Czy komornik może zająć wspólne konto?

Odpowiedź na pytanie, czy komornik może zająć wspólne konto, jest twierdząca. Jednocześnie współwłaściciele konta zawsze mają określone uprawnienia, pozwalające im przede wszystkim na ochronę należącego do nich majątku. W jaki sposób przebiega egzekucja ze wspólnego konta? Co można zrobić w takich sprawach? Kilka cennych porad przekaże radca prawny zajmujący się oddłużaniem firm i osób prywatnych. 

Spis treści:

1. Czy komornik może zająć środki z każdego wspólnego konta?
2. Czy komornik może zająć wspólne konto niebędące własnością dłużnika?
3. Jakie prawa mają właściciele wspólnego konta małżonków w przypadku działań komornika?
4. Jak chronić swoje finanse przed działaniami komornika?
5. Wiesz już, czy komornik może zająć wspólne konto

Postępowanie egzekucyjne musi być prowadzone według reguł określonych przez ustawodawcę. Normują one nie tylko sam przebieg egzekucji, ale również – a może nawet przede wszystkim – to, jakie składniki majątku dłużnika oraz do jakiej wysokości mogą zostać zajęte na poczet należności wierzycieli i kosztów samego postępowania. Tym samym to ustawodawca, a nie komornik czy wierzyciel, określa dopuszczalność zajęcia środków zgromadzonych na koncie bankowym, którego dłużnik jest jedynie współwłaścicielem. O czym nie wolno zapominać w takich okolicznościach? Jakie prawa przysługują pozostałym współwłaścicielom konta? Na te i inne pytania odpowiem w poniższym tekście. Zapraszam do lektury! 

Czy komornik może zająć środki z każdego wspólnego konta?

Odpowiedź na pytanie, czy komornik może zająć wspólne konto, jest jak najbardziej twierdząca. Podstawą prawną dla tego rodzaju działań są przede wszystkim art. 891¹ oraz art. 891² ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego. Zgodnie z tymi przepisami:

• na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi można zająć wierzytelność z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich. Dalsze czynności egzekucyjne będą prowadzone do udziału przypadającego dłużnikowi w rachunku wspólnym stosownie do treści umowy rachunku bankowego, którą dłużnik jest obowiązany przedłożyć komornikowi w terminie tygodnia od daty zajęcia. Przepisy o wyjawieniu majątku stosuje się odpowiednio. Jeżeli umowa nie określa udziału w rachunku wspólnym albo gdy dłużnik nie przedłoży umowy, domniemywa się, że udziały są równe. Po ustaleniu udziału dłużnika zwalnia się pozostałe udziały od egzekucji. W razie zajęcia rachunku wspólnego dla wspólników spółki cywilnej komornik zawiadamia pozostałych wspólników;
• Na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim można prowadzić egzekucję z rachunku wspólnego dłużnika i jego małżonka. Nie wyłącza to możliwości obrony małżonka dłużnika w drodze powództwa o zwolnienie od egzekucji, jeżeli na rachunku wspólnym małżonków zgromadzono środki, które nie wchodzą do majątku osobistego dłużnika, albo też środki, które nie pochodzą z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia za pracę, dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.

Powyższe regulacje stanowią właściwie kompendium wiedzy na temat tego, czy komornik może zająć konto wspólne. Od razu warto zaznaczyć to, iż ogólnie rzecz ujmując, zajęcie konta wspólnego przez komornika jest dopuszczalne, nie oznacza jednak braku możliwości ochrony swoich praw przez pozostałych współwłaścicieli. Wręcz przeciwnie – przysługują im narzędzia pozwalające na obronę ich uprawnień. 

Czy komornik może zająć wspólne konto niebędące własnością dłużnika?

Osobną kwestią od problemu zajęcia konta będącego współwłasnością dłużnika jest zajęcie środków zgromadzonych na koncie, do którego dłużnik nie ma żadnego tytułu prawnego. Czy komornik może zająć wspólne konto nie dłużnika? Takie rozwiązanie jest wykluczone przez prawo. Niedopuszczalne jest dokonanie zajęcia środków zgromadzonych na koncie bankowym, do którego dłużnik objęty postępowaniem egzekucyjnym nie ma tytułu prawnego, np. prawa współwłasności.

