Zamknięcie działalności gospodarczej oznacza kres prowadzenia danego biznesu. W jaki sposób zamknąć przedsiębiorstwo i o jakich formalnościach trzeba pamiętać? Na te pytania odpowie radca prawny, który wyjaśni wszystkie zawiłości związane tym tematem.
Z tego artykułu dowiesz się:
- O czym nie wolno zapominać likwidując działalność gospodarczą?
- Jak przygotować się do zamknięcia własnego biznesu?
- Z jakimi formalnościami musi liczyć się przedsiębiorca finalizujący swoją działalność?
Spis treści:
- Dlaczego zamykamy działalność gospodarczą?
- Zamknięcie działalności gospodarczej – od czego zacząć?
- Likwidacja działalności gospodarczej krok po kroku
- Jak zlikwidować jednoosobową działalność gospodarczą?
- Wykaz składników majątku firmy
- Jak zlikwidować działalność gospodarczą w formie spółki?
- Zamknięcie działalności – najważniejsze informacje
Decyzja o zamknięciu działalności gospodarczej z pewnością jest jedną z najtrudniejszych, przed którym staje przedsiębiorca. Może być ona wynikiem różnorodnych zdarzeń, jednak przeważnie zamknięcie działalności jest wynikiem utraty opłacalności prowadzenia biznesu. Jednocześnie od momentu, w którym przedsiębiorca decyduje się na zakończenie działalności aż do chwili, gdy faktycznie dobiega końca byt jego przedsiębiorstwa, mija sporo czasu, który należy poświęcić na likwidację działalności. O czym należy wówczas pamiętać?
Dlaczego zamykamy działalność gospodarczą?
Zamknięcie działalności gospodarczej może być spowodowane przez zróżnicowane okoliczności. Nie zawsze u podstaw tej decyzji leży zadłużenie, które wydaje się przerastać możliwości finansowe przedsiębiorcy. Wówczas przeważnie analizy prowadzącego działalność gospodarczą kierują się w stronę ogłoszenia upadłości, choć nie ma sensu podejmować decyzji o złożeniu wniosku upadłościowego przedwcześnie. Upadłość, co bardzo często powtarzam przy wielu okazjach, to ostateczność, po którą należy sięgać dopiero wtedy, gdy przedsiębiorca wyczerpie wszelkie metody oddłużenia – w tym zwłaszcza postępowanie restrukturyzacyjne. Likwidacja firmy będąca najczęstszym skutkiem upadłości często oznacza nieodwracalne zaprzepaszczenie dorobku biznesowego przedsiębiorcy. Zawsze lepiej spróbować go uratować niż zdecydować się na zamykanie firmy.
Wyrejestrowanie działalności gospodarczej – nawet jeżeli nie jest efektem walki z zadłużeniem, ale np. podjęcia innej aktywności przez przedsiębiorcę – jest decyzją nieodwracalną. Po prostu oznacza to zakończenie działalności gospodarczej. Należy więc przed rozpoczęciem załatwiania formalności, których skutkiem ma być likwidacja firmy dobrze się zastanowić. Czasem łatwiej jest zawiesić działalność lub „sprzedać” firmę niż ją zupełnie likwidować.
Pytanie, jak zamknąć firmę zawsze wiąże się z następującymi kwestiami:
- zamknięcie działalności a ZUS – problem ten pojawia się zwłaszcza na etapie rozwiązywania stosunku pracy z pracownikami, a także przy końcowym wyrejestrowywaniu się z obowiązkowych ubezpieczeń przez samego przedsiębiorcę;
- sprzedaż majątku;
- spłata wszystkich wierzycieli;
- odzyskanie zaległych płatności;
- złożenie wniosków o wyrejestrowanie do stosownych organów. Niekiedy możliwe jest zamknięcie działalności online.
Likwidacja działalności krok po kroku musi uwzględniać te aspekty. Jak sprostać wymaganiom prawnym w omawianym tu zakresie?
Zamknięcie działalności gospodarczej – od czego zacząć?
W pierwszej kolejności należy pamiętać, że zamknięcie działalności gospodarczej jest procedurą, której jedynie pełne przeprowadzenie prowadzi do ustania bytu prawnego firmy. Przebieg tej procedury zależy przede wszystkim od tego, czy mamy do czynienia z jednoosobową działalnością gospodarczą, czy też z prowadzeniem biznesu w formie spółki prawa handlowego.
W pierwszym ze wskazanych przypadków zamknięcie działalności gospodarczej wiąże się z wykreśleniem przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacja o Działalności Gospodarczej, w drugim zaś z wykreśleniem z Krajowego Rejestru Sądowego. Zawsze jest to możliwe wówczas, gdy wszystkie sprawy firmy zostaną zakończone. Co to oznacza w praktyce?
