Jak uniknąć odebrania zwrotu podatku przez komornika?

Zwrot podatku bez wątpienia należy do najprzyjemniejszych elementów rozliczeń z fiskusem. Niestety, nie zawsze taki zwrot trafi w ręce dłużnika. Może się okazać, że zostanie on zajęty przez komornika. Jak zatem uniknąć odebrania zwrotu podatku przez komornika? Kilka dobrych rad przekaże radca prawny. 

Spis treści:

1. Czy komornik może zająć zwrot podatku?
2. Co zrobić, gdy komornik zajmie zwrot podatku?
3. Czy komornik może zająć wspólny zwrot podatku?
4. Ugoda z wierzycielem a zajęcie zwrotu podatku
5. Jak doprowadzić do zakończenia egzekucji? Podważenie tytułu wykonawczego
6. Jak uniknąć odebrania zwrotu podatku przez komornika – wszystko, co musisz wiedzieć

Najważniejszą informacją dla dłużnika, wobec którego wszczęto postępowanie egzekucyjne, jest to, że komornik nie ma prawa działać według własnego uznania. Egzekucja jest postępowaniem ściśle uregulowanym przez prawo, które przyznaje dłużnikowi i wierzycielowi określone prawa. Tylko w tym kontekście można dobrze zrozumieć to, czy w ramach egzekucji można zająć zwrot podatku oraz jakie możliwości działania pozostają w związku z tym dłużnikowi. Jeżeli jest to możliwe, to warto wiedzieć, jak uniknąć odebrania zwrotu podatku przez komornika. Szerzej wyjaśnię to w poniższym tekście. Zapraszam do lektury!

Czy komornik może zająć zwrot podatku?

W świetle obowiązującego prawa odpowiedź na pytanie, czy komornik może zająć zwrot podatku, nie budzi żadnych wątpliwości. Jest to jak najbardziej możliwe, gdyż komornik sądowy bądź organ prowadzący egzekucję administracyjną, po prostu jest uprawniony do zajęcia zwrotu podatku. Bez względu na jego wysokość czy podstawę, nawet jeśli podatnikowi objętemu egzekucją taki zwrot się należy. Jeżeli zatem podatnik – osoba fizyczna, prawna bądź jednostka organizacyjna, posiadająca jedynie zdolność prawną – ma nieuregulowane zadłużenie objęte postępowaniem egzekucyjnym, może spodziewać się, że dojdzie do zajęcia zwrotu podatku. 

Jednak czy komornik zabiera cały zwrot podatku? Wszystko zależy tu od wysokości egzekwowanego świadczenia oraz od wysokości zwrotu podatku. Jeżeli świadczenie objęte egzekucją jest równe bądź wyższe od kwoty zwrotu podatku, to zostanie ona zajęta w całości. Gdyby zaś okazało się, że jest ona niższa, to pozostałą resztę zwrotu należy pozostawić dłużnikowi. Co zatem można zrobić, gdy komornik zajmie zwrot podatku?

Dowiedz się więcej: Jak sprawdzić wiarygodność firmy?

Co zrobić, gdy komornik zajmie zwrot podatku?

Dłużnik, któremu zajęto zwrot podatku przede wszystkim może:

• sprawdzić prawidłowość działania organu prowadzącego egzekucję, np. komornika sądowego. Zwłaszcza w zakresie prawidłowego obliczenia kwoty nadpłaconego podatku, która może podlegać zajęciu. Wykrycie nieprawidłowości otwiera drogę do odzyskania zajętego zwrotu podatku;
• spróbować zawrzeć ugodę z wierzycielem, na wniosek którego wszczęto postępowanie egzekucyjne. Jest to podstawowa metoda – obok spłaty całości egzekwowanej kwoty – doprowadzenia do zakończenia egzekucji;
• podważyć tytuł wykonawczy będący podstawą postępowania egzekucyjnego.

Powodzenie każdej ze wskazanych tu inicjatyw zależy od szeregu czynników, w tym zwłaszcza od przepisów prawa, w których ustawodawca uregulował ich stosowanie. Jedno zaś jest pewne. To jak sprawdzić, czy komornik zajął zwrot podatku, jest bardzo proste. Każdy może to uczynić przez Internet, za pośrednictwem rządowej strony. Bez problemu taką informację można także uzyskać w Urzędzie Skarbowym, w którym rozliczamy nasz podatek dochodowy. 

