrahentach – zwłaszcza w kontekście ich rzetelności oraz wypłacalności. Nieodzownym elementem tego rodzaju weryfikacji jest zapoznanie się z różnego rodzaju rejestrami, w których znajdują się dane dotyczące zadłużenia konsumentów, przedsiębiorców oraz innych podmiotów biorących udział w obrocie gospodarczym. Dlatego takie skróty, jak KRZ, KRD czy biuro informacji gospodarczej są współcześnie nieodłącznym elementem prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej. Właściwie każdy krajowy rejestr – jak chociażby BIG rejestr długów – pozwala na zweryfikowanie naprawdę cennych informacji. Zwłaszcza, że obecnie wpis do krajowego rejestru długów lub innego tego typu systemu jest standardowym rozwiązaniem stosowaniem przy prowadzeniu windykacji należności.
Krajowy Rejestr Zadłużonych – podstawowe informacje
Krajowy Rejestr Zadłużonych jest systemem informatycznym, bez którego właściwie niemożliwe jest prowadzenie postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. Za pomocą KRZ nadzorcy, zarządcy oraz syndycy wykonują swoje obowiązki w ramach tych postępowań. W Rejestrze tym:
- zamieszcza się informacje o osobach i podmiotach, wobec których prowadzono egzekucję, która została następnie umorzona z powodu jej bezskuteczności, a także o tzw. dłużnikach alimentacyjnych;
- składa się wnioski i pisma procesowe w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych oraz w postępowaniach w przedmiocie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Jednocześnie KRZ służy odbieraniu korespondencji w tych postępowaniach oraz umożliwia przeglądanie ich akt;
- można przeglądać informacje o doradcach restrukturyzacyjnych; tzw. dłużnikach alimentacyjnych czy osobach bądź podmiotach, wobec których prowadzono egzekucję, która okazała się bezskuteczna; postępowanie restrukturyzacyjne, upadłościowe bądź w przedmiocie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Rejestr ten zawiera także dane o aktualnie prowadzonych tego rodzaju postępowaniach.
W każdym razie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych publikuje się najważniejsze informacje dotyczące dłużników oraz prowadzonych wobec nich procedur. Tym samym jest to obecnie jedno z najważniejszych narzędzi pozwalających nie tylko na skontrolowanie stanu zadłużenia osoby fizycznej, osoby prawnej bądź jednostki organizacyjnej posiadającej jedynie zdolność prawną, ale również na wzięcie udziału w stosownych procedurach.
Warto pamiętać, że ustawa o Krajowym Rejestrze Zadłużonych – a mówiąc dokładniej stosowna nowelizacja Prawa restrukturyzacyjnego oraz Prawa upadłościowego – weszła w życie 1 grudnia zeszłego roku. Niestety od tego czasu w działalności KRZ występują bardzo poważne problemy. Nierzadko prowadzą one do prawie zupełnego paraliżu możliwości procedowania spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Istnieją poważne przesłanki do uznania, że sytuacja ta determinuje odpowiedzialność odszkodowawczą po stronie organów państwa odpowiedzialnych za funkcjonowanie KRZ.
Czym jest Krajowy Rejestr Długów?
Krajowy Rejestr Zadłużonych jest prowadzony online. Dzięki temu każdy zainteresowany może w łatwy sposób skorzystać z jego funkcjonalności. Jednak KRZ nie jest jedyną witryną internetową, w której można znaleźć dane o podmiotach zadłużonych. Tego rodzaju informacje znajdują się także w Krajowym Rejestrze Długów, którego nazwa chodź brzmi podobnie do Krajowego Rejestru Zadłużonych, to jednak pełni on inne funkcje.
Przede wszystkim Krajowy Rejestr Długów (KRD) jest jednym działających w Polsce biur informacji gospodarczej. Instytucje te obecnie funkcjonują na mocy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Zgodnie z jej art. 7 ust. 1 przedmiotem działalności takich biur jest pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych. Polega ono na przyjmowaniu informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu tych informacji. Standardowym przykładem działalności biur informacji gospodarczej jest publikowanie – na wniosek wierzycieli – informacji o zadłużeniu osób fizycznych lub innych podmiotów prawa.
W Krajowym Rejestrze Długów można:
- sprawdzić rzetelność działających w Polsce przedsiębiorstw;
- wpisać dane dłużnika, który nie spłacił swoich należności wierzycielowi;
- dowiedzieć się, kto pobierał dane o nas bądź prowadzonej przez nas firmie;
- pobrać raport o sobie;
- skorzystać ze stałego monitoringu firm.
Jednak należy pamiętać, że biura informacji gospodarczej – w tym oczywiście Krajowy Rejestr Długów – to prywatne instytucje. Tego rodzaju rejestry nie służą do prowadzenia postępowań przewidzianych przepisami prawa.
Przeczytaj również: Krajowy Rejestr Długów: jak sprawdzić kogoś? Jak sprawdzić siebie?
Zadania Biura Informacji Kredytowej
Natomiast Biuro Informacji Kredytowej (BIK) jest przedsiębiorstwem założonym przez Związek Banków Polskich i prywatne banki. Podobnie, jak Krajowy Rejestr Zadłużonych również BIK jest prowadzony online. BIK funkcjonuje na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe, zgodnie z którym banki mogą, wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi, utworzyć instytucje upoważnione do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania w określonym zakresie informacji stanowiących tajemnicę bankową. Chodzi tutaj przede wszystkim o dane pozwalające innym bankom bądź instytucjom finansowym i kredytowym czy pożyczkowym zweryfikowanie historii zadłużenia ich potencjalnego klienta.
