Ile trwa spis inwentarza przez komornika? Co tam wpisać?

To, ile trwa spis inwentarza przez komornika, zależy przede wszystkim od wielkości majątku spadkowego. Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach możliwe jest sporządzenie jedynie wykazu inwentarza. W jaki sposób opracowuje się te dokumenty? Odpowiadamy!

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym dokładnie jest spis inwentarza?
• Komornik – spis inwentarza, czas trwania i formalności z tym związane?
• Kiedy należy skorzystać ze spisu, a kiedy wystarczający jest zwykły wykaz inwentarza?

Spis treści:

1. Kim jest komornik sądowy i jakie są jego zadania?
2. Od czego zależy to, ile trwa spis inwentarza przez komornika?
3. Co zawiera spis inwentarza?
4. Procedura przygotowania spisu inwentarza
5. Wykaz inwentarza a spis inwentarza
6. Spis i wykaz inwentarza – co warto wiedzieć?

Sprawa spadkowa przeważnie należy do bardzo skomplikowanych – nie tylko ze względu na często zdarzające się konflikty pomiędzy spadkobiercami. Nie mniej trudne jest określenie, co wchodzi w skład spadku oraz jaka jest wartość majątku bądź wysokość zadłużenia. Tymczasem ma to ogromne znaczenie przy podejmowaniu decyzji o tym, czy przyjąć spadek, a jeżeli tak, to w jaki sposób. Aby ułatwić tę decyzję, a jednocześnie zabezpieczyć interesy wszystkich zainteresowanych spadkiem sporządza się spis lub wykaz inwentarza. Co warto wiedzieć o tych dokumentach?

Kim jest komornik sądowy i jakie są jego zadania?

Jak długo trwa spis inwentarza przez komornika? Nie da się odpowiedzieć na to pytanie nie wiedząc im jest komornik sądowy. W końcu zawsze czas trwania spisu inwentarza przez komornika jest ściśle związany z zakresem obowiązków, jakie spoczywają na każdym komorniku sądowym. Odpowiedź na pytanie o rolę komornika sądowego znajduje się przede wszystkim w przepisach ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 wskazanej ustawy komornik sądowy jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Poza tym:

• komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym;
• komornik podlega nadzorowi sądu oraz nadzorowi odpowiedzialnemu prezesa sądu rejonowego, przy którym działa;
• komornik przy wykonywaniu zadań kieruje się dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz interesem publicznym.

W każdym razie opracowywanie spisu inwentarza jest jednym z wielu zadań komornika sądowego. Przede wszystkim zajmuje się on realizacją czynności egzekucyjnych. W związku z tym czas spisu inwentarza przez komornika jest ściśle zależy od obciążenia pracą konkretnego komornika sądowego. Jasne jest, że im więcej postępowań egzekucyjnych on prowadzi i im są one bardziej skomplikowane, tym mniej czasu na czynności związane ze spisem inwentarza. Dlatego, aby procedura spisu inwentarza komorniczego trwała jak najkrócej, warto przed wyborem komornika, który wykona spis ustalić, w jakim terminie będzie on w stanie zrealizować swoje zadanie.

Od czego zależy to, ile trwa spis inwentarza przez komornika?

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego spis inwentarza jest sporządzany na wniosek tego, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą. O spis inwentarza mają prawo wnioskować także wykonawca testamentu, tymczasowy przedstawiciel lub wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy. Tym samym spis inwentarza jest przygotowywany przede wszystkim w postępowaniu spadkowym, a postanowienie o jego sporządzaniu wydaje sąd spadku. Do tego sądu należy także złożyć wniosek o spis.

Jednak sam spis inwentarza jest sporządzany przez komornika sądowego. To jemu sąd spadku powierza wykonanie swojego postanowienia. Warto wiedzieć, że – w celu ułatwienia formalności związanych z omawianą tu czynnością – wniosek o spis inwentarza można złożyć bezpośrednio do komornika, który byłby uprawniony do jego sporządzenia. Chodzi tu więc o takiego komornika, który pracuje w rejonie sądu, w którym położony jest majątek spadkowy. Proces spisu inwentarza przez komornika powinien zostać zrealizowany przez jednego z komorników wybranych z tej grupy.

Komornik spis inwentarza – ile trwa? Proces spisu inwentarza przez komornika zazwyczaj trwa od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od wielkości majątku oraz dostępności wszystkich niezbędnych dokumentów — jednak w przypadku bardziej skomplikowanych spraw może to zająć dłużej. 

W każdym razie to, ile czasu zajmuje spis inwentarza przez komornika, zależy przede wszystkim od wielkości majątku spadkowego. Im więcej składników wchodzi do masy spadkowej, tym dłużej będzie trwało opracowanie spisu inwentarza. Tym samym najprostszym sposobem na przyspieszenie tego procesu jest wskazanie komornikowi całego majątku, który pozostawił po sobie zmarły oraz nieuregulowanych przez niego za życia zobowiązań. 

