Ustawodawca podejmuje działania mające na celu maksymalne ograniczenie możliwości popełniania przestępstw finansowych. Jednym ze środków do osiągnięcia tego celu jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, który wskazuje przede wszystkim na to, kto czerpie korzyści z funkcjonowania różnego rodzaju podmiotów korporacyjnych. Dlatego każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć:
– co to jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych;
– jakie dane i kto ma obowiązek je ujawniać;
– co grozi za nieprzekazanie danych do Rejestru.
Lektura poniższego tekstu pozwoli Ci zrozumieć każde z tych zagadnień.
Spis treści:
- Czym jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych?
- Kto musi dokonać zgłoszenia do Rejestru?
- Jak wygląda proces zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego?
- Co grozi za brak zgłoszenia lub błędne dane?
- Jakie dane są publicznie dostępne w Rejestrze?
- Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – podsumowanie
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne posiadające jedynie zdolność prawną stanowią popularne narzędzie, które ma na celu prowadzenie działalności gospodarczej. Często podstawowym argumentem na ich rzecz pozostaje możliwość zabezpieczenia prywatnego majątku przed skutkami ryzyka gospodarczego. Jednak, aby korzystać z tego rodzaju form prawnych w sposób w pełni zgodny z prawem, trzeba pamiętać o szeregu obowiązków. Od kilku lat do tych najistotniejszych należy między innymi ujawnianie odpowiednich danych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Poniżej wyjaśniam, o co dokładnie chodzi. Zapraszam do lektury!
Czym jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Jego podstawowym zadaniem jest utrudnienie wykorzystywania osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych posiadających jedynie zdolność prawną do nielegalnej działalności, a zwłaszcza do prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Beneficjent rzeczywisty – rejestr to osoba fizyczna, która sprawuje bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad interesantem. Wynika ona z posiadanych uprawnień, opartych na okolicznościach prawnych lub faktycznych, które umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta.
Beneficjentem rzeczywistym jest również osoba fizyczna, w której imieniu nawiązywane są stosunki gospodarcze lub przeprowadzane transakcje okazjonalne. Rejestr został utworzony w celu zapewnienia dostępu do danych dotyczących beneficjentów rzeczywistych.
Mówiąc w pewnym uproszczeniu beneficjent rzeczywisty, stowarzyszenie może być tu dobrym przykładem, przeważnie jest członkiem zarządu lub innych organów danego podmiotu. Nie zmienia to faktu, że za beneficjenta – co oczywiście musi odzwierciedlać Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – może zostać uznana inna osoba.
Przeczytaj również: Postępowanie zabezpieczające w restrukturyzacji – najważniejsze zasady i reguły
Kto musi dokonać zgłoszenia do Rejestru?
- Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych gromadzi informacji, które mają obowiązek przekazywać:
- spółki jawne;
- spółki komandytowe;
- spółki komandytowo-akcyjne;
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
- proste spółki akcyjne;
- spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych;
- trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne:
- mają miejsce zamieszkania, lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- nawiązują stosunki gospodarcze,
- nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu;
- spółki partnerskie;
- europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;
- spółki europejskie;
- spółdzielnie;
- spółdzielnie europejskie;
- stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;
- fundacje.
Katalog ten ma charakter zamknięty, a więc inne podmioty nie mają obowiązku wpisu do Centralnego Rejestru, w którym ujawnia się beneficjent rzeczywisty. Jak zgłosić go do omawianego Rejestru? Na kim spoczywa ten obowiązek?
Jak wygląda proces zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego?
Obowiązek dokonania zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych spoczywa na uprawnionym do reprezentacji podmiotu z powyższej przedstawionej listy. W większości przypadków jest nim prezes zarządu. Odpowiada on także za bieżącą aktualizację danych ujawnionych w Rejestrze.
Zgłoszenie beneficjenta rzeczywistego jest prostym zadaniem. Do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych – co to jest wyjaśniłem powyżej – wpis można uzyskać za pomocą Internetu. Wniosek musi zostać podpisany, do czego można wykorzystać:
- kwalifikowany podpis elektroniczny;
- podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP.
Po złożeniu oświadczenia jest ono weryfikowane pod względem:
- złożenia oświadczenia na poprawnym wzorze;
- spójności przedstawionych danych;
- prawidłowości podpisu.
Po dokonaniu weryfikacji organ wydaje urzędowe poświadczenie odbioru.
Co grozi za brak zgłoszenia lub błędne dane?
Zgłoszenie o beneficjentach rzeczywistych składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Chodzi tu więc o karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jest to więc naprawdę daleko idąca odpowiedzialność.
Poza tym odpowiedzialny za zgłoszenie i aktualizację danych, którym ujawnianiu służy Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych ponosi także odpowiedzialność cywilnoprawną za szkodę wyrządzoną nie realizacją bądź nieprawidłową realizacją omawianego obowiązku.
Jakie dane są publicznie dostępne w Rejestrze?
Na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy wpis do CRBR obejmuje:
- dane identyfikacyjne podmiotów obowiązanych dokonać wpisu do Centralnego Rejestru (dane te obejmują:
- dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego podmiotów określonych przez ustawodawcę (imię i nazwisko, każde posiadane obywatelstwo, państwo zamieszkania, numer PESEL albo datę urodzenia – w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL, informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu);
- dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego trustu (imię i nazwisko, każde posiadane obywatelstwo, państwo zamieszkania, numer PESEL albo datę urodzenia – w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL, informację o uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu, informacje o grupie osób, w których głównym interesie powstał lub działa trust).
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest rejestrem jawnym i bezpłatnym. Oznacza to, że powyższe informacje może przeglądać każdy, za pomocą swojej wyszukiwarki internetowej.
Może Cię również zainteresować: Plan spłaty wierzycieli. Wszystko, co musisz o nim wiedzieć
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – podsumowanie
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest jawnym i bezpłatnym rejestrem, w którym publikuje się dane beneficjentów rzeczywistych, czyli osób fizycznych, które czerpią różnego rodzaju korzyści z funkcjonowania osób prawnych i jednostek organizacyjnych posiadających jedynie zdolność prawną.
Dokładny katalog podmiotów, które mają obowiązek zgłaszać dane do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych został wskazany przez ustawodawcę. W praktyce obowiązek zgłaszania i aktualizowania tych danych spoczywa na osobie uprawnionej do reprezentacji podmiotu. Zawiadomienie to – przeważnie realizowane za pośrednictwem Internetu – jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Tym samym jest to jeden z najpoważniejszych obowiązków ciążących na reprezentancie osoby prawnej/jednostki organizacyjnej.
