Aby zachować przewagę nad konkurencją, firma musi zadbać o poufność swoich informacji, przeważnie stanowiących jej główną przewagę na rynku. Tajemnica przedsiębiorstwa obejmuje właściwie wszystkie informacje związane z funkcjonowaniem biznesu, które nie są łatwo dostępne. W praktyce jednak ich ochrona powoduje wiele trudności. Z artykułu dowiesz się:
– jaka jest ustawowa definicja tajemnicy przedsiębiorstwa;
– w jaki sposób chronić te tajemnice;
– co zrobić, gdy tajemnica przedsiębiorstwa lub firmowa zostanie naruszona.
Lektura poniższego tekstu pozwoli Ci poznać odpowiedzi na te i wiele innych pytań.
Spis treści:
- Tajemnica przedsiębiorstwa – co to właściwie oznacza?
- Jakie informacje mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa?
- Naruszenie tajemnicy firmy – co grozi za ujawnienie poufnych danych?
- Co zrobić w przypadku naruszenia tajemnicy przez pracownika lub byłego pracownika?
- Jak skutecznie chronić poufne informacje w biznesie?
- Tajemnica przedsiębiorstwa – to musisz wiedzieć!
W biznesie często przewaga nad konkurencją wymaga stosowania rozwiązań, których nie stosują inni przedsiębiorcy. Te specyficzne dla danej firmy mechanizmy najczęściej powinny zostać uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa, a tym samym podlegać ochronie prawnej. Jak z takiej asekuracji skorzystać? Wyjaśnię to poniżej. Zapraszam do lektury!
Tajemnica przedsiębiorstwa – co to właściwie oznacza?
Definicja tego, co to jest tajemnica przedsiębiorstwa została zawarta w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z jej art. 11 ust. 2 przez tajemnicę organizacji rozumie się informacje:
- techniczne,
- technologiczne,
- organizacyjne,
- inne informacje posiadające wartość gospodarczą.
Przeczytaj również: Na czym polega restrukturyzacja gospodarstw rolnych? Omówienie
Tajemnica przedsiębiorstwa – definicja jej jest naprawdę szeroka – jest bez wątpienia jednym z ważniejszych aspektów codziennej działalności firmy, często wyznaczający jej przewagi nad konkurencją. W tym kontekście warto pamiętać o tym, co mówią sądy na ten temat:
- tajemnicę przedsiębiorcy stanowią informacje znane jedynie określonemu kręgowi osób i związane z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wobec których podjął on wystarczające środki ochrony w celu zachowania ich w poufności;
- dane utajnione muszą więc posiadać określoną wartość dla przedsiębiorcy (w przeciwnym razie logicznym jest, że nie utajniałby ich). Nie musi to jednak być wyłącznie wartość gospodarczą, lecz może to być szerzej rozumiana wartość, określona w każdej wymiernej postaci (wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 maja 2024 roku, sygn. akt II SA/Wa 2197/23);
- informacja staje się tajemnicą przedsiębiorcy, kiedy biznesmen przejawi wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Nie traci natomiast swojego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone grono osób zobowiązanych do dyskrecji (np. pracownicy przedsiębiorstwa, czy też osoby ściśle z firmą współpracujące przy realizowaniu określonej umowy). Utrzymanie danych informacji w poufności wymaga więc podjęcia przez przedsiębiorcę działań zmierzających do wyeliminowania możliwości dotarcia do nich przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 18 kwietnia 2024 roku, sygn. akt II SA/Po 51/24).
Jakie informacje mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa?
Przede wszystkim przedsiębiorca powinien dołożyć wszelkich starań, aby informacje, które obejmuje tajemnica przedsiębiorstwa – ustawa jest tu jednoznaczna – zostały zachowane w sekrecie.
