Restrukturyzacja a upadłość – różnice

Statystyki i codzienne doświadczenie pracy przy oddłużaniu przedsiębiorców pokazują, że coraz więcej firm mierzy się z trudnościami z bieżącym regulowaniem zadłużenia. Świetnym remedium na długi często okazuje się postępowanie restrukturyzacyjne lub upadłościowe. Jak wybrać odpowiednie? Przeczytaj poniższy tekst i dowiedz się: 

• czym charakteryzuje się postępowanie upadłościowe, a czym restrukturyzacyjne,
• jaka jest różnica między upadłością a restrukturyzacją,
• w jaki sposób dokonywać wyboru, podczas decydowania się na postępowanie restrukturyzacyjne lub upadłościowe.

Prawo upadłościowe a restrukturyzacyjne – jakie są różnice? To musisz wiedzieć:

• Postępowanie upadłościowe jest prowadzone przede wszystkim po to, aby sprzedać majątek dłużnika i za tak pozyskane środki spłacić wierzycieli. 
• W przypadku restrukturyzacji chodzi o umożliwienie dłużnikowi kontynuowania prowadzonej działalności biznesowej przy jednoczesnym zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.
• Ogłoszenie upadłości możliwe jest jedynie w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. 
• Restrukturyzację można przeprowadzić także do dłużnika zagrożonego niewypłacalnością. 
• Sukces procesu restrukturyzacji w decydującej mierze zależy od prawidłowego przygotowania i przeprowadzenia tej procedury. 

Spis treści:

• Prawo upadłościowe – co to jest i kiedy je stosować?
• Restrukturyzacja – szansa na uratowanie firmy
• Kiedy wybrać upadłość, a kiedy restrukturyzację?
• To musisz wiedzieć o upadłości i restrukturyzacji!

Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne to dwie fundamentalne ustawy dla każdego przedsiębiorcy, który boryka się z zadłużeniem swojej firmy. To właśnie w tych aktach prawnych uregulowano sposoby na wyjście z zadłużenia. 

Jednak między upadłością a restrukturyzacją zachodzą naprawdę poważne różnice, wpływające na to, które z postępowań lepiej wybrać. Czym więc kierować się podejmując decyzję, czy sięgnąć po upadłość, czy też po restrukturyzację? 

Prawo upadłościowe – co to jest i kiedy je stosować?

Zgodnie z przepisami ustawy „Prawo upadłościowe” postępowanie upadłościowe należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane. 

Upadłość – restrukturyzacja wygląda tu nieco inaczej, służy więc przede wszystkim spłacie zobowiązań wobec wierzycieli. Dopiero na drugim miejscu pozostaje uratowanie przedsiębiorstwa dłużnika, czyli umożliwienie mu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

W praktyce każdy przedsiębiorca decydujący się na ogłoszenie upadłości musi liczyć się z tym, że jego firma zostanie po prostu zlikwidowana. Kolejność działań przeważnie jest tutaj taka: 

1. sąd ogłasza upadłość, 
2. syndyk przejmuje zarząd majątkiem dłużnika,
3. majątek zostaje sprzedany,
4. z pozyskanych pieniędzy zostaje spłacony wierzyciel.

Koniec końców nie zostaje nic, co mogłoby służyć dłużnikowi do kontynuowania działalności biznesowej. 

Jednak w czasach, gdy „Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne” – a właściwie „Prawo upadłościowe i naprawcze” – było jedną ustawą, zauważono, że taka optyka nie do końca dobrze oddaje realia gospodarki rynkowej. Wiele firm można uratować, jednocześnie nie tylko bez szkody dla wierzycieli, ale wręcz w imię ich interesów. Dobrze działający biznes daje przedsiębiorcy większe szanse na spłatę należności. Właśnie dlatego powstała restrukturyzacja. Upadłość to coś zupełnie od niej innego.

Postępowanie upadłościowe – krok po kroku

Postępowanie upadłościowe dzieli się na dwa zasadnicze etapy:

• w przedmiocie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości,
• postępowanie upadłościowe, a więc „właściwa” procedura rozpoczynająca się ogłoszeniem upadłości przez sąd.

Oczywiście ogłoszenie upadłości może nastąpić jedynie wtedy, gdy dłużnik stanie się niewypłacalny, a więc utraci zdolność wymagalnych zobowiązań pieniężnych. 

Sąd upadłościowy zawsze dokładnie bada, czy faktycznie przedsiębiorca znalazł się w stanie niewypłacalności. Ustawodawca zakłada, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. W przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych posiadających jedynie zdolność prawną niewypłacalność zakłada się, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

W ramach postępowania upadłościowego dąży się przede wszystkim do spieniężenia majątku dłużnika w celu zaspokojenia wierzycieli. Proces ten nazywa się likwidacją masy upadłości. Środki pieniężne pozyskane z tej likwidacji przeznacza się na pokrycie zobowiązań finansowych dłużnika. 

W przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, który zostanie zaakceptowany przez sąd, likwidacja przedsiębiorstwa osoby zadłużonej jest praktycznie przesądzona. Dlatego nierzadko dużo lepszym pomysłem jest wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego. 

