Dowiedz się, czym jest mechanizm podzielonej płatności (MPP)

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), określany z angielskiego jako split payment, od kilku lat stanowi podstawowy sposób zapobiegania przez organy państwa nieprawidłowości w rozliczaniu podatku VAT przez niektórych przedsiębiorców. Za jego niezastosowanie grożą surowe konsekwencje, włącznie z grzywną i naliczeniem dodatkowego zobowiązania podatkowego. Dlatego prowadząc działalność gospodarczą, powinieneś wiedzieć:

• kiedy masz obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności,
• co zrobić, gdy Twój klient nie dokona podzielonej płatności,
• w jaki sposób uniknąć kar ze strony organów skarbowych.

Po lekturze naszego artykułu poznasz odpowiedź na te i inne pytania dotyczące split payment.

Mechanizm podzielonej płatności – to musisz wiedzieć:

• U podstaw mechanizmu podzielonej płatności leży bardzo proste założenie – nabywca płaci za usługę na rzecz podatnika, wpłaca kwotę netto, a podatek VAT na specjalne konto przedsiębiorcy
• Split payment dotyczy sprzedawców lub nabywców towarów albo usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o podatku VAT, o ile całkowita wartość brutto transakcji przekracza 15 tys. złotych.
• Transakcje objęte obowiązkowym MPP muszą być rozliczane za pomocą rachunków firmowych, prowadzonych przez banki lub SKOK-i.

Spis treści:

• Mechanizm podzielonej płatności – na czym polega?
• Korzyści i obowiązki związane z mechanizmem podzielonej płatności
• Kiedy stosować mechanizm podzielonej płatności?
• Jakie sankcje grożą za niestosowanie mechanizmu podzielonej płatności?
• Podsumowanie – istotne informacje o mechanizmie podzielonej płatności

Urzędy skarbowe od dawna poszukują metod, by nie omijać obowiązku zapłaty podatku. Oczywiście fiskus może w tym obszarze działać wyłącznie na podstawie i w granicach prawa. W tym kontekście ważnym narzędziem legislacyjnym pozostaje mechanizm podzielonej płatności. Czym dokładnie jest płatność podzielona? Wyjaśniam to w dalszej części tekstu.

Mechanizm podzielonej płatności – na czym polega?

Mechanizm podzielonej płatności stanowi sposób regulowania zapłaty za towary lub usługi świadczone przez podatników VAT zobowiązanych, na mocy przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, do stosowania tego rozwiązania. 

Podzielona płatność nie jest więc – co szerzej omówię w dalszej części wpisu – obowiązkiem każdego przedsiębiorcy. Metoda podzielonej płatności po prostu znajduje zastosowanie jedynie w ściśle uregulowanych przez ustawodawcę przypadkach.

Natomiast samo zastosowanie mechanizmu split payment sprowadza się do tego, że przedsiębiorca na swój firmowy rachunek rozliczeniowy lub na konto bankowe otrzymuje jedynie wartość netto towaru, albo dokonanej usługi. Natomiast kwota podatku od towarów i usług znajduje się od razu na koncie VAT przedsiębiorcy.

W praktyce omawianego tematu zawsze niezwykle istotne pozostaje pytanie: mechanizm podzielonej płatności – jak zrobić przelew? Wszystko zależy od obsługującego konto bankowe zobowiązanego do opłacenia faktury, z którego ma nastąpić przelew na rachunek rozliczeniowy dostawcy. Najczęściej wystarczy zaznaczyć odpowiednie polecenie w formularzu przelewu. Trzeba także podać:

• numer faktury,
• NIP dostawcy,
• kwotę podatku VAT,
• kwotę sprzedaży brutto.

Przelewy MPP są realizowane tak, jak standardowe przelewy, jeśli chodzi o czas ich księgowania.

Korzyści i obowiązki związane z mechanizmem podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności na fakturze to nie tylko obowiązek dla części przedsiębiorców, ale także szereg korzyści. Wśród najważniejszych warto wymienić:

• możliwość skorzystania z ulgi za złe długi,
• brak odpowiedzialności solidarnej za niezapłacony VAT,
• szybszy zwrot podatku VAT z urzędu skarbowego,
• brak sankcji za przelew na rachunek inny niż wskazany.

