Status dużego przedsiębiorcy pociąga za sobą poważne skutki, przede wszystkim w obszarze obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. W poniższym artykule wyjaśniamy, w jaki sposób ustalić ten status.
Spis treści
- Status dużego przedsiębiorcy – definicja
- Najważniejsze obowiązki dużego przedsiębiorcy
- Sankcja za niezłożenie oświadczenia
- Restrukturyzacja dużego przedsiębiorcy
- Zakończenie
Przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą w najróżniejszych formach prawnych i w różnorodnych rozmiarach. Począwszy od mikroprzedsiębiorców, a skończywszy na tych, którzy mają status dużego przedsiębiorcy. Z jego osiągnięciem wiąże się szereg obowiązków – zarówno wobec swoich kontrahentów, jak i organów państwa. W stosunku do dużego przedsiębiorcy należy także pamiętać o specyficznych rozwiązaniach w zakresie restrukturyzacji. W jaki więc sposób ustalić status dużego przedsiębiorcy?
Status dużego przedsiębiorcy – definicja
Podstawowym aktem normatywnym, określającym czym jest status dużego przedsiębiorcy jest załącznik nr 1 do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. Uznaje on niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Zgodnie z tym aktem za dużych przedsiębiorców uznaje się tych, którzy:
- Zatrudniają 250 lub więcej pracowników;
- Zatrudniają co prawda mniej, niż 250 pracowników, ale ich suma bilansowa przekracza równowartość w złotych polskich 43 milionów euro. Jednocześnie ich łączny obrót przekracza równowartość w złotych polskich kwotę 50 milionów euro;
- 25% lub więcej kapitału, lub praw do głosowania na zgromadzeniu wspólników, lub akcjonariuszy, kontrolowane jest bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie przez jeden, lub kilka podmiotów publicznych (należy pamiętać, że od tej reguły istnieją pewne wyjątki).
Przeczytaj koniecznie: Jaka jest kolejność zaspokajania wierzycieli? Kompletny poradnik
Najważniejsze obowiązki dużego przedsiębiorcy
Duży przedsiębiorca z pewnością nie jest mikro-, małym lub średnim przedsiębiorcom. Wynika to z faktu, że niekiedy w przepisach prawa omawiane tu pojęcie definiuje się właśnie przez przeciwieństwo do określenia mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy. Dlatego niekiedy tak trudna bywa odpowiedź na pytanie, jak ustalić status dużego przedsiębiorcy. Jednocześnie z osiągnięciem statusu dużego przedsiębiorcy wiąże się szereg obowiązków. Które z nich można uznać za najważniejsze i mające największe, praktyczne znaczenie?
Wśród różnorodnych obowiązków, jakie ma duży przedsiębiorca – definicja przedstawiona powyżej ma właściwe uniwersalne znaczenie i znajduje zastosowanie do wszystkich przypadków, w których używa jej ustawodawca – można wyróżnić trzy podstawowe:
- Obowiązek składania oświadczenia o posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy przy zawieraniu każdej transakcji handlowej, w której przedsiębiorca ten jest dłużnikiem. A więc podmiotem zobowiązanym do spełnienia świadczenia);
- W przypadku, gdy wierzycielem dużego przedsiębiorcy jest mały lub średni przedsiębiorca, to termin zapłaty określony w umowie nie może być dłuższy, niż 60 dni. Termin ten rozpoczyna swój bieg wraz z doręczeniem dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. Jeżeli strony ustaliły harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach, termin ten stosuje się do zapłaty każdej części;
- Konieczność składania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki sprawozdania o stosowanych w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Termin na złożenie sprawozdania to 31 stycznia każdego roku.
Oświadczenie o statusie dużego przedsiębiorcy należy składać bez względu na to, do jakiej kategorii zalicza się druga strona umowy. Natomiast w obszarze terminów dużego przedsiębiorcę przy płatnościach, warto pamiętać, że istnieje możliwość wydłużenia tego terminu. Jednak tylko pod warunkiem, że obydwie strony umowy są dużymi przedsiębiorcami. Liczy się tu rzeczywisty fakt posiadania takiego statusu przez każdego z kontrahentów, a nie ich ewentualne oświadczenia w tym zakresie. Jest to istotna kwestia, gdyż zastosowanie w umowie krótszych terminów spełnienia świadczenia, niż wynika to z powyższych regulacji, jest nieważne.
