Ustawa o ARiMR – omówienie najnowszych poprawek

Zmiany prawa nie są niczym nadzwyczajnym – właściwie ciągle ustawodawca decyduje się na różnego rodzaju nowelizacje czy wprowadzanie zupełnie nowych regulacji. Ustawa o ARiMR nie jest tu wyjątkiem. Co się zmieniło w niej w ostatnim czasie? Na to pytanie odpowiada ekspert. Warto poznać tę odpowiedź, gdyż pojawiły się nowe formy pomocy dla rolników.

Spis treści:

1. Co reguluje ustawa o ARiMR?
2. Struktura ARiMR – co warto o niej wiedzieć? Jak się ona przekłada na postępowanie administracyjne?
3. Jak uzyskać umorzenie wierzytelności przysługujących ARiMR?
4. Jak ARiMR wspiera rolnictwo?
5. Ustawa o ARiMR – ostatnie zmiany
6. Nowe możliwości oddłużenia
7. Zakończenie

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (w skrócie: ARiMR) jest jedną z najważniejszych instytucji dla każdego rolnika. Dlatego wszelkie nowości dotyczące tej Agencjo stanowią istotą informację dla każdego przedstawiciela agrobiznesu. Stąd warto wiedzieć, że w ostatnim czasie dokonano poważnych zmian w ustawie regulującej zasady jej funkcjonowania. W jakim zakresie ustawodawca znowelizował ustawę o ARiMR? Okazuje się, że na ostatniej nowelizacji skorzystają szczególnie ci rolnicy, którzy borykają się z kryzysem zadłużenia.

Co reguluje ustawa o ARiMR?

Ustawa o ARiMR reguluje dwie podstawowe kwestie. Zadania i organizację Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz zasady umarzania w całości lub w części, rozkładania na raty, odraczania terminu spłat oraz sprzedaży wierzytelności Agencji. Tego rodzaju informacje są właściwie zupełnie wystarczające do tego, aby przekonać się, że ARiMR rzeczywiście stanowi jedną z najważniejszych instytucji dla każdego rolnika. Bez względu na to, czy ma on zamiar rozwinąć swoje gospodarstwo – chociażby poprzez różnego rodzaju inwestycje – czy też boryka się z kryzysem zadłużenia i poszukuje sposobów na wyjście z niego.

Zobacz także: Sąd upadłościowy i restrukturyzacyjny. Najważniejsze informacje

ARiMR – zgodnie z powołaną powyżej ustawą – jest państwową osobą prawną, nad którą nadzór sprawuje minister właściwy w sprawach rozwoju wsi, a w zakresie gospodarki finansowej minister właściwy do spraw finansów publicznych. Co prawda zadania te mogą zostać przydzielone różnym ministrom. Jednak przeważnie chodzi tu o Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Finansów.

Ustawa o ARiMR określa osiem rodzajów zadań, którymi zajmuje się Agencja. Do najważniejszych można zaliczyć wspieranie:

• Inwestycji w rolnictwie, rybołówstwie, przetwórstwie produktów rolnych;
• Przedsięwzięć związanych ze wznowieniem produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane klęskami żywiołowymi;
• Poprawy struktury agrarnej, w tym zwłaszcza tworzenia i powiększania gospodarstw rodzinnych w rozumieniu przepisów o kształtowaniu ustroju rolnego;
• Powstawania i rozwoju grup producentów rolnych lub ich związków oraz spółdzielni rolników;
• Rozwoju rolnictwa ekologicznego i edukacji w zakresie ekologii;
• Kształcenia mieszkańców wsi uprawnionych do otrzymania kredytów na zasadach określonych w przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce;
• Zbioru, transportu i unieszkodliwiania padłych zwierząt gospodarskich z gatunku bydło, owce, kozy, świnie lub konie;
• Tworzenia i powiększania gospodarstw rodzinnych.

Zresztą Agencja Restrukturyzacji od wielu lat odgrywa ogromną rolę dla całego agrobiznesu. Dobrym przykładem może tu być dystrybuowanie środków w ramach specjalnego programu akcesyjnego.