Przeczytaj także: Co może zająć komornik? To warto wiedzieć!

Co zawiera spis inwentarza?

W każdym spisie inwentarza zamieszcza się następujące elementy:

• przedmioty należące do spadku: są to wszelkie aktywa, które pozostawił po sobie zmarły. Mogą to być nieruchomości, pojazdy, meble, biżuteria, dzieła sztuki, pieniądze na rachunkach bankowych oraz inne wartościowe przedmioty. Spis tych przedmiotów powinien być szczegółowy, z podaniem ich stanu, wartości oraz ewentualnych obciążeń.
• przedmioty zapisów windykacyjnych: są to przedmioty, które zmarły zapisał konkretnym osobom w testamencie. Zapisy windykacyjne to formy rozporządzenia majątkiem, które powodują bezpośrednie przejście własności danego przedmiotu na wskazaną osobę w chwili otwarcia spadku. Przedmioty te powinny być wyraźnie oddzielone od reszty spadku, z podaniem szczegółów dotyczących zapisów testamentowych.
• długi spadkowe: obejmują wszelkie zobowiązania finansowe, które zmarły miał w chwili śmierci. Mogą to być kredyty, pożyczki, zaległe rachunki, zobowiązania podatkowe oraz inne długi. W spisie należy podać wysokość tych zobowiązań, wierzycieli oraz terminy płatności. Długi spadkowe są ważnym elementem inwentarza, ponieważ mogą wpływać na wartość netto spadku.

Spis inwentarza jest kluczowym dokumentem w procesie spadkowym, który pozwala na dokładne określenie stanu majątku zmarłego, co jest istotne zarówno dla spadkobierców, jak i dla osób zajmujących się jego podziałem.

Obowiązki komornika

Przy każdej z tych pozycji komornik ma obowiązek wpisać wartość każdego z tych przedmiotów. Natomiast w przypadku długów spadkowych chodzi oczywiście o wysokość każdego z nich. Zawsze wartości te muszą zostać określone w sposób bardzo precyzyjny. Ma to znaczenie przede wszystkim dla tych spośród powołanych do spadku, którzy chcą go odrzucić lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. Wówczas dane zamieszczone w spisie inwentarza mają dla nich decydujące znaczenie. Dlatego spis inwentarza – i co dalej wyjaśnię poniżej – jest tak istotnym dokumentem w procedurze spadkowej.

Sporządzenie spisu inwentarza wiąże się z koniecznością poniesienia związanych z tym kosztów. Opłacie w wysokości 100 zł podlega sam wniosek o spis. Komornik pobiera opłatę stałą w wysokości 400 zł. Do tego – w zależności od okoliczności konkretnego przypadku – należy doliczyć opłaty za wycenę sporządzoną przez biegłego rzeczoznawcę bądź opłaty za wydatki komornika, np. za dojazd do miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy. Natomiast jakie są etapy spisu inwentarza przez komornika?

Procedura przygotowania spisu inwentarza

Sama procedura przygotowania spisu inwentarza przedstawia się następująco:

• złożenie wniosku przez uprawniony podmiot do sądu spadku lub do komornika działającego w jego rewirze o sporządzenie spisu inwentarza;
• rozpoznanie wniosku przez sąd lub przekazanie wniosku przez komornika do sądu;
• wydanie przez sąd spadku postanowienia w przedmiocie wniosku o sporządzenie spisu inwentarza;
• jeżeli sąd spadku wydał postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza, to zarządza jego ogłoszenie tego faktu na stronie internetowej oraz w siedzibie sądu spadku;
• przystąpienie do sporządzenia spisu inwentarza przez komornika;
• po wykonaniu postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza komornik przesyła akta sądowi spadku.

Samo postanowienie sądu o sporządzeniu spisu inwentarza można zaskarżyć. Oznacza to, że strona niezadowolona z decyzji sądu ma prawo wnieść odwołanie do wyższej instancji sądowej, aby podważyć lub zmienić tę decyzję. Jest to istotne narzędzie prawne, które pozwala na weryfikację i ewentualne skorygowanie decyzji sądowej.

Kto może uczestniczyć w spisie inwentarza?