Polecamy także: Test prywatnego inwestora i wierzyciela. Co to jest i na czym polega?
Sankcja za niezłożenie oświadczenia
Każdy podmiot posiadający status dużego przedsiębiorcy musi złożyć stosowne oświadczenie w tym zakresie. Jeżeli duży przedsiębiorca nie złożył swojemu kontrahentowi przedmiotowego oświadczenia podlega karze grzywny. Dotyczy to także sytuacji, gdy co prawda złożył je, ale niezgodnie ze stanem faktycznym. Grzywna wynosi od 20 zł do 5000 zł i sąd nakłada ją w trybie postępowania w sprawie o wykroczenia.
Jednocześnie z prawnego punktu widzenia za niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której duży przedsiębiorca domaga się złożenia od swoich kontrahentów – wbrew stanowi faktycznemu – oświadczenia o posiadaniu tego statusu. Tego rodzaju praktyki pojawiły się na rynku w związku z chęcią wydłużenia obowiązujących terminów zapłaty. Jednak nawet gdyby doszło do złożenia takiego oświadczenia, trzeba pamiętać, że nie miałoby ono żadnej mocy prawnej.
Zainteresuj się: Nadzorca wykonania układu. Kto to jest i jakie pełni funkcje?
Restrukturyzacja dużego przedsiębiorcy
Definicja dużego przedsiębiorcy jasno wskazuje na to, że status ten został zarezerwowany dla tych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą rzeczywiście w poważnych rozmiarach. To z kolei przekłada się także na prowadzenie wobec tego rodzaju podmiotów postępowania restrukturyzacyjnego. Co prawda samo postępowanie – w sensie regulacji Prawa restrukturyzacyjnego – toczy się w tych przypadkach na zasadach ogólnych. Pewne specyficzne rozwiązania pojawiają się wówczas, gdy duży przedsiębiorca chce skorzystać z pomocy publicznej.
Zgodnie z ustawą o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców duży przedsiębiorca ma prawo do ubiegania się o pomoc na restrukturyzację, lub o pomoc na ratowanie. Stosownie do tej ustawy pierwsza z wymienionych form pomocy udzielana jest przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej w celu realizacji planu restrukturyzacji, który umożliwi przywrócenie temu przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Jej udzielenie dopuszczalne jest wówczas, gdy:
- Pomoc na restrukturyzację zapobiega trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku;
- Bez tej pomocy przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej zostałby zrestrukturyzowany, sprzedany lub zlikwidowany w taki sposób, że cel w postaci zapobieżenia trudnościom społecznym lub przezwyciężenie niedoskonałości rynku nie zostałby osiągnięty, lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie;
- Zostanie przedstawiony wiarygodny scenariusz alternatywny obejmujący działania niebędące pomocą na restrukturyzację, stanowiące element planu restrukturyzacji, z którego wynika, że bez niej cel, o którym mowa powyżej, nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie.
Natomiast pomoc na ratowanie może być udzielana przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Umożliwia ona przede wszystkim wykonywanie działalności gospodarczej przez okres niezbędny do opracowania planu restrukturyzacji lub likwidacji działalności gospodarczej. Pozwala też na przeprowadzenie koniecznych w tym zakresie analiz. Pomoc udziela się w formie pożyczki.
Zobacz też: Polski Ład dla przedsiębiorców. Najważniejsze zmiany
Zakończenie
Status dużego przedsiębiorcy ustala się przede wszystkim na podstawie liczby zatrudnianych przez przedsiębiorcę pracowników. Jeżeli osiągnie ona poziom 250 osób, przeważnie przedsiębiorca osiąga tenże status. Jednak w okolicznościach konkretnego przypadku znaczenie mogą mieć także roczne obroty czy struktura właścicielska. W każdym razie ze statusem dużego przedsiębiorcy wiążą się przede wszystkim obowiązki wobec kontrahentów. Duży przedsiębiorca ma obowiązek złożyć im oświadczenie o posiadaniu tego statusu. W przypadkach, gdy duży przedsiębiorca jest dłużnikiem, termin zapłaty jego świadczenia nie może przekraczać 60 dni.