Struktura ARiMR – co warto o niej wiedzieć? Jak się ona przekłada na postępowanie administracyjne?

Struktura ARiMR, wyznaczająca organizację Agencji Restrukturyzacji, przedstawia się następująco:

• Centrala Agencji;
• Oddziały regionalne działające w każdym województwie;
• biura powiatowe działające w każdym powiecie, z tym że w miastach na prawach powiatu nie tworzy się odrębnych biur powiatowych.

Każdym oddziałem regionalnym kieruje dyrektor, natomiast biurem powiatowym – kierownik. Przykładowo to kierownik biura powiatowego jest właściwy w sprawie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Wskazana tu struktura ARiMR przekłada się na sposób prowadzenia przez nią postępowania administracyjnego. Zgodnie z przepisami prawo do wydawania decyzji administracyjnych mają Prezes Agencji, dyrektorzy oddziałów regionalnych i kierownicy biur powiatowych. Jednocześnie w postępowaniu administracyjnym organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do dyrektorów oddziałów regionalnych jest Prezes Agencji, a w stosunku do kierowników biur powiatowych – dyrektor oddziału regionalnego. Zagadnienia te mają duże znaczenie m.in. na gruncie ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych.

Jak uzyskać umorzenie wierzytelności przysługujących ARiMR?

Ustawa o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przewiduje także bardzo pożyteczne rozwiązanie dla wszystkich rolników korzystających z pomocy Agencji: umorzenie przysługujących jej wierzytelności. Aby uzyskać takie umorzenie, rolnik będący dłużnikiem musi złożyć stosowny wniosek. Podaje się w nim m.in.:

• Imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy;
• Kwotę zadłużenia, z wyodrębnieniem odsetek;
• Podanie przyczyn ubiegania się o umorzenie zadłużenia w całości lub w części;
• Informację o aktualnej sytuacji majątkowej dłużnika;
• Informację, czy wnioskodawcy już umarzano lub rozkładano na raty wierzytelność Agencji, lub odraczano termin spłaty wierzytelności Agencji.

Poza tym ustawodawca przewiduje możliwość, w której wierzytelność Agencji Restrukturyzacji zostanie rozłożona na raty lub termin jej spłaty zostanie odroczony. Również w tym przypadku niezbędny jest wniosek dłużnika. 

Zarówno umorzenie, jak i odroczenie i rozłożenie na raty wierzytelności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa następuje na podstawie umowy zawieranej między Agencją a rolnikiem. W kontrakcie tym określa się – obok stron umowy – przede wszystkim:

• Termin realizacji umowy;
• Kwotę wierzytelności;
• Warunki spłaty pozostałej części wierzytelności Agencji – w przypadku umorzenia tej wierzytelności w części;
• Warunki i terminy spłaty wierzytelności Agencji – w przypadku rozłożenia na raty tej wierzytelności lub odroczenia jej spłaty.

Jak ARiMR wspiera rolnictwo?

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizując powierzone jej zadania, może korzystać z różnego rodzaju instrumentów. Do najważniejszych należą:

• dopłaty do odsetek od kredytów bankowych;
• udzielanie gwarancji i poręczeń kredytowych;
• częściową spłatę kapitału kredytu bankowego;
• udzielanie poręczeń spłaty kredytów studenckich zaciąganych na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym i nauce;
• finansowanie lub udział w finansowaniu określonych inwestycji.

Warto pamiętać, że ustawa o agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa zawiera jedynie przykładowy katalog sposobów, w jakie Agencja wypełnia swoje obowiązki. To z kolei oznacza, że ARiMR ma szerokie możliwości działania. W ostatnim czasie sporą popularność zyskały, chociażby programy związane z udzielaniem wsparcia rolnikom w restrukturyzacji ich gospodarstw rolnych.

