Restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej. Najważniejsze informacje

Czy restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej, niemających własnej firmy jest możliwa? Okazuje się, że tak. Ekspert wyjaśnia, jak z niej skorzystać.

Spis treści

1. Restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej – czy jest w ogóle możliwa?
2. Podstawowe założenia restrukturyzacji osób fizycznych
3. Kto – nie prowadząc działalności gospodarczej – może zawrzeć układ?
4. Przygotowanie wniosku o restrukturyzację osoby fizycznej
5. Sądowa restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej – jak przebiega postępowanie?
6. Zakończenie

Restrukturyzacja stanowi jeden z najefektywniejszych sposobów na rozwiązanie kryzysu nadmiernego zadłużenia. Co prawda postępowanie to – przynajmniej w sensie, jaki wynika z prawa restrukturyzacyjnego – dotyczy przede wszystkim przedsiębiorców. Jednak nie oznacza to, iż osoby nieprowadzące działalności gospodarczej nie mają możliwości skorzystania z analogicznych procedur. Takie rozwiązania można odnaleźć w prawie upadłościowym. W jaki więc sposób osoba fizyczna może zrestrukturyzować swoje zadłużenie?

Restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej – czy jest w ogóle możliwa?

Postępowanie restrukturyzacyjne wobec osoby fizycznej również może zostać przeprowadzone. Oczywiście prawo restrukturyzacyjne nie wyróżnia tego rodzaju postępowania; nie określa także właściwie żadnych innych norm, które znajdują zastosowanie w stosunku do zadłużonych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej – a więc mówiąc inaczej niebędących przedsiębiorstwami. Nie oznacza to, że w tej sytuacji niemożliwa jest restrukturyzacja, osoba fizyczna także może z niej skorzystać.

Za takie postępowanie może zostać uznane postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, uregulowane w prawie upadłościowym. Jest to procedura, która co prawda toczy się w sposób analogiczny do upadłości, jednak jej skutki – a także sam przebieg – pod wieloma względami przypominają restrukturyzację. Zresztą, tego rodzaju sytuacja nie jest nadzwyczajna. W podobny sposób można by ocenić przygotowaną likwidację przedsiębiorstwa, która również swoją podstawę znajduje w prawie upadłościowym, choć konstrukcyjnie bliżej jej do restrukturyzacji.

Z tych względów restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej powoduje przede wszystkim oddłużenie na zasadach określanych w układzie zawieranym przez dłużnika z wierzycielami. Warto zwrócić uwagę, że w ostatnim czasie jest to narzędzie wykorzystywanie coraz chętniej przez zadłużonych konsumentów, którzy dostrzegają szereg płynących z niego zalet. Na czym więc polega restrukturyzacja konsumencka?

Podstawowe założenia restrukturyzacji osób fizycznych

Restrukturyzacja osoby fizycznej we wskazanym tu trybie polega przede wszystkim na:

• zawarcia przez konsumenta układu z wierzycielami, na mocy którego ich należności zostaną uregulowane;
• w konsekwencji na oddłużeniu osoby fizycznej;
• zawieszeniu z mocy prawa postępowań egzekucyjnych, dotyczących wierzytelności objętych z mocy prawa układem, wszczętych przed dniem otwarcia postępowania oraz możliwość zawieszenia postępowań egzekucyjnych co do wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo na maksymalny okres trzech miesięcy na wniosek nadzorcy sądowego lub dłużnika;
• wierzyciel, który posiada wierzytelność zabezpieczoną rzeczowo, może w toku postępowania o zawarcie układu prowadzić egzekucję jedynie z przedmiotu zabezpieczenia.

Oczywiście nie oznacza to, że upadłość konsumencka jest panaceum na wszelkie problemy z zadłużeniem, z jakimi borykają się osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami. Zawsze przed wyborem tej ścieżki oddłużenia trzeba rozważyć wszystkie „za” i „przeciw” – zawsze najpierw analizując przesłanki omawianego tu postępowania, jego przebieg oraz skutki.

Zobacz także: Plan restrukturyzacji – czym jest i co powinien zawierać?

Kto – nie prowadząc działalności gospodarczej – może zawrzeć układ?

Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego z restrukturyzacji swojego zadłużenia w ramach upadłości konsumenckiej mogą skorzystać:

• osoby fizyczne, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, jeśli wcześniej nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości na ogólnych zasadach;
• osoby fizyczne, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej nieujawnionej w żadnym rejestrze, jeśli wcześniej nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości na ogólnych zasadach;
• osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne, które nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej;
• wspólnicy lub akcjonariusze spółki kapitałowej oraz komandytariusze spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej, jeśli nie prowadzą samodzielnie działalności gospodarczej lub zawodowej;
• osoby, które przestały być wspólnikami osobowej spółki handlowej.

Podobnie, jak w przypadku upadłości prowadzonej na zasadach ogólnych, aby postępowanie restrukturyzacyjne wobec osoby fizycznej było możliwe trzeba ponadto wykazać, że osoba fizyczna znalazła się w stanie upadłości. Mówiąc najprościej, należy przez to rozumieć brak możliwości regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Ponadto upadłość konsumencka możliwa jest tylko wówczas, gdy wnioskujący o jej przeprowadzenie uprawdopodobni, że jest w stanie pokryć koszty postępowania oraz wykonania układu. Najłatwiej wykazać to tym konsumentom, którzy osiągają miesięczne wynagrodzenie na poziomie średniej krajowej.

Warto przeczytać: Rada wierzycieli – wyjaśniamy jej zadania i uprawnienia

Przygotowanie wniosku o restrukturyzację osoby fizycznej

Postępowanie restrukturyzacyjne osoby fizycznej – jak już zostało wspomniane – rozpoczyna się ogłoszeniem przez sąd jej upadłości. Jednak nigdy nie dochodzi do tego z urzędu, ale po rozpoznaniu stosownego wniosku. Najczęściej składa go sam upadły. Wniosek ten składa się na urzędowym formularzu, w którym – obok danych dłużnika oraz sądu, do którego składany jest wniosek – uwzględnia się m.in.:

• wskazanie miejsc, w którym znajduje się majątek dłużnika;
• okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
• spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
• spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu, w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności;
• listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia;
• informację o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie, oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku;
• wstępne propozycje układowe;
• potwierdzenie uiszczenia zaliczki na wydatki postępowania w wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego.

Przeczytaj także: Wniosek o restrukturyzację – omawiamy, co powinno się w nim znaleźć

Sądowa restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej – jak przebiega postępowanie?

W przypadku otwarcia przez sąd upadłości konsumenckiej rozpoczyna się właściwe postępowanie, którego najważniejszym elementem jest zawarcie układu z wierzycielami. Niezbędne do tego jest wypowiedzenie się „za” propozycjami układowymi większości wierzycieli, którzy oddali ważny głos – którzy jednocześnie posiadają co najmniej 2/3 ogólnej sumy wierzytelności. Układ nie może zostać zawarty na okres dłuższy niż pięć lat.

Jednak zanim dojdzie do takiego głosowania, sąd wyznacza nadzorcę sądowego. To on – w porozumieniu z dłużnikiem – sporządza spis wierzytelności oraz wierzytelności spornych, a także zwołuje zgromadzenie wierzycieli właśnie w celu głosowania nad układem. Na dokonanie tych czynności ustawodawca wyznaczył nadzorcy sądowemu termin 30 dni – licząc od dnia doręczenia mu postanowienia o otwarciu postępowania.

Samo zaś zgromadzenie wierzycieli nie może odbyć się później niż trzy miesiące od dnia otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Sądowa restrukturyzacja zadłużenia osoby fizycznej kończy się wraz z wydaniem przez sąd postanowienia o zatwierdzeniu układu (wówczas może on być wykonywany) lub umarzającego postępowanie.

Zakończenie

Osoba fizyczna także może skorzystać z restrukturyzacji. Polega ona przede wszystkim na oddłużeniu podmiotu, który utracił (bądź niedługo utraci) zdolność regulowania swoich zobowiązań. Nieprowadzący własnego biznesu – bądź osoba, która zakończyła jego prowadzenie – mogą skorzystać z uregulowanego w prawie upadłościowym postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Pozwala ono na zawarcie układu z wierzycielami, a tym samym na skuteczne oddłużenie. Jeśli jednak potrzebujesz fachowej pomocy prawnej podczas postępowań restrukturyzacyjnych, skontaktuj się z nami!