Wyłudzenie danych – jak ustrzec swój biznes?

Po kilku latach od wejścia w życie RODO większość osób zdaje sobie sprawę, że nieuprawnione wykorzystanie danych osobowych wiąże się nie tylko z daleko idącą odpowiedzialnością prawną, ale również może spowodować szereg problemów dla tego, kogo dane dotyczą oraz dla ich administratora. Jeżeli przetwarzasz jakiekolwiek informacje osobiste, musisz wiedzieć:

– czym jest wyłudzenie danych i jak ustrzec swój biznes,

– jakie dokładnie dane (nie tylko osobowe) powinny być chronione,

– co zrobić, gdy ktoś będzie próbował naruszyć bezpieczeństwo danych. 

Jeżeli przeczytasz poniższy tekst, zagadnienia te nie będą stanowić dla Ciebie tajemnicy.

Spis treści

• Wyłudzenie danych – jakie zagrożenie stanowi dla Twojej firmy?
• Jakie są najczęstsze sposoby wyłudzania danych?
• Jak chronić firmę przed wyłudzeniem danych?
• Co zrobić, gdy podejrzewasz próbę wyłudzenia danych?
• Gdzie zgłosić wyłudzenie danych osobowych?
• Podsumowanie – jak chronić dane swojej firmy?

W całej Unii Europejskiej jedną z najważniejszych kwestii jest ta, która dotyczy bezpieczeństwa danych. Wynika to z wielu różnych czynników. Wśród nich najważniejsze jest zrozumienie, jak wiele szkód może wyniknąć z tego, że dane – zwłaszcza osobowe – wpadną w niepowołane ręce. Jak więc ustrzec swój biznes przed wyciekiem danych? Wyjaśnię to poniżej. Zapraszam do lektury!

Wyłudzenie danych – jakie zagrożenie stanowi dla Twojej firmy?

Bez cienia wątpliwości wyłudzenie danych stanowi jedno z najbardziej niebezpiecznych zagrożeń, jakie może spotkać przedsiębiorców. Wynika to z co najmniej dwóch czynników:

• naruszenia bezpieczeństwa danych, które są w posiadaniu firmy, co stwarza ryzyko poniesienia daleko idącej odpowiedzialności. Jest ona szczególnie dotkliwa, gdy chodzi o wyłudzenie danych osobowych,
• utrata danych to poważna rysa na wizerunku firmy. Taka sytuacja może negatywnie wpływać na reputacje i zaufanie klientów oraz kontrahentów. Nieraz sama próba wyłudzenia danych osobowych może stanowić tego rodzaju wyzwanie. 

O wyłudzeniu danych firmowych właściwie zawsze należy myśleć, jak o potencjalnym niebezpieczeństwie, analizując go pod kątem ryzyk prawnych i biznesowych. Jeżeli z informacji uzasadniających podjęcie próby wyłudzenia danych wynika, że czyn ten może stanowić przestępstwo, należy zgłosić go organom ścigania. 

W sytuacji, gdy do kradzieży danych ostatecznie nie dojdzie, trzeba zastanowić się, czy oprogramowanie wykorzystywane w firmie jest wystarczające, by nikt w sposób nieuprawniony nie mógł uzyskać dostępu do informacji biznesowych.

Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię – współcześnie wyłudzenie danych ma miejsce najczęściej przez internet. Co nie zmienia faktu, że w ciągu dalszym szereg firm w dużym stopniu wykorzystuje tradycyjne, „papierowe” metody zarządzania przedsiębiorstwem. Oznacza to, że również te dane mogą zostać wykradzione. Dokumenty papierowe powinny być zabezpieczone tak samo dobrze, jak dane cyfrowe. 

Może Cię również zainteresować: Związki zawodowe – jakie są wobec nich obowiązki pracodawcy?

Jakie są najczęstsze sposoby wyłudzania danych?

Wyłudzenie danych osobowych przez Internet – podobnie zresztą, jak wyłudzenie za pomocą sieci wszelkich innych informacji, w tym tych, które są wykorzystywane w biznesie – najczęściej ma miejsce poprzez:

• kontakty w mediach społecznościowych – są to kanały naprawdę często wykorzystywane przez oszustów. Dlatego najlepiej nigdy nie nawiązywać w nich kontaktów z nieznanymi osobami. Absolutnie zaś należy unikać klikania w jakiekolwiek podejrzane linki,
• odpowiadanie na podejrzane wiadomości – w podobny sposób, jak w mediach społecznościowych oszuści działają za pomocą wiadomości SMS czy e-mail. Również w tym przypadku sposobem na wyłudzenie danych pozostaje przesłanie linku,
• podszywanie się pod instytucje, np. urzędy lub banki – w tym przypadku oszuści dążą do nakłonienia ofiary do przekazania im określonych informacji przedstawiając się za urzędników, funkcjonariuszy Policji czy pracowników banków. Często sposób na wyłudzenie danych polega na nawiązywaniu kontaktu telefonicznego,
• logowanie się do publicznych sieci internetowych – WiFi dostępne w centrach handlowych czy w innych miejscach publicznych zawsze stanowi zagrożenie. Zalogowanie się do niej zdecydowanie ułatwia uzyskanie w nieuprawniony sposób dostępu do informacji zgromadzonych na urządzeniu,
• dane logowania – jeżeli oszust uzyska do nich dostęp, to wręcz automatycznie będzie mógł pozyskać wszelkie informacje zgromadzone na konkretnych serwerach. 

