Zabezpieczenie majątkowe to niezwykle istotny temat, związany zarówno ze sprawami cywilnymi, jak i karnymi. Co warto o nim wiedzieć? Wyjaśni to radca prawny
Spis treści:
- Zabezpieczenie majątkowe – od czego zacząć?
- Najważniejsze sposoby na zabezpieczenie majątku dłużnika
- Rozwód a podział majątku wspólnego
- Zabezpieczenie majątkowe w postępowaniu karnym – co warto wiedzieć?
- Zabezpieczenie majątkowe – najważniejsze informacje
O majątek trzeba dbać. W przeciwnym razie – prędzej czy później – pojawią się problemy, których skutkiem może być znaczne obniżenie wartości majątku, a nawet jego zupełne roztrwonienie. Dlatego zawsze warto pomyśleć o odpowiednim zabezpieczeniu majątku – przede wszystkim w kontekście jego podziału związanego ze sprawami rozwodowymi bądź działem spadku. Zapraszam do lektury tekstu, w którym wyjaśnię najważniejsze zagadnienia związane z zabezpieczeniem majątkowym.
Zabezpieczenie majątkowe – od czego zacząć?
Sposoby na zabezpieczenie majątkowe są bardzo zróżnicowane. Jednak, aby je bliżej omówić, najpierw trzeba wyjaśnić najważniejsze pojęcia. Otóż o zabezpieczeniu majątku możemy mówić w wielu kontekstach. Do najważniejszych należą:
- Zabezpieczenie majątku dłużnika po to, aby umożliwić wierzycielowi skuteczną egzekucję jego roszczeń;
- Zabezpieczenie majątku przed utratą. Tu najczęściej chodzi po prostu o odpowiednie ulokowanie zaoszczędzonej gotówki bądź innych składników majątkowych. W tym kontekście sporym wyzwaniem może się okazać rozwód, najczęściej wiążący się z podziałem majątku zgromadzonego przez małżonków oraz przeprowadzenie sprawy spadkowej;
- Zabezpieczenie majątkowe w postępowaniu karnym, będące środkiem, dzięki którym organy procesowy zabezpiecza prawidłowy przebieg procedury.
W każdym razie wszyscy, którzy posiadają jakiekolwiek uprawnienia majątkowe, mają prawo zadbać o swoje interesy, wybierając w tym celu instrumenty przewidziane przez prawo. Zabezpieczenie majątku jest więc prawem każdego uprawnionego.
Przeczytaj także: Jak sprawdzić, czy firma istnieje? Metody weryfikacji działalności przedsiębiorstwa
Najważniejsze sposoby na zabezpieczenie majątku dłużnika
Dochodzenie należności przez wierzyciela należności najczęściej wiąże się z koniecznością pozwania do sądu dłużnika. Zabezpieczenie majątku w takich okolicznościach jest niezwykle istotne z punktu widzenia sukcesu przyszłej egzekucji. W końcu, jeżeli dłużnik przez czas trwania procedury przed sądem pozbędzie się swojego majątku, to nie będzie z czego przeprowadzać egzekucji.
Najważniejszą podstawą do zabezpieczenia majątku w ramach procedury cywilnej jest art. 730 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Ustawodawca nie stworzył jakiegoś zamkniętego katalogu dopuszczalnych sposobów zabezpieczenia, więc wszystko zależy tu od okoliczności konkretnego przypadku. Zabezpieczenie majątkowe przeważnie sprowadza się do zakazu sprzedaży najbardziej wartościowych składników majątku dłużnika, np. nieruchomości, której jest właścicielem.
Natomiast z punktu widzenia przepisów obowiązującego prawa najprostszą metodą na zabezpieczenie majątku po wyroku jest jak najszybsze skierowanie sprawy do komornika sądowego. Od razu we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego należy określić żądany sposób egzekucji oraz wskazać na co najmniej jedną z dopuszczalnych form zabezpieczenia majątku dłużnika.
Właściwie w każdym przypadku najbardziej efektywne jest zabezpieczenie majątkowe na nieruchomości. Wynika to z faktu, że w przeważającej większości przypadków nieruchomość jest najcenniejszym składnikiem majątku dłużnika. Tym samym z jej sprzedaży można uzyskać najwyższą sumę, z której wierzyciel ma prawo zaspokoić swoje roszczenia. W tym kontekście zawsze wartym rozważenia jest sięgnięcie po instytucję hipoteki przymusowej, dzięki której wierzyciel będzie mógł zaspokoić się z wierzytelności bez względu na to, kto stanie się jej właścicielem.