Czy komornik może zająć wspólny zwrot podatku? 

Skoro zajęcie zwrotu podatku jest dopuszczalne przez prawo, to dłużnik, wobec którego w ten sposób komornik prowadzi postępowanie egzekucyjne, ma niewielkie pole manewru – przy założeniu, że faktycznie sama egzekucja jest zgodna z prawem. 

Chyba że dłużnik posiada środki na uregulowanie całości należności: spłacając swojego wierzyciela, w ogóle uwolni się od egzekucji. Natomiast czy komornik może zająć wspólny zwrot podatku? 

W obecnym stanie prawnym nie ma przeszkód, aby komornik zajął wspólny zwrot podatku – nawet gdy egzekucja prowadzona jest w stosunku do jednego małżonka. Zezwalają na to przepisy znowelizowane w 2022 roku. Zasada ta w całej rozciągłości obowiązuje w przypadku egzekucji administracyjnej, dotyczącej zobowiązań publicznoprawnych. W przypadku egzekucji prowadzonej przez komornika niekiedy istnieje możliwość argumentowania przeciwko zajęciu zwrotu podatku małżonków rozliczających się wspólnie. Choć w praktyce ocalenie takiego zwrotu przed egzekucją jest bardzo trudne. Dlatego we wskazanych przypadkach małżonkowie po prostu powinni rozważyć osobne rozliczenie PIT.

Ugoda z wierzycielem a zajęcie zwrotu podatku

Dłużnik objęty egzekucją nie powinien zapominać, że nawet na tym etapie może zawrzeć ugodę z wierzycielem. Jest to dopuszczalne zwłaszcza w przypadku egzekucji wierzytelności o charakterze cywilnoprawnym, którymi wierzyciel może swobodnie dysponować. Nie ma tu właściwie żadnych przeszkód prawnych, aby wierzyciel zgodził się – przykładowo – na odroczenie terminu płatności, rozłożenia zaległości na raty, a nawet na ich umorzenie, w tym całkowite. Zresztą po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądu to wierzyciel decyduje o tym, czy w ogóle rozpocznie postępowanie egzekucyjne wobec swojego dłużnika. 

Przeczytaj także: Czy windykator może wejść do domu?

W związku z tym poszukiwanie porozumienia z wierzycielem może zupełnie rozwiązać problemy dłużnika z egzekucją oraz z tym, ile komornik może zabrać ze zwrotu podatku. Choć – zwłaszcza w świetle znanej zasady „umów należy dotrzymywać” – trudno spodziewać się, że wierzyciel po prostu puści w niepamięć cały dług. Zawarcie ugody może po prostu ułatwić jego spłatę. 

Jak doprowadzić do zakończenia egzekucji? Podważenie tytułu wykonawczego

W ramach postępowania egzekucyjnego można także starać się o podważenie samego tytułu wykonawczego, a więc najczęściej orzeczenia sądu. Zgodnie z art. 830 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

• przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu. Albo, gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;
• po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia;
• małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Jak widać, przesłanki te są rygorystyczne i tak też wykładają je sądy. Co nie zmienia faktu, że należy z nich korzystać, gdy tylko zaistnieją okoliczności wskazane w konkretnym przepisie Kodeksu postępowania cywilnego. 

Jak uniknąć odebrania zwrotu podatku przez komornika – wszystko, co musisz wiedzieć

Zgodnie z prawem komornik bądź organ prowadzący egzekucję administracyjną ma prawo zająć nawet całość zwrotu podatku dłużnika, wobec którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Zajęcie całości zwrotu podatku dopuszczalne jest tylko wówczas, gdy egzekwowana należność jest równa bądź wyższa kwocie przysługującego dłużnikowi zwrotu. Jednocześnie dłużnik zawsze powinien dbać o swoje prawa, przysługujące mu w ramach postępowania egzekucyjnego. Jeżeli okazałoby się, że organ egzekucyjny działa nieprawidłowo, należy reagować. Poza tym istnieje możliwość zawarcia ugody z wierzycielem, pozwalająca na rozwiązanie problemu egzekucji.