Skoro zamknięcie działalności gospodarczej nieodłącznie wiąże się z koniecznością sfinalizowania wszelkich spraw firmy, to przedsiębiorca powinien naprawdę dobrze przygotować się do tego zadania.
Przygotowania te powinny obejmować przede wszystkim:
- dokładne określenie składników majątku przedsiębiorstwa, jakie mają podlegać sprzedaży. Prowadzący własną działalność gospodarczą ma prawo zachować dla siebie część tego majątku, jednak powinien wówczas pamiętać o określonych obowiązkach podatkowych. Poza tym warto pamiętać, że przedsiębiorstwo może zostać sprzedane za pomocą jednej czynności prawnej;
- ocenić, jakie wierzytelności nie zostały jeszcze odzyskane. Zamknięcie działalności gospodarczej nieodłącznie wiąże się z koniecznością ściągnięcia wierzytelności. Ma to istotne znaczenie również na etapie rozliczania się z fiskusem;
- zarówno likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej, jak i biznesu prowadzonego w formie spółki prawa handlowego nieodłącznie wiąże się ze spłatą zadłużenia związanego z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Dopóki nie nastąpi rozliczenie w tym zakresie, przedsiębiorstwo właściwie nie może zostać zamknięte. Stąd, gdy przedsiębiorca nie ma środków na spłatę, konieczne może okazać się ogłoszenie upadłości firmy.
Zawsze dokładne formalności, jakie generuje zamknięcie działalności gospodarczej, wynikają z wybranej formy prawnej. Inaczej zatem wygląda odpowiedź na pytanie, jak zamknąć firmę jednoosobową, a inaczej jak zamknąć spółkę prawa handlowego – osobową bądź kapitałową. W dalszej części tekstu wyjaśnię specyfikę każdej z tych ścieżek, rozpoczynając od wyjaśnienia ogólnego schematu likwidacji firmy.
Przeczytaj także: Zawieszenie działalności gospodarczej. Poradnik
Likwidacja działalności gospodarczej krok po kroku
Każdy przedsiębiorca, który chce zamknąć swoją firmę, powinien pamiętać o tym, że jego obowiązkiem jest:
- spłata wszystkich zobowiązań przedsiębiorstwa,
- ściągnięcie całości zadłużenia,
- sporządzenie właściwej dokumentacji na potrzeby rozliczeń z Urzędem Skarbowym oraz z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych,
- upłynnienie majątku firmy.
Oczywiście jest to jedynie ogólny schemat, który zawsze należy dostosować do okoliczności konkretnego przypadku, w tym zwłaszcza do formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Jest to okoliczność decydująca o tym, jak dokładnie będzie przebiegała likwidacja działalności gospodarczej. Skoro zaś najwięcej przedsiębiorców prowadzi działalność, jako osoby fizyczne najpierw warto zapytać, jak zlikwidować jednoosobową działalność gospodarczą?
Jak zlikwidować jednoosobową działalność gospodarczą?
Tak, jak już wspomniano, likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej następuje wraz z wykreśleniem wpisu dotyczącego przedsiębiorcy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Następuje to na wniosek składany przez samego przedsiębiorcę.
Bardzo często zastanawiający się, jak zlikwidować jednoosobową działalność gospodarczą rozmyślają, czy informację o zamknięciu biznesu należy składać osobno w każdym z urzędów. Otóż nie ma na takiego obowiązku. Informacja o wykreśleniu firmy z CEIDG zostanie automatycznie przesłana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Urzędu Skarbowego, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz do Głównego Urzędu Statystycznego. Aczkolwiek przedsiębiorca musi pamiętać o załatwieniu formalności wobec tych instytucji.
Z punktu widzenia obowiązków wobec ZUS kluczową sprawą jest wyrejestrowanie się przez przedsiębiorcę, jako płatnika składek. Analogiczną czynność należy przeprowadzić w stosunku do pracowników zatrudnianych przez przedsiębiorcę likwidującego swoją działalność. Warto pamiętać, że formalności związane z ZUS można załatwić od razu przy składaniu wniosku o wykreślenie firmy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca nie zdecyduje się na to rozwiązanie, to musi dokonać zgłoszeń bezpośrednio w ZUS w ciągu 7 dni od zakończenia prowadzenia działalności.
Natomiast z punktu widzenia obowiązków podatkowych – rozliczanych w Urzędzie Skarbowym – likwidując działalność gospodarczą, należy:
- sporządzić wykaz składników majątku firmy,
- opracować spis z natury na dzień zamknięcia działalności.
Jednak spis z natury przygotowuje się tylko wtedy, gdy przedsiębiorca prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów lub opłacał podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Praktycznie zawsze, likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością dokładnego i skrupulatnego rozliczenia się z fiskusem.
