Wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego

Zainicjowanie postępowania egzekucyjnego sporo zmienia w położeniu dłużnika i jego wierzycieli. Jednymi z większych zmian są ograniczenia w możliwości prowadzenia egzekucji wobec dłużnika. Jej prowadzenie i samo wszczęcie po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego co do zasady jest niedopuszczalne, aczkolwiek istnieje tu wiele wyjątków. Dlatego powinieneś dowiedzieć się:

• jakie zasady rządzą relacjami między egzekucją a restrukturyzacją;
• jakie skutki dla egzekucji powoduje przyjęcie i zatwierdzenie układu;
• jaki los spotyka egzekucję po zakończeniu restrukturyzacji.

Wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego – o tym musisz pamiętać:

• Regułą jest zakaz rozpoczynania i prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika, który został objęty postępowaniem restrukturyzacyjnym.
• Od powyższej reguły istnieją wyjątki, związane z konkretnymi rodzajami procedur restrukturyzacyjnych. Najszersze możliwości prowadzenia egzekucji wobec dłużnika dotyczą postępowania układowego oraz przyspieszonego postępowania układowego.
• Jeżeli restrukturyzacja zakończy się bez przyjęcia i zatwierdzenia układu, egzekucję można prowadzić bez ograniczeń. W innych przypadkach następuje etap wykonywania układu.

Spis treści:

• Czym jest wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego?
• Przyspieszone postępowanie układowe a wszczęcie egzekucji
• Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – formalności i wymagania
• Konsekwencje wszczęcia egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego

Pierwszą rzeczą, o której myślą wierzyciele, jest doprowadzenie do rozpoczęcia egzekucji wobec dłużnika. Pozwala ona na zajęcie jego konta bankowego czy sprzedaż majątku na poczet spłaty należności. Jednak egzekucja to właściwie ukoronowanie często długiego procesu sądowego z dłużnikiem. Co natomiast dzieje się, gdy zdecyduje się on na restrukturyzację? Przeczytaj nasz artykuł, w którym znajdziesz odpowiedzi na te i inne pytania!

Czym jest wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego?

Regułą jest, że wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego nie jest dopuszczalne. Organ egzekucyjny nie ma więc możliwości prowadzenia jej wobec restrukturyzowanego dłużnika. Dotyczy to również egzekucji administracyjnej. Dlatego też zgłoszenie żądania jej przeprowadzenia niczego tutaj nie zmienia. 

Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego prowadzi do zawieszenia trwających egzekucji oraz zakazu rozpoczynania nowych. W czasie postępowania egzekucyjnego na majątku dłużnika objętego tą procedurą nie wolno także ustanawiać zabezpieczeń.

Jednak od powyższej reguły zdarzają się wyjątki. Wniosek o wszczęcie egzekucji złożony w czasie trwania postępowania restrukturyzacyjnego w niektórych przypadkach jest dopuszczalny, a więc ma szansę doprowadzić do zainicjowania egzekucji wobec dłużnika. Wówczas jest ona prowadzona równocześnie z restrukturyzacją – na podstawie wystawionego tytułu wykonawczego (na który składa się tytuł egzekucyjny oraz klauzula wykonalności). 

Oczywiście wniosek wierzyciela jest tutaj niezbędny. W omawianym przypadku wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wygląda dokładnie tak samo, jak w standardowych sytuacjach.

Sprawdź także: Restrukturyzacja firmy a długi – co się dzieje z zadłużeniem?

Kiedy wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwe?

Zgodnie z przepisami Prawa restrukturyzacyjnego, wszczęcie egzekucji jest dopuszczalne w przypadku:

• przyspieszonego postępowania układowego;
• postępowania układowego.

Jednak trzeba tu rozróżnić wszczęcie egzekucji – a więc rozpoczęcie nowego postępowania egzekucyjnego – od sytuacji kontynuowania procedury egzekucyjnej po otwarciu restrukturyzacji. Regułą jest, że w przypadku wierzytelności objętych z mocy prawa układem, kontynuowanie egzekucji po otwarciu restrukturyzacji nie jest możliwe. Co więcej – w takich okolicznościach sędzia-komisarz ma prawo uchylić już dokonane zajęcia.

Przyspieszone postępowanie układowe a wszczęcie egzekucji

Klasycznym, najczęściej spotykanym przypadkiem, w którym dochodzi do wszczęcia postępowania egzekucyjnego po rozpoczęciu restrukturyzacji, pozostaje przyspieszone postępowanie układowe. Kluczowy pozostaje art. 257 Prawa restrukturyzacyjnego. Zgodnie z tym przepisem otwarcie przyspieszonego postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań:

• sądowych,
• administracyjnych,
• sądowoadministracyjnych,
• przed sądami polubownymi.

Dotyczy to postępowań w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności.

W tym przypadku wszczęcie egzekucji jest właściwie niczym nieograniczone. Wierzyciel sam decyduje, czy chce dochodzić swoich praw wyłącznie w ramach postępowania restrukturyzacyjnego, czy też chce sięgnąć po procedurę egzekucyjną. Wniosek egzekucyjny można złożyć na każdym etapie przyspieszonego postępowania układowego.

