WIRON – co to? Wszystko, co musisz wiedzieć o nowym wskaźniku

WIRON jest wskaźnikiem mającym zastąpić WIBOR, a więc wskaźnik posądzany – nie bez naprawdę poważnych racji – o brak transparentności. Co warto wiedzieć o WIRON-ie? Jest to pytanie, które powinien zadać sobie każdy, kto posiada kredyty złotówkowe.

Spis treści:

• WIRON – na czym polega zmiana?
• WIRON – co to jest?
• Proces zastąpienia WIBOR przez WIRON
• Co to znaczy WIRON? Odpowiedź dla kredytobiorców
• WIRON – kompendium najważniejszych informacji

WIBOR to jeden z decydujących wskaźników wpływających na wysokość oprocentowania kredytów i innych instrumentów finansowych. Kształtowanie się WIBOR-u na wysokim poziomie zawsze przekłada się na zwiększenie się kosztów kredytów. Dlatego jest to tak ważny wskaźnik, wpływający na budżet właściwie każdego kredytobiorcy. Niestety, co do jego obiektywności można zgłosić wiele poważnych zastrzeżeń. Dostrzegł je także ustawodawca, który zdecydował o odejściu od WIBOR-u. Zostanie on zastąpiony innym wskaźnikiem referencyjnym, określanym, jako WIRON. Czym on się charakteryzuje i o czym warto pamiętać w związku z likwidacją WIBOR-u?

WIRON – na czym polega zmiana?

WIRON jest nowym wskaźnikiem referencyjnym, który ma zastąpić WIBOR, a więc wskaźnik budzący spore wątpliwości wśród kredytobiorców i reprezentujących ich prawników co jego obiektywności. Otóż WIBOR to wskaźnik – nawiasem mówiąc powszechnie wykorzystywany do kalkulacji rzeczywistych kosztów wielu rodzaju kredytów udzielanych w złotych – który w rzeczywistości odnosi się do transakcji nieodzwierciedlających prawdziwej sytuacji na rynku finansowym. Z czego to wynika?

WIBOR – czyli skrót od Warsaw Interbank Offered Rate – to stopa referencyjna pożyczek na polskim rynku międzybankowym. W wyznaczaniu wskaźnika WIBOR bierze udział kilkanaście największych banków prowadzących działalność w Polsce. Praktycznie każdego dnia roboczego podają one stopę oprocentowania, po którym są w stanie pożyczać sobie gotówkę. WIBOR stanowi średnią arytmentyczną tych wartości – przy czym jej obliczaniu bierze się pod uwagę wartości skrajnych, tj. największej i najmniejszej.

Wskaźnik WIBOR jest obliczany w kilku konfiguracjach, np.:

• WIBOR ON – odnoszący się do depozytów przekazywanych na jeden dzień, licząc od dnia zawarcia transakcji;
• WIBOR SW – kalkulowany przy założeniu przekazania depozytu na okres jednego tygodnia;
• WIBOR 2W – obliczany na okres pożyczki obejmującej okres jednego tygodnia;
• WIBOR 1M – czyli depozyt na czas jednego miesiąca;
• WIBOR 3M I 6M – są to wskaźniki odnoszące się do założenia depozytu – odpowiednio – na trzy i sześć miesięcy;
• WIBOR 1Y – depozyt na rok, licząc od dnia następującego, po dwóch dniach roboczych od zawarcia transakcji. 

Oczywiście przedstawiłem tu proces wyznaczania WIBOR-u jedynie w sposób skrótowy. Jednak można na podstawie wskazanej powyżej charakterystyki uchwycić podstawę najważniejszego zarzutu stawianego w stosunku do wskaźnika WIBOR. Otóż podstawowy problem z tych wskaźnikiem łączy się z faktem, że realnie banki nie pożyczają sobie pieniędzy. To oznacza, że WIBOR w dużej mierze jest wskaźnikiem sztucznym, abstrahującym do procesów ekonomicznych faktycznie zachodzących na rynku finansowym. Właśnie na te bolączki ma odpowiedzieć WIRON. Co to jest?

Przeczytaj także: Co to jest WIBOR i na co wpływa? Odpowiada prawnik!

WIRON – co to jest?

W tym kontekście warto zapytać: WIRON – co to jest? Traktując sprawę w pewnym uproszczeniu – WIRON to nowy wskaźnik referencyjny definiowany w odniesieniu do oprocentowania krótkoterminowych depozytów, składanych przez instytucje finansowe i największe firmy. Za obliczanie nowego wskaźnika, podobnie, jak w przypadku WIBOR-u, odpowiada GPW Benchmark. Jak obliczyć WIRON? 