Przeczytaj także: Ogłoszenie upadłości firmy – wyjaśniamy, jak i kiedy to zrobić
Wykaz składników majątku firmy
W związku z tym najczęściej przygotowywanym dokumentem – na potrzeby fiskusa – przy likwidacji działalności gospodarczej jest wykaz składników majątku firmy. Należy w nim uwzględnić:
- nazwę składnika majątku firmy,
- datę nabycia składnika,
- kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku firmy oraz kwotę poniesioną na nabycie składnika, jaka została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów,
- wartość nabywczą składnika majątku firmy.
Wykaz składników majątku firmy nie musi być przekazywany do Urzędu Skarbowego. Wystarczy przechowywać go w swoim miejscu zamieszkania oraz udostępniać na każde wezwanie organów podatkowych. Sprzedaż majątku pozostałego po likwidacji firmy w ciągu 6 lat od zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej oznacza uzyskania przychodu, który podlega opodatkowaniu. Dlatego, tak ważne jest wcześniejsze przygotowanie dobrej strategii tego, jak ma przebiegać likwidacja firmy jednoosobowej?
Jak zlikwidować działalność gospodarczą w formie spółki?
Likwidacja działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki prawa handlowego – wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego – przebiega w sposób analogiczny do likwidacji jednoosobowej działalności gospodarczej, ale proces ten jest bardziej rozbudowany. W jego trakcie trzeba dodatkowo uwzględnić formalności przewidziane w Kodeksie spółek handlowych. Najważniejszą kwestią jest tu podjęcie uchwały przez wspólników o rozwiązaniu spółki oraz o przejściu do jej likwidacji.
Rozwiązanie spółki następuje z chwilą jej wykreślenia z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Najczęściej sąd rejestrowy podejmuje tę czynność na wniosek likwidatora, po przeprowadzeniu likwidacji. W przypadku spółki jawnej, partnerskiej i komandytowej można zrezygnować z prowadzenia postępowania likwidacyjnego oraz ustalić inny sposób zakończenia spraw spółki.
Postępowanie likwidacyjne zaś składa się z następujących etapów:
- ustanowienie likwidatorów,
- zgłoszenie otwarcia likwidacji do KRS,
- sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji,
- przeprowadzenie wszystkich czynności likwidacyjnych,
- podział majątku,
- podsumowanie likwidacji,
- złożenie wniosku o wykreślenie spółki z KRS.
W ramach czynności likwidacyjnych należy przede wszystkim zakończyć wszystkie sprawy spółki, spłacić zobowiązania oraz odzyskać wierzytelności. Trzeba także rozwiązać umowy z poszczególnymi pracownikami. Likwidacja spółki pozwala na rozwiązanie stosunku pracy także w przypadku pracowników pozostających pod ochroną, np. w związku z macierzyństwem czy bliskim osiągnięciem uprawnień emerytalnych.
Zamknięcie działalności – najważniejsze informacje
Sposób, w jaki należy zakończyć działalność gospodarczą, zależy od wielu czynników. Podstawowym z nich jest forma prawna działalności gospodarczej. Inaczej przebiega likwidacja firmy jednoosobowej, a inaczej spółki prawa handlowego. Jednak podstawowy schemat likwidacji jest taki sam – najważniejszą sprawą w jej ramach jest zakończenie wszystkich spraw związanych z prowadzonym biznesem, spłata zobowiązań, ściągnięcie wierzytelności oraz podział bądź upłynnienie majątku.
Zawsze należy pamiętać o złożeniu stosownych wniosków do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub do Krajowego Rejestru Sądowego. Należy także załatwić stosowne formalności w Urzędzie Skarbowym oraz w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Szczegóły postępowania likwidacyjnego zawsze zależą od okoliczności konkretnego przypadku.
Specjalizujemy się w restrukturyzacji spółek i firm w całej Polsce!
Restrukturyzacja Warszawa | Restrukturyzacja Kraków | Restrukturyzacja Szczecin | Restrukturyzacja Katowice | Restrukturyzacja Wrocław | Restrukturyzacja Lublin | Restrukturyzacja Poznań | Restrukturyzacja Gdańsk | Restrukturyzacja Kielce | Restrukturyzacja Rzeszów | Restrukturyzacja Gdynia | Restrukturyzacja Bydgoszcz | Restrukturyzacja Częstochowa | Restrukturyzacja Łódź | Restrukturyzacja Toruń | Restrukturyzacja Opole | Restrukturyzacja Białystok | Restrukturyzacja Gliwice | Restrukturyzacja Siedlce | Restrukturyzacja Płock | Restrukturyzacja Zabrze | Restrukturyzacja Lubin | Restrukturyzacja Limanowa
