Nieuczciwa konkurencja to poważny problem, z którym można i trzeba walczyć. Służą do tego różne instrumenty, zarówno prawa cywilnego, jak i karnego. Jak z nich korzystać? I kiedy w ogóle mamy do czynienia z czynem nieuczciwej konkurencji? Na te pytania odpowiada radca prawny pomagający przedsiębiorcom.
Spis treści:
- Na czym polega nieuczciwa konkurencja?
- Ochrona oznaczenia przedsiębiorstwa i produktu
- Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa
- Jak chronić się przed nieuczciwą konkurencją?
- Co warto wiedzieć o czynach nieuczciwej konkurencji? Krótkie podsumowanie
Konkurencja stanowi zupełnie naturalny proces gospodarczy – jednak tylko wtedy, gdy jest uczciwa. Dlatego ustawodawca wprowadził rozwiązania, których celem jest zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Właściwie każdy przedsiębiorca powinien poznać podstawowe informacje o czynach nieuczciwej konkurencji i sposobach ich zwalczania. W końcu wszyscy prowadzący działalność gospodarczą mogą paść ich ofiarą. Zapraszam do lektury tekstu, w którym wyjaśnię czym jest czyn nieuczciwy konkurencji i jak się przed nim bronić.
Na czym polega nieuczciwa konkurencja?
Definicja tego, czym jest nieuczciwa konkurencja, została zamieszczona w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z jej przepisami czyn nieuczciwej konkurencji, to każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Jednocześnie ustawodawca wskazał przykłady czynów nieuczciwej konkurencji. Należy do nich:
- Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa;
- Fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług;
- Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług;
- Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa;
- Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy;
- Naśladownictwo produktów;
- Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie;
- Utrudnianie dostępu do rynku;
- Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną;
- Nieuczciwa lub zakazana reklama;
- Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej;
- Prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym;
- Nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi.
Lista ta ma jedynie przykładowy charakter, stąd nie ma przeszkód, aby także inne działania stanowiły czyn nieuczciwej konkurencji.
Ochrona oznaczenia przedsiębiorstwa i produktu
Nieuczciwa konkurencja – przykłady takich zachowań nie bez przyczyny otwiera wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa – może polegać na wielu różnych zachowaniach. Jednak w praktyce najczęściej spotyka się naruszenia w obszarze oznaczenia przedsiębiorstwa bądź oferowanych przez nie produktów.
Ustawodawca nie ma wątpliwości, że czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.
W tym kontekście nie wolno zapominać o dwóch, podstawowych zasadach:
- Jeżeli oznaczenie przedsiębiorstwa nazwiskiem przedsiębiorcy może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości z innym przedsiębiorstwem, które wcześniej używało podobnego oznaczenia, przedsiębiorca ten powinien podjąć środki mające na celu usunięcie niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd osób trzecich;
- Jeżeli wskutek likwidacji, podziału lub przekształcenia przedsiębiorstwa powstanie wątpliwość, który z przedsiębiorców ma prawo używać oznaczenia przedsiębiorstwa zlikwidowanego, podzielonego lub przekształconego, należy ustalić takie oznaczenia, które zapobiegną wprowadzeniu w błąd osób trzecich;
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji chroni także oznaczenie produktu. Ustawodawca za czyn nieuczciwej konkurencji uznaje takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.
Z punktu widzenia wskazanej powyżej ustawy – określającej co to jest nieuczciwa konkurencja w polskich realiach prawnych – nieodpuszczalne jest także „podszywanie się” przez produkty oferowane przez innego przedsiębiorcę. Zgodnie z przepisami czynem nieuczciwej konkurencji jest wprowadzanie do obrotu towarów we wprowadzającym w błąd opakowaniu.
Zobacz także: Dobry prawnik od długów – jaki powinien być?
Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa
Dla każdego, kto zastanawia się, na czym polega nieuczciwa konkurencja przeważnie duże znaczenie ma ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa. Na gruncie przepisów odnoszących się do nieuczciwej konkurencji tajemnica przedsiębiorstwa, to informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
W związku z tym czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Tego rodzaju czyn dochodzi do skutku zwłaszcza wtedy, gdy:
- Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i wynika z nieuprawnionego dostępu, przywłaszczenia, kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści;
- W chwili ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w sposób bezprawny.
W każdym razie przedsiębiorca zawsze powinien podjąć odpowiednie działania w celu zabezpieczenia tajemnic swojego przedsiębiorstwa przed wejściem w ich posiadanie przez osoby nieuprawnione oraz ich bezprawnym wykorzystaniem. Gdyby do tego doszło, takie działanie pomagają udowodnić, że rzeczywiście mamy do czynienia z czynem nieuczciwej konkurencji.
Jak chronić się przed nieuczciwą konkurencją?
Ustawa o nieuczciwej konkurencji przewiduje dwa podstawowe sposoby ochrony przed czynami nieuczciwej konkurencji:
- Środki o charakterze cywilnoprawnym – w ich ramach przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub narażony może żądać m.in. zaniechania niedozwolonych działań, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, naprawienia wyrządzonej szkody, usunięcia skutków niedozwolonych działań. Oczywiście pozew dotyczący nieuczciwej konkurencji musi spełniać wszystkie wymogi przewidziane dla tego rodzaju pisma procesowego;
- Środki o charakterze prawnokarnym – dzięki nim przedsiębiorca ma prawo żądać ścigania takich przestępstw i wykroczeń jak naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, kopiowanie produktu, organizacja systemu sprzedaży lawinowej.
Przeczytaj także: WIRON – co to? Wszystko, co musisz wiedzieć o nowym wskaźniku
Co warto wiedzieć o czynach nieuczciwej konkurencji? Krótkie podsumowanie
Czynem nieuczciwej konkurencji jest każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Jest to bardzo szeroka definicja, a ustawodawca stworzył jedynie przykładowy katalog czynów nieuczciwej konkurencji, zamieszczając w nim m.in. naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa czy „podszywanie się” pod danego przedsiębiorcę lub jego produkty. Przedsiębiorca, który został poszkodowany przez czyn nieuczciwej konkurencji, może dochodzić swoich praw zarówno na drodze cywilnoprawnej, jak i prawnokarnej.