Właściwe zrozumienie najważniejszych pojęć – zwłaszcza anglojęzycznych – które stosuje się w związku z restrukturyzacją, jest kluczem do sukcesu postępowania. Poniżej wyjaśniamy najważniejsze z nich. Dowiedz się, co oznaczają NDA, Setback, One-Off!
Dzięki zapoznaniu się z poniższym tekstem:
- Będziesz potrafił rozszyfrować tak istotne skróty, jak NDA, Setback, One-Off.
- Dowiesz się w jaki sposób zabezpieczyć poufność danych istotnych dla działania Twojej firmy.
- Zrozumiesz co decyduje o sukcesie restrukturyzacji.
Spis treści:
- NDA – klauzula zabezpieczająca poufność
- Co powinna zawierać umowa o zachowaniu poufności? Jak ją napisać?
- Setback oraz One-Off – zdarzenia jednorazowe, ale warte uwagi
- Pari passu, carve out oraz peanuty – jaka jest pozycja wierzycieli w postępowaniu?
- Severability oraz MAC – jak skutecznie przeprowadzić restrukturyzację?
- NDA, Setback, One-Off – anglojęzyczny żargon restrukturyzacyjny. Co warto o nim wiedzieć?
Różnego rodzaju anglicyzmy występujące w języku polskim właściwie nikogo już nie dziwią. W końcu język angielski, w wyniku trwającego przez ostatnie stulecia procesu historycznego, stał się językiem ogólnoświatowym. Z tego też względu znaczenie języka angielskiego wzrasta także w obrocie prawnym. Ma on wręcz decydujące znaczenie, gdy chodzi o transakcje oraz restrukturyzacje związane z prowadzeniem międzynarodowych interesów. Wówczas znajomość angielskiej terminologii prawniczej i ekonomicznej okazuje się nieodzowne nie tylko dla prawidłowego zrozumienia intencji pozostałych uczestników obrotu, ale również podjęcia właściwych decyzji. Jednocześnie coraz częściej angielska frazeologia pojawia się w stosunku do spraw prowadzonych wobec dłużników działających jedynie w Polsce. Które więc z tych pojęć musisz znać, aby dobrze orientować się w realiach restrukturyzacji?
Przeczytaj również: Restrukturyzacja – wyjaśniamy co to jest i jakie są jej rodzaje
NDA – klauzula zabezpieczająca poufność
Jedno z najważniejszych pojęć nie tylko w przypadkach spraw restrukturyzacyjnych, ale w ogóle w działalności biznesowej określa się skrótem NDA. Pochodzi od angielskiego sformułowania „Non-Disclosure Agreement”, oznaczającego klauzulę o zachowaniu poufności. Mówiąc najprościej, NDA stanowi umowę, w której strony zobowiązują się do wymiany poufnych informacji. Związane są one tajemnicą przedsiębiorstwa czy stosowanymi w nim rozwiązaniach prawnych i organizacyjnych – pod warunkiem ich dalszego nierozpowszechniania.
Właściwie nie ma wątpliwości, że prowadzenie jakichkolwiek poważniejszych negocjacji biznesowych bez podpisania takiej umowy – a chociażby klauzuli – stanowi realne niebezpieczeństwo. Upublicznienie, a nawet przekazanie jakiemukolwiek innemu podmiotowi – zwłaszcza konkurencyjnemu – informacji poufnych, stanowi realne zagrożenie dla prowadzonej działalności gospodarczej.
W obrocie gospodarczym przeważnie umowa o zachowaniu poufności jest zawierana z:
- pracownikami i podwykonawcami mającymi dostęp do informacji szczególnie istotnych dla danego przedsiębiorcy;
- kupującymi udziały bądź akcje spółki;
- podmiotami, z którymi przedsiębiorca ma zamiar prowadzić negocjacje handlowe. W tym przypadku wskazana umowa przeważnie poprzedza rozpoczęcie właściwych pertraktacji.
Warto pamiętać, że umowa o zachowaniu poufności z pracownikiem może okazać się niezwykle istotnym rozwiązaniem praktycznie dla każdej firmy. W końcu pracownicy często zmieniają zatrudnienie, a dostęp, jaki mają podczas świadczenia pracy np. do danych klientów, opracowanej strategii rozwoju firmy, procesów decyzyjnych, sytuacji finansowej czy planowanych kampanii marketingowych może zostać wykorzystany przez konkurencję. W związku z tym klauzula poufności w umowie o pracę powinna być postrzegana jako standardowe rozwiązanie przy zatrudnianiu pracowników. Nie ma także przeszkód, aby wprowadzić ją już na etapie wykonywania umowy o pracę.
