Jak wygląda licytacja komornicza?

Licytacja komornicza stanowi jeden z najważniejszych elementów wielu postępowań egzekucyjnych. W jej trakcie sprzedaje się zajęte wcześniej składniki majątku dłużnika. Celem licytacji jest pozyskanie środków na spłatę wierzycieli oraz na pokrycie kosztów postępowania egzekucyjnego. Jak dokładnie wygląda licytacja komornicza? Wyjaśni to radca prawny.

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie reguły rządzą przebiegiem licytacji komorniczej?
• Kto i na jakich zasadach może wziąć w niej udział?
• W jaki sposób określa się cenę sprzedaży przedmiotu aukcji oraz kto jest zwycięzcą aukcji?

Spis treści:

1. Co to jest licytacja komornicza?
2. Proces licytacji komorniczej krok po kroku
3. Jak przygotować się do udziału w licytacji komorniczej?
4. Teraz wiesz, jak wygląda licytacja komornicza

Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez uprawnione organy państwowe, zwłaszcza przez komorników sądowych, prowadzi się po to, aby uzyskać środki niezbędne do spłaty wierzycieli dłużnika oraz do pokrycia kosztów postępowania sądowego. W tym celu dokonuje się różnego rodzaju zajęć praw należących do dłużnika, np. jego wynagrodzenia za pracę, oszczędności zgromadzonych na rachunku bankowym, a także ruchomości i nieruchomości, których właścicielem lub współwłaścicielem jest dłużnik. Aby je sprzedać, trzeba przeprowadzić aukcję. Jak ona wygląda? Odpowiem na to pytanie w poniższym tekście. Zapraszam do lektury!

Co to jest licytacja komornicza?

Licytacje komornicze to procedury, w wyniku których komornik sądowy – a więc organ postępowania egzekucyjnego – dokonuje sprzedaży majątku dłużnika podlegającego egzekucji. Przeważnie egzekucja dotyczy nieruchomości (np. domu, mieszkania, działki gruntu) bądź ruchomości (pojazdów, dzieł sztuki, sprzętów gospodarstwa domowego), których właścicielem jest dłużnik. Warto podkreślić, że licytacja komornicza może dotyczyć także składników majątku, których dłużnik jest jedynie współwłaścicielem. 

Licytacje komornicze jako element postępowania egzekucyjnego są prowadzone na wniosek wierzyciela. Oczywiście istotnym elementem takiego wniosku jest odpowiedni tytuł wykonawczy, potwierdzający istnienie określonej wierzytelności. Licytacja odbywa się publicznie, a więc może w niej wziąć udział każdy zainteresowany. Niekiedy warunkiem udziału w licytacji komorniczej bywa wpłata ustalonego wcześniej wadium.

Organ egzekucyjny nigdy nie może prowadzić licytacji komorniczej w sposób dowolny. Jej przebieg ściśle regulują przepisy powszechnie obowiązującego prawa, w tym zwłaszcza Kodeks postępowania cywilnego. Jednocześnie, to jak wygląda licytacja komornicza, zależy od wielu szczegółowych okoliczności. W tym przede wszystkim od tego, czy chodzi o licytację nieruchomości, czy też ruchomości. Aczkolwiek istnieje możliwość wskazania najważniejszych elementów, składających się na przebieg każdej licytacji komorniczej. Jak zatem przebiega proces licytacji komorniczej krok po kroku?

Przeczytaj także: Jak powinna wyglądać umowa kupna-sprzedaży rzeczy?

Proces licytacji komorniczej krok po kroku

Typowy przebieg, jaki przyjmuje licytacja komornicza obejmuje:

• wezwanie dłużnika do dobrowolnego uiszczenia całości wierzytelności;
• dokonanie zajęcia ruchomości lub nieruchomości należących do dłużnika (choć warto podkreślić, że nie jest to jedyny dopuszczalny sposób egzekucji – równie dobrze można ją przeprowadzić np. z wynagrodzenia za pracę lub ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym). Zajęcie nieruchomości następuje przez dokonanie wpisu we właściwej księdze wieczystej;
• wycena zajętych składników majątku dłużnika;
• obwieszczenie o licytacji – dokonuje się go m.in. na stronie internetowej kancelarii komorniczej oraz Krajowej Rady Komorniczej, a także na tablicy ogłoszeń w budynku właściwego sądu i niekiedy również w prasie bądź w lokalnych portalach informacyjnych;
• przeprowadzenie właściwiej licytacji. Kluczową kwestią są w jej trakcie tzw. postąpienia, a więc zgłaszanie przez kolejnych oferentów wyższych cen. Licytację wygrywa ten, kto „da więcej”. 
• zatwierdzenie wyników licytacji przez sąd. 