To z kolei czym dokładnie może być ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa, zależy zwłaszcza od charakteru prowadzonego biznesu. Tak naprawdę podana powyżej definicja ustawowa pozwala na uznanie za poufne różnych danych. Najczęściej są to:
- dane dotyczące procesu produkcji;
- charakterystyki techniczne urządzeń i maszyn;
- receptury, np. wyrobów gastronomicznych i cukierniczych;
- stosowane proporcje stosowanych składników;
- bazy klientów.
Naruszenie tajemnicy firmy – co grozi za ujawnienie poufnych danych?
Naruszenie tajemnicy firmy/przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. W tym reżimie prawnym poufne informacje o firmie są najskuteczniej chronione. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa jako czyn nieuczciwej konkurencji oznacza, że przedsiębiorca, którego tajemnica firmowa została naruszona lub gdy powstało zagrożenie jej naruszenia może żądać:
- zaniechania niedozwolonych działań;
- usunięcia skutków niedozwolonych działań;
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
- naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Gdy tajemnica przedsiębiorstwa zostanie naruszona przez pracownika, istnieje ponadto możliwość wytaczania innych żądań, zastępujących niektóre z powyższych. Przykładowo uprawniony może żądać, zamiast odszkodowania, naprawienia szkody przez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z informacji stanowiących poufne dane przedsiębiorstwa.
Co zrobić w przypadku naruszenia tajemnicy przez pracownika lub byłego pracownika?
Doświadczenie pokazuje, że najczęściej ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa ma miejsce ze strony jego byłych pracowników. Jeżeli do takiej sytuacji dojdzie, to przedsiębiorca powinien jak najszybciej zacząć działać. W przypadku naruszenia poufnych informacji przez byłego pracobiorcę należy skierować do niego odpowiednie pismo, z wezwaniem do zaprzestania takich działań oraz naprawienia wyrządzonych szkód. Chodzi tu zwłaszcza o wypłatę odszkodowania. Przedsiębiorca powinien być także gotowy na proces sądowy.
Jeżeli naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa przez byłego pracownika ma związek z jego nowym zatrudnieniem, należy podjąć także działania zmierzającego do tego, aby aktualny pracodawca naruszającego poufne dane naszej firmy z nich nie skorzystał. Również w tym wypadku konieczne jest skierowanie odpowiednich pism, a gdyby one nie przyniosły spodziewanych rezultatów – skierowanie sprawy do sądu.
Jak skutecznie chronić poufne informacje w biznesie?
Nigdy nie należy zapominać, że tajemnica przedsiębiorstwa jest chroniona tylko wówczas, gdy właściciel firmy podejmie inicjatywy zmierzające do jej ochrony. Co to znaczy? Otóż ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa powinna obejmować przynajmniej:
- precyzyjne ustalenie, jakie dane stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa;
- dopuszczanie do informacji poufnych jedynie wąskiego grona osób;
- wymaganie przez zaznajomionych z opisywanymi danymi podpisania dokumentu, w którym oświadczą oni, że zdają sobie sprawę, że określone informacje stanowią taką tajemnicę i że zobowiązują się ich nie ujawniać.
Może Cię również zainteresować: Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – co warto o nim wiedzieć?
Tajemnica przedsiębiorstwa – to musisz wiedzieć!
Tajemnica przedsiębiorstwa to wszystkie informacje, które są unikatowe dla konkretnej firmy, a jednocześnie nie są łatwo dostępne. Aby tego rodzaju dane były chronione, przedsiębiorca musi podjąć działania zmierzające do zabezpieczenia ich przed łatwym dostępem przez osoby trzecie. Przeważnie oznacza to zaznajamianie z wrażliwymi danymi tylko niewielkiego kręgu pracowników. Zawsze należy od nich wymagać oświadczenia o zachowaniu poufności. Jeżeli zaś tajemnica przedsiębiorstwa zostanie ujawniona, to firma powinna wystąpić z roszczeniami przeciwko temu, kto ujawnił informacje bądź je wykorzystał.