Przeczytaj też: Upadłość konsumencka bez majątku – czy jest to możliwe? Wyjaśniamy

Ustawa o ARiMR – ostatnie zmiany

Ostatnie zmiany w ARiMR zostały dokonane na mocy ustawy z dnia 24 lutego 2022 roku o zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw. Dotyczyły one dwóch kwestii: zmodyfikowania organizacji pracy Agencji oraz utworzenia nowych form pomocy dla zadłużonych rolników. W pierwszym przypadku chodzi przede wszystkim o umożliwienie utworzenia przez ARiMR spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jej celem byłoby zapewnienie Agencji kompleksowej obsługi informatycznej.

Dzięki temu rozwiązaniu ma poprawić się przede wszystkim standard obsługi interesantów. Jednocześnie poprawić ma się także możliwość korzystania z różnego rodzaju rozwiązań informatycznych w bieżącej działalności Agencji. Spółka ma zajmować się zarówno budową oraz rozbudową systemów teleinformatycznych, jak i ich bieżącym utrzymaniem. Jednak z punktu widzenia beneficjentów – a więc działających w agrobiznesie – dużo istotniejsze wydają się zmiany w zakresie oferowanych przez ARiMR form wsparcia ,tak istotnych dla wszystkich obszarów wiejskich. 

Nowe możliwości oddłużenia

Zgodnie z przywołaną powyżej ustawą nowelizującą ARiMR zyskała możliwość umarzania odsetek od zadłużenia zaciągniętego na wiele lat. Przy czym podstawą do skorzystania z tej możliwości będzie spłata kapitału przez rolnika. Chodzi tu o wierzytelności z Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Przy czym należy pamiętać, że tego rodzaju umorzenie stanowi pomoc publiczną de minimis. W związku z tym może zostać ona udzielona tylko raz.

Ponadto ustawodawca wprowadził specjalny tryb umarzania innych wierzytelności z tego Funduszu. Została ona dedykowana rolnikom, którzy mają już ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, a jednocześnie nie posiadają innej nieruchomości, niż ta, w której zamieszkują. W każdym z tych przypadków umorzenie nastąpi jedynie na podstawie wniosku złożonego przez dłużnika lub jego następcę prawnego.

Zainteresuj się: Jaka jest kolejność zaspokajania wierzycieli? Kompletny poradnik

Prawidłowo sporządzony wniosek o umorzenie musi zawierać:

• Imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres dłużnika;
• Oznaczenie wierzytelności i jej kwotę;
• Uzasadnienie wniosku;
• Podpis dłużnika.

Do wniosku należy także dołączyć odpowiednie załączniki, tj. dokumenty potwierdzające ustalenie prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz oświadczenie bądź zaświadczenie o już otrzymanej pomocy de minimis. Natomiast do samego umorzenia należności wobec Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa dochodzi na podstawie pisemnego oświadczenia Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wywołuje ono takie same skutki prawne, jak zwolnienie dłużnika z długu określone w przepisach Kodeksu cywilnego. Oczywiście w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do sposobu sporządzenia wniosku o umorzenie bądź jego dokładnych skutków prawnych, warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.

Warto pamiętać, że w aktualnym stanie prawnym ARiMR posiada także możliwość umarzania, rozkładania na raty lub odraczania terminu płatności wierzytelności powstałych w związku z korzystaniem przez rolnika ze środków w ramach programu przedakcesyjnego SAPARD. Kwoty umorzonych wierzytelności ze wskazanych tu tytułów zostały zwolnione z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).

Polecamy również: Status dużego przedsiębiorcy – jak go ustalić? Wyjaśniamy

Zakończenie

Ostatnia nowelizacja ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa spowodowała zmiany w zasadach jej funkcjonowania, przede wszystkim poprzez umożliwienie powołania przez Agencję spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która będzie zajmować się jej obsługą informatyczną. Jednak z punktu widzenia rolników dużo istotniejsze zmiany dotyczą nowych form wsparcia, z jakich będą mogli skorzystać. Chodzi tu przede wszystkim o umorzenie wierzytelności z Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, które ma prawo dokonać Prezes ARiMR, po złożeniu wniosku przez dłużnika i spełnieniu przez niego szczegółowych warunków.