NDA w restrukturyzacji przedsiębiorstwa: klucz do bezpieczeństwa negocjacji i finansowania
W realiach spraw restrukturyzacyjnych, NDA jest stosowane przede wszystkim podczas negocjacji z potencjalnym inwestorem, dzięki któremu pojawiają się realne szanse na dokapitalizowanie przedsiębiorstwa. Warto od razu wspomnieć, że podmiot, który decyduje się udzielić finansowania restrukturyzowanemu przedsiębiorcy (przeważnie w zamian za ustanowienie odpowiedniego zabezpieczenia swoich interesów majątkowych), określa się mianem super senior.
Poprawnie napisana umowa o zachowanie poufności zawsze powinna zostać obwarowana ściśle określonymi sankcjami za złamanie jej postanowień. Przeważnie chodzi tu o nałożenie na tego, kto złamał postanowienia przedmiotowej umowy obowiązku zapłaty ustalonej kary umownej. Podstawą prawną do takiej sankcji mogą być przepisy Kodeksu cywilnego, a zwłaszcza jego art. 415, stanowiący, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
W każdym razie zawsze wprowadzenie do umowy o zachowaniu poufności klauzul dotyczących kar umownych znacznie ułatwia dochodzenie odszkodowania za ujawnienie informacji objętych takim kontraktem. Warto przy tym podkreślić, że brak tego rodzaju postanowień umownych stanowi co najwyżej utrudnienie w dochodzeniu odszkodowania, ale w żadnym razie nie zamyka poszkodowanemu ujawnieniem informacji poufnych drogi do jego otrzymania. W takich wypadkach należy sięgnąć po ogólne przepisy prawa, w tym zwłaszcza po przywołany powyżej art. 415 Kodeksu cywilnego. Co oczywiście nie zmienia faktu, że nawet zwykła klauzula poufności w umowie powinna zostać obwarowana sankcją za jej złamanie.
Polecamy także: Rada wierzycieli – wyjaśniamy jej zadania i uprawnienia
Co powinna zawierać umowa o zachowaniu poufności? Jak ją napisać?
Skoro umowa o zachowaniu poufności z pracownikiem – kara umowna oczywiście powinna stanowić jej nieodłączny element – jest traktowana jako standard przy zatrudnianiu, a w ogóle omawiany tu typ umów jest niezwykle istotny przy prowadzeniu działalności gospodarczej, warto zastanowić się jakie elementy należy uznać za obligatoryjne składniki umowy o zachowaniu poufności. Zawsze dobrym pomysłem jest zamieszczenie w niej klauzul pozwalających na jednoznaczne:
- Określenie zakresu informacji objętych obowiązkiem zachowania poufności, powodów, ze względu na które mają one charakter poufny oraz celu wprowadzenia takiego obowiązku;
- Wskazanie czasu trwania umowy. Przeważnie obowiązek zachowania poufności sięga dalej niż obowiązywanie samej umowy „podstawowej”, np. o pracę. W przypadku prowadzenia negocjacji niekiedy poufność jest zastrzegana nawet bezterminowo;
- Zdefiniowane środków bezpieczeństwa, jakie strony wdrążą w celu zabezpieczenia poufności informacji;
- Określenie skutków nieprzestrzegania lub nieprawidłowego przestrzegania postanowień umowy. Standardowym rozwiązaniem w tym zakresie pozostaje zastrzeżenie kary umownej.
Setback oraz One-Off – zdarzenia jednorazowe, ale warte uwagi
Sprawy restrukturyzacyjne – podobnie, jak postępowania sądowe, w tym zwłaszcza cywilne – stanowią sformalizowany ciąg czynności. Zawsze warto wiedzieć, które z nich mają na tyle istotny charakter, że ich przegranie oznacza fiasko całego postępowania, a które zaś nie wpływają w sposób zasadniczy na bieg sprawy.
W tym kontekście często używa się angielskiego słówka Setback, które dosłownie najczęściej tłumaczy się, jako „wpadka”. Jednak we frazeologii prawniczej określenie to oznacza rozstrzygnięcie, które nie ma decydującego wpływu na wynik sprawy. Stąd – nawet gdy jest ono niepomyślne – nie przesądza ostatecznego rozstrzygnięcia. W sprawach restrukturyzacyjnych sytuacją, którą moglibyśmy określić mianem „setbacku” to np. oddalenie wniosku o zabezpieczenie majątku dłużnika.
Również do zdarzeń jednorazowych – choć w nieco innym kontekście – odnosi się One-Off. Słownikowo jest to przymiotnik, którego polskim odpowiednikiem jest słówko „jednorazowy”. W środowiskach prawniczych tego sformułowania używa się w celu wskazania na co prawda jednorazowe zdarzenie, ale mające wpływ na bilans. Tego rodzaju zdarzenia mają spore znaczenie w realiach spraw restrukturyzacyjnych, w których przedsiębiorca znajduje się w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej.