Jeżeli dane zostały skradzione, to natychmiast należy podjąć właściwie działania naprawcze. Co natomiast zrobić, aby wyłudzenie informacji było mniej prawdopodobne?   

Jak chronić firmę przed wyłudzeniem danych?

Z punktu widzenia efektywnego zabezpieczenia danych firmowych nie powinno się zapominać o kilku prostych sposobach, zdecydowanie zwiększających bezpieczeństwo tych danych. Należy do nich:

• stosowanie silnych haseł, 
• nielogowanie się na podejrzanych stronach internetowych,
• sięganie po oprogramowanie antywirusowe oraz utrudniające dostęp do danych przez osoby nieuprawnione. 

Przedsiębiorcy przeważnie koncentrują się na zabezpieczeniu danych osobowych. Rzeczywiście wyłudzenie danych osobowych stanowi jeden z najpoważniejszych problemów, z jakim może spotkać się przedsiębiorca w interesującym nas zakresie. Jednak wyłudzenie danych osobowych przez Internet to nie wszystko. Równie poważnym problemem często okazuje się wyłudzenie danych do konta bankowego czy innego rodzaju informacji posiadanych przez firmę, przykładowo wchodzących w zakres tajemnicy przedsiębiorstwa. Jakie działania wdrożyć, kiedy pojawia się podejrzenie wyłudzenia danych?

Co zrobić, gdy podejrzewasz próbę wyłudzenia danych?

Sama próba wyłudzenia danych osobowych czy innego rodzaju informacji powinna od razu spowodować właściwe działania po stronie przedsiębiorcy. Jeżeli do wyłudzenia mogło dojść za pomocą Internetu, powinno się:

• upewnić się, że na pewno nie doszło do kradzieży danych,
• zmienić hasła wykorzystywane do zabezpieczenia systemów firmowych,
• ocenić efektywność stosowanych rozwiązań technologicznych, które służą zabezpieczaniu danych.

Jeżeli zdarzenie miało miejsce w środowisku biznesowym warto ustalić, jakie dokładnie dane stały się przedmiotem zainteresowania hakerów. Z praktycznego punktu widzenia – zwłaszcza w perspektywie konieczności wdrażania zabezpieczeń na przyszłość – inaczej wygląda kradzież tożsamości, a inaczej kradzież certyfikatu kwalifikowanego, profilu zaufanego dostępu do konta bankowego czy tajemnic przedsiębiorstwa.

Wyłudzenie danych do konta bankowego jest interesującym przypadkiem reakcji, z jaką może się spotkać tego rodzaju wyłudzenie. Nie zawsze od razu trzeba je zgłaszać organom ścigania. Wiele banków prowadzi własne programy monitorowania bezpieczeństwa. Próby tego rodzaju wyłudzeń powinny być zgłaszane bezpośrednio do placówek, które następnie wdrażają właściwe procedury ochronne. Natomiast inaczej należy postępować, gdy nastąpiła kradzież danych osobowych. 

Zobacz też: Co to jest znak towarowy oraz kiedy i jak powinieneś go zgłosić?

Gdzie zgłosić wyłudzenie danych osobowych?

Wyłudzenie danych osobowych – gdzie zgłosić takie zdarzenie? To pytanie, na które odpowiedź musi znać każdy przetwarzający informacje personalne. Numer dowodu osobistego, numer PESEL, adres zamieszkania – to najczęstsze kategorie danych osobowych, które wyciekają z zasobów firm. 

O wycieku danych osobowych przetwarzający powinien powiadomić Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz wszystkich tych, których dane dotyczą. Dzięki temu osoby te mają możliwość podjęcia kroków, określanych jako zgłoszenie kradzieży tożsamości. Przede wszystkim chodzi w nim o zastrzeżenie numeru PESEL (jeżeli wcześniej nie był on zastrzeżony) oraz o unieważnienie dowodu osobistego.

Podsumowanie – jak chronić dane swojej firmy?

Dane firmy – czy to dane związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, czy też dane osobowe klientów – powinny być chronione w najlepszy możliwy sposób. Standardy zabezpieczeń zawsze należy dostosować do charakteru informacji. Zawsze należy co najmniej ograniczyć dostęp do nich, tak aby mogły się z nimi zapoznać tylko osoby ze ściśle określonego kręgu.

Dane informatyczne powinny być zabezpieczone odpowiednimi hasłami, najlepiej wieloetapowym logowaniem. Koniecznie należy zakupić również specjalistyczne oprogramowanie, chroniące dane przed atakami ze strony hakerów.