W związku z tym Biuro Informacji Kredytowej gromadzi informacje właściwie o wszystkich kredytobiorcach i pożyczkobiorcach, dzięki czemu podmioty działające na rynku finansowym mogą w łatwy sposób zweryfikować informacje o zgłaszających się do nich klientach. W BIG można zweryfikować nie tylko to czy dana osoba; osoba prawna lub jednostka organizacyjna ma zaciągnięty jakiś kredyt czy pożyczkę, ale również czy terminowo wywiązuje się ze spłaty tego rodzaju zobowiązań. To z kolei jest podstawa do oceny zdolności kredytowej klienta instytucji finansowych.
Warto pamiętać, że Biuro Informacji Kredytowej przetwarza także dane pochodzące od tzw. parabanków, a więc instytucji, w których stosunkowo łatwo można zaciągnąć zobowiązania charakteryzujące się dużym stopniem ryzyka. Ze względu na ich dostępność są one często wybierane przez osoby, które mają nikłe szanse na skorzystanie z tradycyjnych instrumentów pożyczkowych bądź kredytowych. Jednak nie zmienia to faktu, że klienci parabanków również znajdują się w BIK.
Kiedy warto skorzystać z KRZ, KRD i BIK?
Krajowy Rejestr Zadłużonych, Krajowy Rejestr Długów oraz Biuro Informacji Kredytowej mają na zadanie przede wszystkim dostarczenie wszystkim zainteresowanym informacji o stanie zadłużenia danego podmiotu. Dlatego każdy, kto posiada dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację osoby fizycznej, osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej posiadającą tylko zdolność prawną może bez problemu sprawdzić w systemie teleinformatycznym, czy nie zalegają one z jakimiś płatnościami.
Dlatego z tych systemów warto skorzystać przed każdym podpisaniem umowy. Dzięki temu możliwe jest oszacowanie ryzyka związanego z wypłacalnością danego kontrahenta. W końcu regułą jest, iż osoby już zalegające z innymi płatnościami przeważnie nie wywiązują się terminowo z nowych obowiązków, jakie na siebie zaciągnęli. Jednocześnie nie należy pomijać zweryfikowania także wpisów zamieszczonych w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Czym różni się Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) od KRS, KRD i BIK?
Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) jest jednym z najważniejszych rejestrów funkcjonujących w praktyce obrotu. Wpis do KRS muszą uzyskać m.in.:
- przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie spółek prawa handlowego – także tych, którym ustawa przyznaje tylko zdolność prawną. A więc chodzi tu przykładowo o spółkę jawną, partnerską komandytową, z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcyjną;
- fundacje i stowarzyszenia;
- samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.
Do Krajowego Rejestru Sądowego wpisuje się także dłużników niewypłacalnych. Warto pamiętać, że numer w Krajowym Rejestrze Sądowym jest warunkiem legalnego prowadzenia działalności gospodarczej dla wszystkich podmiotów, które mają obowiązek go posiadać. W KRS zamieszcza się informacje dotyczące ogłoszenia upadłości spółki, fundacji bądź stowarzyszenia; wszczęcia zagranicznego postępowania upadłościowego, a w niektórych wypadkach także postępowania restrukturyzacyjnego oraz ustanowienia tymczasowego nadzorcy sądowego. Jeżeli potrzebne są poświadczone elektronicznie odpisy dokumentów, to również można je otrzymać z KRS.
Krajowy Rejestr Sądowy jest także wygodnym narzędziem dla tych, którzy prowadzą swoją działalność w oparciu o KRS. Od kilku lat w Rejestrze tym można chociażby złożyć dokumenty finansowe spółki, fundacji bądź stowarzyszenia. W tym celu należy skorzystać z Repozytorium Dokumentów Finansowych Krajowego Rejestru Sądowego. Samo wyszukiwanie dokumentów w tym systemie nie wymaga zakładania konta, ale jest ono konieczne do złożenia sprawozdań finansowych.
Jednocześnie wpisy zamieszczone w Krajowym Rejestrze Sądowym cieszą się domniemaniem prawdziwości. Poza tym podmiot obowiązany do złożenia wniosku o wpis do Rejestru nie może powoływać się wobec osób trzecich działających w dobrej wierze na dane, które nie zostały wpisane do Rejestru lub uległy wykreśleniu z Rejestru. Dlatego działanie w obrocie gospodarczym w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Rejestrze Sądowym dają wysokie gwarancje bezpieczeństwa temu, kto się na nich opiera.
KRZ, KRD i BIK – to warto wiedzieć
Krajowy Rejestr Zadłużonych jest rejestrem państwowym prowadzonym przede wszystkim po to, aby umożliwić prowadzenie spraw restrukturyzacyjnych i upadłościowych oraz udostępnianie informacji o dłużnikach, wobec których prowadzi się bądź prowadziło się tego rodzaju postępowania. Natomiast Krajowy Rejestr Długów stanowi jedno z biur informacji gospodarczej. Można w nim sprawdzić informacje o dłużnikach zalegających wobec wierzycieli z płatnością należności. W dużej mierze działa ono na zasadach komercyjnych. Natomiast Biuro Informacji Kredytowej jest podmiotem powołanym przez banki, w którym instytucje kredytowe mają możliwość zweryfikowania zdolności kredytowej zgłaszających się do nich klientów.
Rejestry te należy odróżnić od Krajowego Rejestru Sądowego, który jest prowadzony przez sądy rejestrowego, a jego podstawową funkcją jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Uzyskanie wpisu do KRS jest niezbędne m.in. dla spółek prawa handlowego, aby mogły legalnie prowadzić swoją działalność.
Przeczytaj również: Czym jest BIK i jak sprawdzić zadłużenie w BIK? Odpowiadamy!
