Zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego to zdarzenia powodujące co prawda koniec procedury, ale pociągające za sobą różne skutki. Co warto o nich wiedzieć? Na to pytanie odpowie ekspert od restrukturyzacji.
Spis treści
- Kiedy następuje zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego?
- Szczególne przypadki umorzenia restrukturyzacji
- Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego – co dalej?
- Inne możliwości wyjścia z zadłużenia
- Zakończenie
Każde postępowanie restrukturyzacyjne kiedyś się kończy. Może do tego dojść na dwa sposoby: poprzez zakończenie postępowania, które – o ile układ został przyjęty i zatwierdzony – powoduje rozpoczęcie fazy wykonywania układu oraz poprzez jego umorzenia, oznaczające najczęściej fiasko całego przedsięwzięcia. Jednak nawet wówczas, gdy restrukturyzacja nie powiedzie się, nie należy rezygnować z poszukiwania sposobów skutecznego oddłużenia. Otóż jej umorzenie otwiera inne drogi do pozbycia się długów.
Kiedy następuje zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego?
Według przepisów Prawa restrukturyzacyjnego zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego wynika z wystąpienia jednego z dwóch zdarzeń: zatwierdzenia przez sąd układu lub odmowy jego zatwierdzenia. Oczywiście zakończenie restrukturyzacji następuje wówczas, gdy postanowienia te staną się prawomocne. A więc nie zostaną zaskarżone bądź zażalenie zostanie oddalone przez sąd drugiej instancji.
Zobacz też: Nadzorca sądowy w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Funkcje i obowiązki
Natomiast umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego następuje w przypadkach, gdy
- Prowadzenie postępowania zmierzałoby do pokrzywdzenia wierzycieli;
- Dłużnik wniósł o umorzenie postępowania i zezwoliła na to rada wierzycieli;
- Układ nie został przyjęty;
- Uprawomocniło się postanowienie o ogłoszeniu upadłości dłużnika.
Wystąpienie którejkolwiek z tych okoliczności powoduje, że sąd ma obowiązek umorzyć postępowanie restrukturyzacyjne. Jednak niekiedy ma on takie prawo, ale nie obowiązek. Oznacza to, że decyzja o umorzeniu restrukturyzacji jest pozostawiona do uznania sądu. Chodzi tutaj o sytuacje, w których:
- Z okoliczności sprawy, w szczególności z zachowania dłużnika, wynika, że układ nie zostanie wykonany;
- Dłużnik nie wykonuje poleceń sędziego-komisarza, a na umorzenie sprawy wyraziła zgodę rada wierzycieli.
Nie ma wątpliwości, że przesłanki te – podobnie, jak umorzenie restrukturyzacji z powodu „zmierzania” postępowania do pokrzywdzenia wierzycieli – mają charakter ocenny. Sąd więc musi przeprowadzić analizy dotyczące rozumienia znaczenia wymienionych tu przesłanek, a następnie odniesienia go do realiów konkretnej sprawy. Zawsze należy czynić to w sposób obiektywny.
Szczególne przypadki umorzenia restrukturyzacji
Wskazane powyżej lista przyczyn, ze względu na które następuje zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego, dotyczy wszystkich rodzajów restrukturyzacji. Jednocześnie ustawodawca przewidział szczególne przypadki, odnoszące się jedynie do określonych typów postępowania. I tak:
- Przyspieszone postępowanie układowe umarza się, gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem;
- Postępowanie układowe albo postępowanie sanacyjne umarza się, jeżeli dłużnik utracił zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu oraz zobowiązań, które nie mogą zostać objęte układem;
- Postępowanie sanacyjne umarza się, kiedy brak jest realnych możliwości przywrócenia dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań.
Jak chodzi o drugą ze wskazanych tu przesłanek, ustawodawca w Prawie restrukturyzacyjnym wprowadził istotne z praktycznego punktu widzenia domniemanie. Otóż przyjmuje się, że dłużnik utracił zdolność do zaspokajania zobowiązań, jeżeli opóźnienie w ich wykonywaniu przekracza trzydzieści dni. Jednak domniemanie to ma charakter obalalny, a więc można udowodnić, że pomimo takiego opóźnienia dłużnik ma zdolność do regulowania wskazanych zobowiązań.