Przyspieszone postępowanie układowe a wszczęcie egzekucji – opłacalność

Zanim wniosek wierzyciela zostanie złożony do organu egzekucyjnego – a więc przykładowo do komornika sądowego – trzeba zastanowić się, co jest bardziej opłacalne. Wierzycielowi zawsze powinien przyświecać jeden cel: odzyskanie należności od dłużnika. Prowadzenie dwóch postępowań zmierzających do realizacji tego celu przeważnie nie ma większego sensu. Dlatego praktyczne konsekwencje zagadnienia związane z przyspieszonym postępowaniem układowym i wszczęciem egzekucji zawsze powinny być indywidualnie przeanalizowane.

Przeczytaj też: Restrukturyzacja – wyjaśniamy co to jest i jakie są jej rodzaje

Ograniczenia w zakresie wszczęcia postępowania egzekucyjnego po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego

Wszczęcie egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego – jak już wiadomo – nie zawsze jest możliwe. Restrukturyzacja może ograniczać egzekucję komorniczą poprzez:

• zakaz rozpoczynania nowych postępowań egzekucyjnych,
• zawieszenie postępowań egzekucyjnych, które rozpoczęły się przed rozpoczęciem restrukturyzacji,
• umorzenie egzekucji w zakresie wierzytelności objętych układem, który został przyjęty przez wierzycieli i zatwierdzony przez sąd.

Nie wolno zapominać, że powyższe ograniczenia dotyczą wierzytelności objętych układem. Z mocy prawa układ w restrukturyzacji dotyczy:

• wierzytelności osobistych powstałych przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
• odsetek za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego,
• wierzytelności zależnych od warunku, jeżeli ziścił się on w czasie wykonywania układu.

Ponowne wszczęcie egzekucji po umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego

Wszelkie ograniczenia w prowadzeniu egzekucji, o których tu mowa, dotyczą jedynie czasu trwania postępowania restrukturyzacyjnego. Po jego zakończeniu dopuszczalne jest ponowne wszczęcie egzekucji. Należy jednak rozróżnić tu dwie sytuacje:

• umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego (związane np. z brakiem przyjęcia układu przez wierzycieli), po którym bez żadnych ograniczeń dopuszczalne jest rozpoczęcie lub kontynuowanie egzekucji. Ponowne wszczęcie egzekucji po umorzeniu następuje po złożeniu wniosku przez wierzyciela. Natomiast organ egzekucyjny prowadzi procedurę na zasadach ogólnych.
• zakończenie restrukturyzacji w wyniku zatwierdzenia układu – wówczas wierzytelności są zaspokajane na zasadach wynikających z układu. Jego wykonywanie blokuje wierzycielom możliwość rozpoczęcia egzekucji. Jest to więc zupełnie inna sytuacja niż ponowne wszczęcie egzekucji po umorzeniu.

Wierzyciel powinien pamiętać, że zakończenie restrukturyzacji nie oznacza, iż może on przestać być aktywnym w dochodzeniu swoich praw. Wręcz przeciwnie – bierność prawie zawsze prowadzi tu do strat. Dlatego nie należy zwlekać z przygotowaniem i złożeniem stosownego wniosku. Co więc musi zawierać wniosek o wszczęcie egzekucji?

Zobacz: Restrukturyzacja firmy a BIK

Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – formalności i wymagania

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego – czy to w ramach postępowania restrukturyzacyjnego, czy też poza nim – następuje po złożeniu przez wierzyciela odpowiedniego wniosku. Egzekucję należności cywilnoprawnych reguluje Kodeks postępowania cywilnego. Zgodnie z jego przepisami wniosek egzekucyjny musi zawierać:

• dokładne dane wierzyciela i dłużnika,
• wskazanie, do jakiego komornika sądowego kierowany jest wniosek,
• podanie nazwy sądu rejonowego, przy którym działa komornik,
• oznaczenie tytułu wykonawczego,
• informację o nadaniu klauzuli wykonalności,
• charakterystykę dochodzonej wierzytelności.

Wniosek o wszczęcie egzekucji składany jest na urzędowym formularzu, co znacznie ułatwia jego przygotowanie.

Konsekwencje wszczęcia egzekucji po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego

Regułą jest, że wraz z rozpoczęciem postępowania restrukturyzacyjnego nie można prowadzić wobec dłużnika postępowań egzekucyjnych – dotyczących wierzytelności objętych układem, jaki ma zostać zawarty w ramach restrukturyzacji. Natomiast egzekucja rozpoczęta przed otwarciem restrukturyzacji podlega zawieszeniu do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia się losów restrukturyzacji. 

Jednak od tej reguły istnieją wyjątki. Otóż nie ma przeszkód, aby rozpocząć i prowadzić egzekucję podczas przyspieszonego postępowania układowego oraz postępowania układowego. Poza tym na zasadach ogólnych zawsze można egzekwować te należności, które nie wchodzą do układu. 

Natomiast, jeżeli restrukturyzacja zakończy się bez przyjęcia układu, to zawieszone postępowania egzekucyjne można spokojnie kontynuować. Nowe egzekucje mogą być także wszczynane bez jakichkolwiek przeszkód.