Warto podkreślić, że licytacje komornicze nieruchomości wyróżniają się m.in. koniecznością złożenia rękojmi oraz ustaleniem minimalnej ceny sprzedaży. Zgodnie z art. 962 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego przystępujący do przetargu obowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości jednej dziesiątej części sumy oszacowania, najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg. 

Natomiast najniższa suma, za jaką można nabyć nieruchomość w pierwszej licytacji, wynosi trzy czwarte sumy oszacowania. Jest to jednocześnie cena wywoławcza, od której rozpoczyna się licytację. Jeżeli pierwsza licytacja nie doprowadziła do sprzedania nieruchomości, możliwe jest przeprowadzenie drugiej licytacji. Wówczas cena wywoławcza wynosi dwie trzecie sumy oszacowania. Jest to także najniższa cena, za którą można nabyć nieruchomość. 

Natomiast stosownie do art. 984 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania. Przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Wniosek o przejęcie nieruchomości wierzyciel powinien złożyć sądowi w ciągu tygodnia po licytacji. Składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia.

Dowiedz się więcej: Jakie są stawki odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych? 

Jak przygotować się do udziału w licytacji komorniczej?

Ogólne spojrzenie na to, z czym wiążą się aukcje komornicze, pozwala zastanowić się, w jaki sposób należy się do nich przygotować. Otóż wszystko zależy tu od tego, czy przygotowanie to ma dotyczyć dłużnika, wierzyciela czy też zainteresowanego kupnem przedmiotu objętego aukcją. Należy pamiętać, że właściwie zawsze inicjatywa przeprowadzenia licytacji komorniczej należy do wierzyciela. Ma on prawo składać wnioski na różnych etapach postępowania egzekucyjnego zmierzające zarówno do rozpoczęcia samej aukcji, jak i do odpowiedniego odbycia jej poszczególnych etapów. Dłużnik powinien zaś liczyć się z tym, że aukcja jest jednym z najlepszych sposobów na przymusowe pozyskanie środków potrzebnych do pokrycia należności.

Natomiast dla zainteresowanego kupnem przedmiotu objętego licytacją przygotowanie do niej obejmuje przede wszystkim:

• podjęcie decyzji o udziale w aukcji komorniczej;
• wpłatę odpowiedniej sumy tytułem rękojmi;
• stawienie się w wyznaczonym terminie i miejscu przeprowadzenia licytacji;
• określenie maksymalnej sumy, za jaką licytant jest gotów kupić przedmiot aukcji. Pozwoli to określić przez jak długi czas, możliwe jest uczestnictwo w aukcji.

Teraz wiesz, jak wygląda licytacja komornicza

Licytacja komornicza stanowi jeden z elementów postępowania egzekucyjnego. Licytację przeprowadza komornik sądowy prowadzący egzekucją pod nadzorem sądu. Zasadniczo każdą licytację komorniczą wygrywa ten, kto zaoferuje najwyższą cenę za ruchomość bądź nieruchomość objętą licytacją. Przy czym przepisy Kodeksu postępowania cywilnego precyzują najniższą cenę, za jaką można sprzedaż przedmiot licytacji. Będącą jednocześnie ceną wywoławczą, od której rozpoczyna się licytacja. Samą procedurę licytacji rozpoczyna obwieszczenie, w którym komornik dokładnie precyzuje, co będzie przedmiotem licytacji. Później informuje, jaka jest cena wywoławcza oraz wysokość rękojmi oraz gdzie i kiedy odbędzie się licytacja. Zwycięzca staje się właścicielem wylicytowanego składnika majątku dłużnika po wpłaceniu całości ceny oraz dopełnieniu pozostałych formalności.