Restrukturyzacja a upadłość to zupełnie odmienne postępowania, u podstaw których leży całkowicie inna filozofia. Co to znaczy?

Restrukturyzacja – szansa na uratowanie firmy

Zgodnie z „Prawem restrukturyzacyjnym” celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. 

Restrukturyzacja – upadłość nie daje takich możliwości – może się toczyć w następujących postępowaniach restrukturyzacyjnych:

• postępowaniu o zatwierdzenie układu,
• przyspieszonym postępowaniu układowym,
• postępowaniu układowym,
• postępowaniu sanacyjnym.

Poza tym postępowanie restrukturyzacyjne można rozpocząć, gdy dłużnik znalazł się w stanie niewypłacalności lub zagrożenia takowym stanem. To z kolei daje szerokie możliwości inicjowania procedury restrukturyzacyjnej. 

W związku z tym różnica na linii restrukturyzacja a upadłość jest widoczna właściwie na pierwszy rzut oka. Podstawowym celem pierwszego procesu zawsze jest uratowanie firmy po to, aby stworzyć dłużnikowi optymalne warunki do uregulowania jego należności wobec wierzycieli. Tym samym rozwiązanie to daje szanse na kontynuowanie działalności gospodarczej, a więc na powrót do dobrej kondycji ekonomicznej. 

Przeczytaj także: Kredyt oddłużeniowy – na czym polega?

Jakie korzyści przynosi restrukturyzacja w porównaniu do upadłości?

Zarówno z punktu widzenia dłużnika, jak i jego wierzycieli otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego jest o wiele korzystniejsze. Procedura ta pozwala na zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika, a tym samym na stały dopływ środków pozwalających regulować należności w stosunku do wierzycieli. W przypadku upadłości takie założenie jest praktycznie nieosiągalne, przez co wierzyciele mogą liczyć jedynie na takie zaspokojenie swoich roszczeń, na jakie pozwoli stan majątku dłużnika. W przypadku dalszego funkcjonowania firmy interesy wierzycieli są po prostu lepiej chronione.

Głównym celem restrukturyzacji, zgodnie z art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. 

W porównaniu z upadłością restrukturyzacja pozwala na:

• rozpoczęcie działań oddłużeniowych już na etapie zagrożenia niewypłacalnością,
• uzdrowienie przedsiębiorstwa,
• zapewnienie dłużnikowi możliwości kontynuowania działalności gospodarczej,
• zawarcie układu w toku postępowania.

Oczywiście osiągnięcie oczekiwanych rezultatów nie następuje samo przez się, ale wymaga odpowiedniego przygotowania i przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego. Zrozumienie różnic między nim a upadłością znacznie ułatwia rozwiązanie dylematu restrukturyzacja a upadłość.

Kiedy wybrać upadłość, a kiedy restrukturyzację?

Restrukturyzacja zawsze jest szansą na oddłużenie firmy. Upadłość, tak jak już wspomniałem, w zdecydowanej większości przypadków prowadzi do zakończenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Tak naprawdę jest to istotna różnica między restrukturyzacją a upadłością. Dlatego oddłużanie firmy warto rozpocząć od postępowania restrukturyzacyjnego. Kiedy zakończy się ono fiaskiem, można przejść do ogłoszenia upadłości. Zdecydowaną większość firm można uratować. Jeżeli więc do restrukturyzacji podejdzie się w sposób pełni profesjonalny, to naprawdę daje ona niezwykle pozytywne rezultaty.  

Zastanawiając się nad zagadnieniem prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne, należy pamiętać, że decydując się na restrukturyzację, trzeba wybrać dokładny tryb postępowania. Wybór w tym obszarze nie jest w pełni swobodny. 

Przyśpieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie o zatwierdzenie układu – mogą być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15%.

Jedynie postępowanie sanacyjne może zostać wybrane przez dłużnika właściwie według jego uznania. Aczkolwiek nie wolno zapominać, że jest to bardzo rozbudowane postępowanie, niekiedy określane mianem głębokiej restrukturyzacji. Jego zainicjowanie wiąże się z utratą przez dłużnika zarządu nad jego majątkiem. 

Poza tym, obok standardowego dążenia do zawarcia układu między dłużnikiem a wierzycielami, podczas sanacji przeprowadza się również tzw. działania sanacyjne. Ustawodawca zdefiniował je jako czynności prawne i faktyczne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu przywrócenie osobie zadłużonej zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją.

Zobacz także: Postępowanie upadłościowe. Etapy i przebieg

To musisz wiedzieć o upadłości i restrukturyzacji!

Zadłużenie firmy nie jest niczym nadzwyczajnym. Wręcz można przyjąć, iż jest to normalny element prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Problem pojawia się najczęściej wtedy, gdy przedsiębiorca traci możliwość obsługi swoich długów. W takiej sytuacji pierwszym krokiem powinno stać się rozpoczęcie postępowania restrukturyzacyjnego, które służy oddłużeniu przedsiębiorstwa pozwalającego jednocześnie na uratowanie jego bytu. Dopiero gdy restrukturyzacja nieprzyniesienie spodziewanego rezultatu należy wdrożyć upadłość, która przeważnie prowadzi do likwidacji przedsiębiorstwa.