Pytanie o to, kiedy spadną stopy procentowe, zadają sobie chyba wszyscy kredytobiorcy. W końcu wysokość stóp procentowych bezpośrednio wpływa na koszty kredytów. Kiedy można spodziewać się ich obniżek i od czego zależy podjęcie takich decyzji? Na to pytanie odpowie ekspert od spraw finansowych.
Spis treści:
- Kiedy spadną stopy procentowe? Od czego to zależy?
- Stopa procentowa – co to jest?
- Stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego
- Inflacja a stopy procentowe?
- Kiedy można spodziewać się obniżek stóp procentowych?
- Wysokość stóp procentowych – o tym trzeba pamiętać
Pożyczki zaciągane w różnego rodzaju instytucjach finansowych, a w tym zwłaszcza kredyty bankowe, charakteryzują się koniecznością spłaty wyższej sumy, niż się pożyczyło. Kredytodawca zawsze zarabia na świadczeniu swoich usług. Nie oznacza to, że koszty obsługi zadłużenia mogą być kształtowane w dowolny sposób. Jednym z istotniejszych wskaźników branych przy tym pod uwagę są stopu procentowe ustalane przez banki centralne. Jak wiadomo obecnie w Polsce – i w wielu innych krajach – pozostają one na wysokim poziomie. Kiedy zaś można spodziewać się obniżek? Na to pytanie odpowiem w poniższym tekście. Zapraszam do lektury!
Kiedy spadną stopy procentowe? Od czego to zależy?
Pytanie o to, kiedy spadną stopy procentowe, nurtuje właściwie wszystkich kredytobiorców – w tym zwłaszcza mających kredyty złotówkowe. Otóż poziom stóp procentowych jest brany pod uwagę przy obliczaniu wskaźników referencyjnych, np. WIBOR, które bezpośrednio przekładają się na wysokość oprocentowania kredytów.
Z drugiej strony zmiany wysokości stóp procentowych postrzega się jako sposób na walkę z inflacją, a co za tym idzie w obecnej sytuacji, są one utrzymywane na stosunkowo wysokim poziomie. Tym samym obniżki stóp procentowych można spodziewać się dopiero wówczas, gdy zacznie spadać inflacja. To z kolei jest perspektywa co najmniej kilku, a raczej kilkunastu miesięcy. Poza tym obniżanie stóp procentowych z pewnością będzie procesem długotrwałym, obliczonym na wiele miesięcy.
Należy pamiętać, że poziom stóp procentowych jest ustalany przez Radę Polityki Pieniężnej działającą w strukturach Narodowego Banku Polskiego. Tym samym to od decyzji tej Rady zależy, na jakim poziomie kształtują się stopy procentowe. Ich wysokość określana jest raz w miesiącu. Aby dobrze wyjaśnić sposób ustalania stóp procentowych, musimy bliżej przyjrzeć się szczegółowych kwestiom dotyczącym tego zagadnienia.
Przeczytaj także: WIRON – co to? Wszystko, co musisz wiedzieć o nowym wskaźniku
Stopa procentowa – co to jest?
Prognozując, kiedy stopy procentowe zaczną spadać, wypada rozpocząć od ustalenia, czym w ogóle jest stopa procentowa. W najbardziej podstawowym ujęciu stopy procentowe wyrażają koszt pożyczenia pieniądza na rynkach finansowych. Koszt ten wyraża się w procentach, stosując ujęcie roczne. Oczywiście tego rodzaju transakcje mogą być przeprowadzane pomiędzy różnorodnymi podmiotami. Najczęściej do pożyczek kapitału dochodzi na linii bank-klient, będący konsumentem, przedsiębiorcą bądź podmiotem publicznym. Jednak nierzadko analogiczne przepływy notuje się pomiędzy samymi bankami lub innymi instytucjami finansowymi.
Należy pamiętać, że o stopach procentowych można mówić w różnym znaczeniu. Niekiedy termin ten odnosi się do kosztów pożyczek kapitału określanych przez bezpośrednich uczestników rynku finansowego. Jednak standardem jest, że kluczowe znaczenie – zwłaszcza dla kredytobiorców – mają stopy procentowe ustalane przez banki centralne, odpowiedzialne za prowadzenie polityki pieniężnej. Zmiana stóp procentowych dokonywana właśnie przez banki centralne bezpośrednio przekłada się na koszty kredytów. W jaki sposób stopy procentowe ustala Narodowy Bank Polski?
Stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego
Narodowy Bank Polski ustala następujące stopy procentowe (od razu podaję ich aktualną wysokość):
- Stopa referencyjna (6,75%);
- Stopa lombardowa (7,25%);
- Stopa depozytowa (6,25%);
- Stopa redyskontowa weksli (6,80%);
- Stopa dyskontowa weksli (6,85%).