Warto przeczytać: Art. 636 KC – odszkodowanie za wadliwe wykonanie umowy. Omówienie
W odniesieniu do sytuacji ekonomicznej dłużnika niekiedy stosuje się także skrót, związany przede wszystkim z restrukturyzacją (w tym przymusową) podmiotów rynku finansowego MREL. Określenie to wywodzi się od angielskiego „minimum requirement for own funds and eligible liabilities”, co przekłada się, jako „minimalny wymóg funduszy własnych i zobowiązań podlegających umorzeniu lub konwersji”.
Pari passu, carve out oraz peanuty – jaka jest pozycja wierzycieli w postępowaniu?
Właściwie w każdej sprawie restrukturyzacyjnej – analogicznie do spraw upadłościowych – jednym z najważniejszych zagadnień jest określenie wartości praw przysługujących poszczególnym wierzycielom oraz rodzaju poszczególnych zobowiązań. Dzięki temu możliwe jest, chociażby podzielenie wierzycieli na grupy czy określenie większości niezbędnej do przyjęcia układu. W tym kontekście zwróć uwagę na dwa anglojęzyczne frazeologizmy, stosowane właśnie w odniesieniu do określania pozycji wierzycieli.
Pierwsze z nich – wywodzące się jeszcze ze źródłosłowu łacińskiego – to Pari passu, dosłownie przekładane, jako „równym krokiem”. Prawnicy zaś stosują to określenie dla wskazania wierzycieli, których prawa są równorzędne. Wynikają więc np. z analogicznych stosunków prawnych bądź wartość ich wierzytelności jest sobie równa. Z tych względów mogą oni np. zostać zaklasyfikowani do jednej grupy interesu.
Niejako przeciwieństwem takich wierzycieli są ci, w stosunku do których stosuje się określenie Carve out. Bardzo trudno oddać tę kolokację za pomocą polskich określeń, dosłownie znaczyłaby ona „coś wykrojonego/wyodrębnionego”. W sprawach restrukturyzacyjnych mianem tym określa się wierzycieli charakteryzujących się cechą, która determinuje jakieś trudności w biegu postępowania. Związane są np. z dużą wysokością ich wierzytelności czy też możliwych do wyróżnienia z innego powodu (przykładowo zastosowanego rodzaju zabezpieczenia). Natomiast wierzycieli posiadających niewielkie uprawnienia wobec dłużnika często określa się, jako „orzeszki” – a więc z angielskiego peanuty.
Zobacz także: Jak skarga pauliańska chroni wierzycieli? Wyjaśniamy!
Severability oraz MAC – jak skutecznie przeprowadzić restrukturyzację?
Coraz częściej za pomocą określeń wywodzących się z języka angielskiego definiuje się także różnego rodzaju klauzule umowne. Obok wskazanego skrótu NDA można wymienić jeszcze Severability, oznaczające klauzulę salwatoryjną. Jest to postanowienie umowne, zastrzegane na wypadek, gdyby czynność prawna okazała się nieważna. Klauzula salwatoryjna jednoznacznie stanowi, że nieważność określonego postanowienia umownego, nie wpływa na ważność pozostałych.
Do zagadnień związanych z konstruowaniem umów odnosi się także termin MAC, czyli skrót od określenia „Material Adverse Change”, a więc po prostu „istotna niekorzystna zmiana”. W postanowieniach umownych typu MAC chodzi przede wszystkim o zdefiniowanie jakie zdarzenia – mające wpływ na realizację kontraktu – mogą doprowadzić do zmiany jego treści. Za takie może zostać uznany np. nieprzewidywalny wzrost cen. Z tego względu klauzula MAC niekiedy porównywana jest do dobrze znanej instytucji rebus sic stantibus.
Koniecznie przeczytaj: Plan spłaty wierzycieli. Wszystko, co musisz o nim wiedzieć
NDA, Setback, One-Off – anglojęzyczny żargon restrukturyzacyjny. Co warto o nim wiedzieć?
Oczywiście takie pojęcia jak NDA, super senior, setback, one-off, MREL, Pari passu, carve out oraz peanuty, severability i MAC to swego rodzaju elementarz anglojęzycznych określeń stosowanych w ramach postępowań restrukturyzacyjnych. Od zaznajomienia się z ich treścią – a zwłaszcza z kontekstem, w którym są używane – rozpocznij naukę pozostałych określeń. Do prawidłowego zrozumienia żargonu prawniczego stosowanego w tego rodzaju sprawach, ich znajomość staje się coraz bardziej niezbędna. Zwłaszcza wówczas, gdy masz do czynienia z obrotem międzynarodowym.