Tym samym MPP pomaga obniżyć koszty uzyskania przychodu. Z drugiej strony split payment – co to jest, już wiesz – to rozwiązanie, które wiąże się również z pewnymi obowiązkami dla przedsiębiorcy. Najważniejsze z nich to:

• odpowiednie oznaczenie faktury, tak, aby jasno wynikało z niej, że należy zastosować mechanizm podzielonej płatności (MPP),
• prowadzenie specjalnej ewidencji dotyczącej tego, jakie przelewy MPP powinny zostać zrealizowane przez nabywców towarów/usług przedsiębiorcy,
• posiadanie specjalnego rachunku rozliczeniowego.

Kiedy stosować mechanizm podzielonej płatności?

Mechanizm podzielonej płatności na fakturze musi być stosowany przy transakcjach, które dotyczą towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. To właśnie w tym dokumencie znajduje się pełna lista pozycji, które obejmuje mechanizm podzielonej płatności. Znajdują się na niej m.in.: takie towary jak: 

• węgiel kamienny i brunatny,
• płyty, arkusze, folie, taśmy i pasy z tworzyw sztucznych, niewzmocnionych, nielaminowanych ani niepołączonych z innymi materiałami – wyłącznie folia typu stretch,
• rury przewodowe w rodzaju stosowanych do rurociągów ropy naftowej lub gazu, bez szwu, ze stali,
• płaskowniki, pręty, kształtowniki i walcówka, z miedzi i jej stopów,
• dyski twarde (HDD),
• telefony komórkowe, w tym smartfony,
• surowce wtórne z papieru i tektury,
• oleje opałowe oraz oleje smarowe – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.

Mechanizm podzielonej płatności znajduje zastosowanie również wśród niektórych usług. Wśród nich znajdują się m.in.:

• roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem już istniejących),
• roboty ogólnobudowlane związane z budową sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze,
• roboty związane z wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych,
• roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu.

Od jakiej kwoty mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie? Przepisy jasno wskazują, że staje się ona obowiązkowa, gdy wartość brutto faktury przekracza 15 000 zł.

Zatem MPP – od jakiej kwoty dokładnie obowiązuje? Warunkiem jest spełnienie obu przesłanek jednocześnie:

• faktura musi opiewać na kwotę brutto wyższą niż 15 tys. zł,
• jej przedmiotem są towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Jakie sankcje grożą za niestosowanie mechanizmu podzielonej płatności?

Kiedy podzielona płatność jest obowiązkiem, zostało już wyjaśnione. Należy również przyjrzeć się konsekwencjom jej pominięcia. Jeśli przedsiębiorca nie zastosuje obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności, musi liczyć się z dwiema głównymi sankcjami:

• dodatkowym zobowiązaniem podatkowym, które wynosi 30% wartości wykazanej na fakturze. Sankcja ta dotyczy przedsiębiorców, którzy nie oznaczyli faktury, jako przeznaczonej do zapłaty za pomocą płatności podzielonej,
• grzywny do 180 stawek dziennych, która może dotyczyć przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, w stosunku do których nie ustala się dodatkowego zobowiązania.

Z obowiązkowym zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wiążą się sankcje nie tylko dla sprzedawców, ale także dla nabywców. Kary są podobne – jeżeli kupujący zignoruje obowiązek zapłaty w ramach MPP, może zostać nałożone na niego dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% wartości faktury. W praktyce więc, pytanie split payment – od jakiej kwoty dotyczy nie tylko wystawców faktur, ale również tych, którzy je opłacają. 

Podsumowanie – istotne informacje o mechanizmie podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności polega na uregulowaniu należności z faktury poprzez specjalny przelew, w którym przedsiębiorca otrzymuje tylko kwotę netto, natomiast podatek VAT trafia na odrębny rachunek przeznaczony do jego rozliczeń. 

Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców świadczących usługi lub dostarczających towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Podzielona płatność ma także zastosowanie w przypadku faktur opiewających na kwotę 15 tys. zł brutto lub więcej.

Mechanizm podzielonej płatności – kiedy jest wymagany – wynika bezpośrednio z przepisów, ale warto pamiętać, że przedsiębiorcy mogą z niego korzystać również dobrowolnie. Został on wprowadzony, by ograniczyć ryzyko nieprawidłowego rozliczania się z urzędem skarbowym. Niezastosowanie się do obowiązku jego użycia może skutkować nałożeniem sankcji zarówno na sprzedawcę, jak i nabywcę – w tym dodatkowego zobowiązania podatkowego.