Wskazany tu poziom poszczególnych stóp procentowych obowiązuje od 8 września 2022 roku, kiedy zakończyła się seria podwyżek stóp rozpoczęta przez Radę Polityki Pieniężnej w październiku 2021 roku. W sumie przez jedenaście miesięcy z rzędu Rada decydowała się na zwiększanie poziomu stóp procentowych.
Decyzje te uzasadniano koniecznością walki z inflacją. W istocie relacja pomiędzy wysokością stóp procentowych a inflacją jest niezwykle skomplikowana. Ujmując rzecz w znacznym uproszczeniu: podwyżki stóp procentowych prowadzą do drożenia kredytów, co przekłada się na ich mniejszą dostępność. Wówczas dochodzi do zahamowania konsumpcji, a w konsekwencji do spadku cen. Dlatego utrzymywanie stóp procentowych na wysokim poziomie przez dłuższy czas prowadzi do obniżenia inflacji, co ma pozytywne skutki dla całej gospodarki.
Inflacja a stopy procentowe?
Wysoka inflacja drenuje portfele każdego z nas. Stanowi także poważny problem dla przedsiębiorców oraz podmiotów publicznych. Mówiąc jednym słowem: inflacja dotyka wszystkich, gdyż od wysokiego poziomu cen dóbr i usług właściwie nie da się uciec. Skalę problemu dobrze ilustrują statystyki za rok 2022, gdy w poszczególnych miesiącach – według danych Głównego Urzędu Statystycznego – inflacja kształtowała się następująco:
- Styczeń – 9,4%;
- Luty – 8,5%;
- Marzec – 11%;
- Kwiecień – 12,4%;
- Maj – 13,9%;
- Czerwiec – 15,5%;
- Lipiec – 15,6%;
- Sierpień – 16,1%;
- Wrzesień – 17,2%;
- Październik – 17,9%;
- Listopad – 17,5%;
- Grudzień – 16,6%.
Statystyki za bieżący rok niestety nie są lepsze. W styczniu inflacja wyniosła 17,2% a w lutym być może poziom inflacji wyniósł ok. 18%. Precyzyjne dane nie są jeszcze znane. Wobec tego można zapytać: kiedy spadną stopy procentowe?
Kiedy można spodziewać się obniżek stóp procentowych?
Skoro regulowanie wysokości stóp procentowych stanowi sposób walki inflacją, to logiczną konsekwencją tego stanu rzeczy jest przyjęcie, że obniżek stóp można spodziewać się dopiero wówczas, gdy inflacja zacznie spadać. I to wyraźnie. Tego zaś – co trudno uznać za pozytywną informację – nie należy się szybko spodziewać.
Analitycy przedstawiają zróżnicowane prognozy, jednak według większości z nich obniżania się poziomu inflacji można spodziewać się najwcześniej pod koniec tego roku bądź na początku roku przyszłego. Do tego czasu stopy procentowe raczej na pewno pozostaną na aktualnym poziomie. Nie jest także wykluczone ich dalsze podwyższanie.
Podobną optykę przedstawia Prezes Narodowego Banku Polskiego podczas konferencji prasowych zwoływanych po posiedzeniach Rady Polityki Pieniężnej. Z jego wypowiedzi wprost wynika, że obniżek stóp procentowych można spodziewać się najwcześniej w ostatnim kwartale obecnego roku, a najpewniej w pierwszym kwartale roku 2024. Do tego czas, ze względu na wysoki poziom inflacji, raczej nie pojawi się przestrzeń do obniżek.
Trzeba pamiętać, że inflacja należy do zjawisk makroekonomicznych, na które bardzo trudno wpływać. Doświadczenie pokazuje, że gdy raz osiągnie ona wysoki poziom, to potrzeba wielu miesięcy rozsądnej polityki monetarnej i fiskalnej, aby udało się ją zdławić. Dlatego walka z inflacją zawsze musi być zaplanowana na długi czas. Stąd obniżanie stóp procentowych z pewnością będzie przeprowadzane powoli i stopniowo.
Przeczytaj także: Zabezpieczenie finansowe – jak o nie zadbać? Formy zabezpieczenia
Wysokość stóp procentowych – o tym trzeba pamiętać
Stopy procentowe określają koszt, jaki trzeba ponieść, aby pożyczyć kapitał. W polskich warunkach określa je Rada Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego. Poziom stóp procentowych jest uwzględniany m.in. przy obliczaniu rat kredytów, a ich podwyższenie prowadzi do wzrostu kosztów obsługi zadłużenia bankowego. Zwiększanie stóp procentowych stanowi sposób walki z inflacją. Z tego względu, dopóki mamy do czynienia z wysoką inflacją, dopóty raczej nie należy spodziewać się obniżania stóp procentowych. Tego rodzaju decyzje mogą nadejść pod koniec bieżącego lub na początku przyszłego roku. Jednocześnie obniżanie stóp procentowych raczej na pewno będzie następować powoli i systematycznie.