Jednocześnie w przygotowywaniu spisu inwentarza mogą uczestniczyć następujące osoby i podmioty:

• spadkobierca – osoba, która dziedziczy majątek zmarłego na mocy ustawy lub testamentu. Spadkobiercy mają prawo uczestniczyć w przygotowywaniu spisu, aby monitorować i weryfikować dokładność wpisów dotyczących majątku i długów spadkowych.
• uprawniony do zachowku – osoba, która na mocy przepisów prawa ma prawo do zachowku, czyli minimalnej części spadku, niezależnie od treści testamentu. Uprawnieni do zachowku mogą uczestniczyć w sporządzaniu spisu, aby upewnić się, że ich prawa są respektowane.
• zapisobierca – osoba, która w testamencie została wskazana do otrzymania konkretnego przedmiotu lub sumy pieniędzy. Zapisobiercy mogą brać udział w przygotowywaniu spisu, aby sprawdzić, czy zapisane im przedmioty są odpowiednio uwzględnione.
• wykonawca testamentu – osoba wyznaczona przez spadkodawcę do realizacji jego ostatniej woli. Wykonawca testamentu ma prawo uczestniczyć w przygotowywaniu spisu inwentarza, aby nadzorować prawidłowe wykonanie zapisów testamentowych.
• tymczasowy przedstawiciel – osoba wyznaczona przez sąd do reprezentowania interesów spadku lub spadkobierców w okresie przejściowym. Tymczasowy przedstawiciel może brać udział w sporządzaniu spisu, aby zabezpieczyć interesy wszystkich zainteresowanych stron.
• wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy – bez względu na to, kto złożył wniosek o sporządzenie spisu inwentarza.

Niezależnie od tego, kto złożył wniosek o sporządzenie spisu inwentarza, wszyscy wymienieni powyżej mają prawo uczestniczyć w jego przygotowywaniu. To zapewnia transparentność i dokładność procesu spisowego, chroniąc interesy wszystkich stron zaangażowanych w sprawę spadkową.

Podmioty wskazane powyżej mają także prawo zgłaszać przedmioty należące do spadku, przedmioty zapisów windykacyjnych lub długi spadkowe, które podlegają zamieszczeniu w spisie inwentarza. Ponadto spis majątku ruchomego w ramach zabezpieczenia spadku zawsze sporządza się w obecności dwóch świadków powołanych przez komornika. Przy sporządzaniu spisu majątku ruchomego mogą być obecne osoby, które mają prawo zgłosić wniosek o zabezpieczenie spadku. 

Wykaz inwentarza a spis inwentarza

Obok spisu inwentarza przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują także wykaz inwentarza. Jednak należy pamiętać, że przygotowanie wykazu inwentarza możliwe jest – co do zasady – jedynie w stosunku do majątku, który pozostawiły osoby zmarłe, począwszy od dnia 18 października 2015 roku. Jak chodzi o zmarłych przed tą datą, wykaz inwentarza jest niedopuszczalny.

Wykaz inwentarza jest dokumentem prywatnym, sporządzanym przez spadkobiercę, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza – a więc przy założeniu, że będzie odpowiadał za długi spadkowe jedynie do wartości majątku, jaki odziedziczył. Stąd kluczowe pytanie w tym przypadku brzmi: co wpisać do wykazu inwentarza?

Przede wszystkim warto wskazać, że wykaz inwentarza musi zostać przygotowany na urzędowym formularzu, według wzoru określonego przez Ministra Sprawiedliwości. Jest to więc przykładowy wykaz inwentarza. Tym samym opracowujący ten dokument nie może go sporządzić w dowolny sposób. W wykazie zamieszcza się właściwie te same informacje, co w spisie inwentarza. Należy więc w nim uwzględnić: przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych – wraz z podaniem ich wartości – oraz długi spadkowe i ich wysokość. Wykaz inwentarza również składany jest w sądzie spadku, który ogłasza ten fakt. 

Jednak, gdyby okazało się, że pomiędzy spisem inwentarza a wykazem inwentarza zachodzą rozbieżności, to zawsze większe znaczenie ma pierwszy z tych dokumentów. Stąd daje on wszystkim zainteresowanym sprawą spadkową dużo większy poziom pewności. 

Przeczytaj także: Ugoda z wierzycielem a komornik. Czy można zawiesić egzekucję?

Spis i wykaz inwentarza – co warto wiedzieć?

Spis inwentarza jest dokumentem urzędowym, sporządzanym przez komornika sądowego. Natomiast wykaz inwentarza to dokument prywatny opracowywany przez spadkobiercę. Przy czym można go sporządzić jedynie w przypadku spadków, które pozostawiły po sobie osoby zmarłe w ostatnich latach. Jednak w obydwu tych przypadkach chodzi o ujawnienie: wszystkich przedmiotów majątkowych należących do spadku; przedmiotów zapisów windykacyjnych oraz zadłużenia, jakie pozostawił po sobie zmarły. Oczywiście wraz z wartością majątku oraz wysokością długów. W praktyce dużo trudniej – jako dokument urzędowy – podważyć spis inwentarza. Stąd w większości przypadków jego sporządzenie jest po prostu korzystniejsze. Całościowy spis inwentarza (komornik) – czas może wynosić od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od różnych czynników takich jak skomplikowanie majątku, liczba pozycji do zinwentaryzowania oraz dostępność wymaganych dokumentów. Teraz wiesz już ile trwa spis inwentarza przez komornika!