Rozwód a podział majątku wspólnego
Problem z właściwym zabezpieczeniem majątku pojawia się prawie przy każdym rozwodzie. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wraz z zawarciem małżeństwa powstaje między małżonkami ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Mówiąc najprościej oznacza on, że zdecydowana większość rzeczy i praw, jakie małżonkowie nabywają w trakcie trwania małżeństwa jest ich wspólną własnością i nie może zostać podzielona między nich do czasu rozwiązania małżeństwa, np. w wyniku rozwodu.
Jednak nie oznacza to, że małżonkowie zawsze muszą pozostawać w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej. Mogą oni zawrzeć między sobą umowę, na mocy której zmienią zakres wspólności, a nawet zupełnie ją wyłączą, decydując, że każde z nich zachowa wyłączną własność zgromadzonego przez siebie majątku. Potocznie taka umowa określana jest mianem intercyzy. Spośród innych sposobów na zabezpieczenie majątku wspólnego można wymienić:
- Prowadzenie osobnych kont bankowych;
- Kontrolowanie wydatków dokonywanych z majątku wspólnego przez drugiego z małżonków;
- Utrzymywanie oddzielnych kont bankowych.
Jednocześnie żaden z tych sposobów nie modyfikuje stosunków majątkowych między małżonkami. Można je zmienić jedynie poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej. Chodzi tu raczej o działania faktyczne, których celem jest przeciwdziałanie nierozważnym transakcjom. Poza tym nie należy zapominać, że konsekwencją wspólności majątkowej jest to, że poważniejsze decyzje odnoszące się do majątku wspólnego – np. sprzedaż mieszkania czy drogiego samochodu, bądź kupno działki – mogą być dokonywane jedynie razem przez małżonków. Tego rodzaju transakcje, gdyby chciał je sfinalizować tylko jeden małżonek za plecami drugiego, po prostu będą nieważne.
Zresztą podobne zasady stosuje się także do innych przypadków podziału majątku, np. w sprawach spadkowych. Prawie zawsze zabezpieczenie majątku przed podziałem powinno zmierzać do uniemożliwienia samodzielnego dokonywania jakichkolwiek czynności prawnych dotyczących majątku tylko przez jednego ze współwłaścicieli.
Zabezpieczenie majątkowe w postępowaniu karnym – co warto wiedzieć?
Zabezpieczenie majątkowe jest także jednym ze środków przymusu stosowanych w postępowaniu karnym. Jego celem jest zabezpieczenie wykonania przyszłego orzeczenia sądu. Środek ten może zostać zastosowany jedynie w ściśle określonych przypadkach. Chodzi tu o sytuację, gdy oskarżonemu postanowiono zarzut popełnienia przestępstwa, za które lub w związku z którym można orzec:
- Grzywnę;
- Świadczenie pieniężne;
- Przepadek;
- Środek kompensacyjny;
- Zwrot pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi korzyści majątkowej, jaką sprawca osiągnął z popełnionego przestępstwa, albo jej równowartości.
Wypada podkreślić, że zgodnie z art. 291 § 4 Kodeksu postępowania karnego zabezpieczenie należy niezwłocznie uchylić w całości lub w części, gdy ustaną przyczyny, wskutek których zostało ono zastosowane w określonym rozmiarze, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie choćby w części.
Zobacz też: Sankcje kredytu darmowego – jakie warunki trzeba spełnić, aby móc z nich skorzystać?
Zabezpieczenie majątkowe – najważniejsze informacje
Zabezpieczenie majątkowe to wieloznaczny termin, odnoszący się do wielu różnych instytucji prawnych oraz rozwiązań o pozaprawnym charakterze. Ich wspólnym mianownikiem jest przeciwdziałanie sytuacjom, w wyniku których majątek zostanie roztrwoniony bądź zagospodarowany niezgodnie z przepisami prawa. Zabezpieczenie może przybrać najróżniejsze postaci, od sądowego zakazu zbywania nieruchomości, po ustanowienie hipoteki przymusowej. Wszystko zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Ponadto zabezpieczenie majątkowe jest także jednym ze środków przymusu stosowanych w postępowaniu karnym.