WIRON – czyli Warsaw Interest Rate Overnight – jest następcą wskaźnika określonego, jako Warszawski Indeks Rynku Depozytowego (WIRD). Przy obliczaniu wysokości wskaźnika WIRON bierze się pod uwagę dane przekazywane przez dziewięć podmiotów informujących o swoich transakcjach z instytucjami finansowymi i dużymi przedsiębiorcami. W pierwszej kolejności opiera się on na transakcjach dokonanych w ujęciu jednodniowym, choć – podobnie, jak w przypadku WIBOR-u – będzie on kalkulowany także dla innych okresów, np. tygodnia czy miesiąca. 

Konstrukcja WIRON zakłada przede wszystkim zapewnienie jak największej transparentności nowego wskaźnika oraz jego adekwatności do procesów zachodzących na rynku finansowym. Wielu ekspertów uznaje go za dużo bardziej obiektywny niż WIBOR. WIRON jest także – przynajmniej obecnie – korzystniejszy dla kredytobiorców, choć oczywiście trudno przewidzieć, w jaki sposób wartości nowego wskaźnika referencyjnego będą kształtować się w przyszłości.

Proces zastąpienia WIBOR przez WIRON

Harmonogram wprowadzania WIRON-u na miejsce WIBOR-u obejmuje trzy najważniejsze etapy:

• umożliwienie stosowania WIRON-u w nowych instrumentach finansowych (od grudnia 2022 roku);
• możliwość oferowania kredytów ze zmiennym oprocentowaniem równolegle z wykorzystaniem WIRON-u i WIBOR-u (od 2023 roku);
• zastąpienie WIBOR-u przez WIRON w kredytach mieszkaniowych o zmiennej stopie oprocentowania (od 2024 roku);
• zaprzestanie publikowania wskaźnika WIBOR a co za tym idzie jego wykorzystywania w instrumentach finansowych (od roku 2025).

W związku z tym WIRON już jest stosowany i na rynku można znaleźć produkty finansowe – w tym mieszkaniowe kredyty hipoteczne – bazujące na tym wskaźniku, choć do pełnego zastąpienia WIBOR-u jeszcze daleko.

Co to znaczy WIRON? Odpowiedź dla kredytobiorców

Skoro co to znaczy WIRON jest już dla nas jasne, to warto postawić inne pytanie: w jaki sposób wprowadzenie nowego wskaźnika wpływa na sytuację kredytobiorców? W tej kwestii trzeba pamiętać, że:

• przed podpisaniem umowy o produkt finansowy z wykorzystaniem wskaźnika WIBOR lub WIRON trzeba zdecydować, który ze wskaźników jest bardziej opłacalny. Przeważnie będzie to WIRON, choć nie zawsze się to potwierdza. Omawiana tu decyzja jest szczególnie istotna w czasie, gdy możliwe jest korzystanie z każdego z tych wskaźników;
• WIRON z czasem zupełnie zastąpi WIBOR, co z kolei oznacza konieczność przeprowadzenia zmian we wszystkich umowach kredytowych opartych o WIBOR. Kredytobiorcy powinni ściśle nadzorować ten proces, zwłaszcza w zakresie treści klauzul, jakie będą miały znaleźć się w umowie kredytu. 

Należy podkreślić, że szczegóły dokonywania zmian w obowiązujących umowach kredytowych nie są jeszcze znane. Z pewnością pojawi się w tym kontekście kwestia tzw. spreadu korygującego, która będzie miała znaczenie dla ostatecznych kosztów operacji. Wydaje się, że nie powinien ponosić ich kredytobiorca, dlatego posiadacze kredytów powinni przeliczyć wpływ odejścia od WIBOR-u na wysokość świadczeń ponoszonych przez kredytobiorcę na rzecz banku.

Przeczytaj także: Oferent – kto to jest i czym się zajmuje? O czym pamiętać?

WIRON – kompendium najważniejszych informacji

WIRON – a więc Warsaw Interest Rate Overnight – jest wskaźnikiem referencyjnym, który ma zastąpić WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate). Jego obliczanie będzie następować na podstawie danych dotyczących składania krótkoterminowych depozytów, przekazywanych przez instytucje finansowe oraz największe przedsiębiorstwa. W związku z tym WIRON odnosi się do transakcji rzeczywiście mających miejsce na rynku, a nie jedynie do hipotetycznych zdarzeń, na których opiera się WIBOR. W perspektywie kilku lat WIRON zupełnie zastąpi WIBOR, także w już zawartych umowach kredytowych. Kredytobiorcy powinni ściśle nadzorować ten proces, zwłaszcza pod kątem konsekwencji finansowych odejścia od WIBOR-u. W praktyce mogą być one bardzo daleko idące.