Tu jednak trzeba poczynić istotne zastrzeżenie. Rezygnacja z prowadzenia konta bankowego bądź przekazanie zgromadzonej na nim gotówki podmiotowi trzeciemu, nie chroni dłużnika przed egzekucją komorniczą, a co najwyżej utrudnia jej prowadzenie. W takich okolicznościach możliwe jest m.in.:

• zajęcie wynagrodzenia za pracę, co oznacza obciążenie pracodawcy określonymi obowiązkami;
• wytoczenie skargi pauliańskiej pozwalającej na prowadzenie egzekucji z majątku, który dłużnik wyzbył się celem pokrzywdzenia wierzycieli.

Jakie prawa mają właściciele wspólnego konta małżonków w przypadku działań komornika?

Skoro odpowiedź na pytanie, czy komornik może zająć wspólne konto bankowe, jest twierdząca, to warto zastanowić się, jakie są prawa współwłaścicieli konta dłużnika, w stosunku do którego prowadzona jest egzekucja komornicza. W świetle przytoczonych powyżej przepisów Kodeksu postępowania cywilnego trzeba podkreślić, że:

• zasadniczo egzekucja ze wspólnego konta może nastąpić w zakresie „części” własności przysługującej dłużnikowi. Dlatego – zwłaszcza gdy nie jest to klasyczny podział na równe udziały – należy jak najszybciej przedstawić komornikowi treść umowy rachunku bankowego. Pozwala to pozostałym współwłaścicielom zachować swoje środki;
• w przypadku konta należącego do małżonków powyższe rozwiązanie nie znajdzie zastosowania. Jedynym rozwiązaniem w przypadku objęcia egzekucją wspólnego konta bankowego małżonków jest wykazanie, że znajdują się na nim środki nieobjęte ustrojem wspólności majątkowej małżeńskiej.

Jak chronić swoje finanse przed działaniami komornika?

Wobec tego zasadne staje się inne pytanie: jak chronić swoje finanse przed działaniami komornika. Podstawowym działaniem chroniącym majątek przed egzekucją komorniczą, jest bieżące regulowanie zobowiązań oraz dbanie o to, aby zaciągnięte zadłużenie nie przekroczyło poziomu pozwalającego dłużnikowi na jego spłatę. Gdyby do tego doszło, trzeba bez zbędnej zwłoki rozpocząć prowadzenie adekwatnych działań oddłużeniowych, a więc przede wszystkim:

• rozpoczęcie prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego, co dla przedsiębiorców jest najlepszą metodą na wypracowanie kompromisu z wierzycielami oraz na powrót do pełnej wypłacalności;
• dla konsumentów podstawowym rozwiązaniem problemów z zadłużeniem jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej;
• dodatkowo w przypadku małżonków dobrym sposobem na ochronę majątku przed egzekucją może okazać się zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, na mocy której powstanie ustrój rozdzielności majątkowej. 

W każdym razie, wdrożenie oddłużania trzeba poprzedzić przeprowadzeniem niezbędnych analiz, pozwalających na ocenę skali trudności ze spłatą wierzytelności oraz samej struktury zadłużenia. Dopiero po tym, można wybrać i przeprowadzić poprawne działania oddłużeniowe. Bez takich analiz dłużnik naraża się na ryzyko jeszcze większego pogłębienia swoich problemów z wypłacalnością. 

Wiesz już, czy komornik może zająć wspólne konto

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego uprawniają komornika do zajęcia wspólnego konta. Jednakże nie oznacza to, iż zgromadzone na nim środki mogą zostać w całości przeznaczone na poczet prowadzonej egzekucji. Zasadą jest, że komornik powinien zająć taką ich część, jaka odpowiada udziałowi dłużnika we własności konta. Ograniczenie to nie ma zastosowania do współwłasności kont bankowych objętych małżeńską wspólnotą majątkową. Tu praktycznie jedyną szansą na uratowanie środków pieniężnych przed egzekucją jest wykazanie, że należą one do prywatnego majątku tego z małżonków, który nie został objęty postępowaniem egzekucyjnym. W praktyce jednak jest to trudne zadanie, wymagające posiadania przez takiego małżonka mocnych argumentów na rzecz wysuwanych przez siebie tez. Dlatego – obok zawarcia tzw. intercyzy – najlepszym sposobem na ochronę majątku przed egzekucją jest podjęcie w porę oddłużenia, najlepiej pod okiem specjalistów od tego rodzaju spraw.