Polecamy także: Upadłość konsumencka – ile trwa postępowanie?
Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego – co dalej?
Zawsze umorzenie postępowania sanacyjnego pociąga za sobą różnego rodzaju skutki. Zanim przejdziemy do ich przybliżenia, warto wspomnieć, że postanowienie sądu o umorzeniu restrukturyzacji może zostać zaskarżone do sądu wyższej instancji. Jednak zażalenie na postanowienie oddalające wniosek o umorzenie przysługuje wyłącznie wnioskodawcy. W każdym przypadku zażalić postanowienie w przedmiocie umorze postępowania restrukturyzacyjnego można w ciągu dwóch tygodni.
Najważniejsze skutki umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego oraz jego zakończenia dotyczą majątku dłużnika. Kiedy do tego dojdzie, odzyskuje on prawo zarządu swoim majątkiem – oczywiście, jeżeli były ono ograniczone w czasie trwania restrukturyzacji. Jednak w układzie dłużnik i wierzyciele mogą zdecydować, że ograniczenia te zostaną rozciągnięte także na czas po zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, a więc na okres wykonywania układu.
Przeczytaj również: 60 tys. dla małych gospodarstw na restrukturyzację. Poradnik
Umorzenie postępowania sanacyjnego powoduje skutki dotyczące postępowań wszczętych przez zarządcę, a niezakończonych przed tym zdarzeniem. W ciągu trzydziestu dni licząc od dnia wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu sanacji, wierzyciel może wstąpić w miejsce zarządcy do postępowań toczących się z jego inicjatywy.
Finalizacja postępowania restrukturyzacyjnego powinna spowodować niezwłoczne wydanie dłużnikowi jego majątku, ksiąg i dokumentów. Sąd – w razie potrzeby – wydaje postanowienie o przymusowym odebraniu majątku. Jeżeli dłużnik tego nie uczyni, zostanie on zlikwidowany, a więc po prostu sprzedany. Warto podkreślić, że to dłużnika obciążają koszty przechowywania jego majątku po zakończeniu restrukturyzacji. Ich naliczanie rozpoczyna się po upływie terminu na jego odebranie.
Inne możliwości wyjścia z zadłużenia
Niepowodzenie restrukturyzacji nie oznacza oddłużenia. Tym samym przedsiębiorca powinien poszukać innych metod rozwiązania swoich trudności. W tym kontekście warto wiedzieć, że umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego pozwala na:
- Złożenie uproszczonego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego;
- Złożenie uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości.
Z pierwszego ze wskazanych tu rozwiązań można skorzystać wówczas, gdy doszło do umorzenia przyspieszonego postępowania układowego albo postępowania układowego na podstawie:
- Wniosku dłużnika i zezwolenia rady wierzycieli;
- Nieprzyjęcia układu;
- Niezłożenia przez dłużnika zmienionych propozycji układowych.
Natomiast prawo złożenia uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości przysługuje tym samym podmiotom, które mogą wnioskować o upadłość na zasadach ogólnych. Przedmiotowy wniosek może zostać złożony w terminie przewidzianym do złożenia zażalenia na postanowienie o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego albo postanowienie o odmowie zatwierdzenia układu.
Zainteresuj się: Jak długo syndyk zajmuje wynagrodzenie? Wyjaśnia ekspert
Zakończenie
Postępowanie restrukturyzacyjne kończy się na mocy prawomocnego postanowienia o zatwierdzeniu układu lub o odmowie zatwierdzenia układu. Natomiast w zdecydowanie bardziej rozbudowany sposób ustawodawca określił przesłanki jego umorzenia, często konstruując je w sposób umożliwiający różnorodną ocenę. Zawsze postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu restrukturyzacji podlegają zaskarżeniu, a z możliwości tej warto korzystać przede wszystkim wówczas, gdy istnieją uzasadnione wątpliwości co do prawidłowości podjętej przez sąd decyzji. Jeżeli jednak okaże się, że rzeczywiście restrukturyzacja zakończyła się niepowodzeniem, często najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z uproszczonych wniosków o zainicjowanie innego postępowania, dostosowanego do okoliczności, w których znalazł się dłużnik.
