Uznanie długu prowadzi do przerwania biegu terminu przedawnienia, dlatego jest bardzo korzystne dla wierzyciela. Gdy dłużnik uznaje dług, np. poprzez częściową spłatę lub pisemne oświadczenie, termin przedawnienia zaczyna się liczyć od nowa. Dzięki temu wierzyciel zyskuje więcej czasu na dochodzenie swoich roszczeń.
W związku z tym powinieneś wiedzieć:
- Na czym polega uznanie długu?
- Jakie dokładnie skutki pociąga za sobą uznanie długu?
- Kiedy dochodzi do uznania długu?
Zagadnienia te w przystępny sposób wyjaśni radca prawny zajmujący się problematyką zadłużenia.
Spis treści:
- Jakie są korzyści płynące z uznania długu?
- Uznanie długu zgodnie z Kodeksem cywilnym
- Praktyczne aspekty uzyskania wzoru uznania długu
- Jakie są ostateczne wnioski i rady dotyczące uznania długu?
Skuteczne dochodzenie należności wymaga od wierzyciela nie lada wysiłku, opartego o prawidłowe stosowanie przepisów prawa. Chodzi tu, chociażby o zadbanie o podjęcie działań zmierzających do egzekucji roszczenia, zanim się ono przedawni. W tym kontekście warto pamiętać, że polski ustawodawca przewidział rozwiązania, których skutkiem jest wydłużenie terminu przedawnienia. Należy do nich uznanie długu. Na czym ono polega? Naprawdę powinieneś znać odpowiedź na to pytanie. Dlatego zapraszam do lektury poniższego tekstu, w którym wyjaśnię cały proces uznania długu.
Jakie są korzyści płynące z uznania długu?
Uznanie długu oznacza przyznanie się przez dłużnika do posiadania określonego zobowiązania względem konkretnego wierzyciela. Z punktu widzenia interesów wierzyciela uznanie długu to niezwykle korzystna sytuacja. Dzięki takiemu uznaniu dochodzi do przerwania biegu terminu przedawnienia, co znacznie ułatwia dochodzenie wierzytelności. Dzięki temu dzień, w którym roszczenie się przedawni znacznie się oddala.
Nie wolno zapominać, że przedawnienie roszczenia prowadzi do utraty przez wierzyciela możliwości prowadzenia wobec dłużnika postępowania egzekucyjnego. Oznacza to, że w momencie, gdy roszczenie się przedawni, komornik sądowy nie może wszcząć egzekucji przeciwko dłużnikowi i odzyskać na rzecz wierzyciela jego należności. Dlatego po upływie terminu przedawnienia wierzyciel może liczyć tak naprawdę tylko na dobrą wolę dłużnika, który zawsze może sam zdecydować się na dobrowolną spłatę wierzyciela. Jednak Jak wiadomo, rzadko kiedy można liczyć na dobrą wolę dłużnika.
W tym kontekście warto przypomnieć, że Kodeks cywilny przewiduje dwa podstawowe terminy przedawnienia:
- sześć lat, odnoszący się do większości roszczeń;
- trzy lata – dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Uznanie długu zgodnie z Kodeksem Cywilnym
Ustawodawca, o czym wspomniałem powyżej, w przepisach Kodeksu cywilnego jednoznacznie zdecydował, że bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Co to znaczy? Otóż przerwanie biegu przedawnienia powoduje, iż termin przedawnienia zaczyna biec od samego początku. Tym samym wierzyciel zyskuje dodatkowy czas na przymusową egzekucję swojego roszczenia. Stąd uznanie długu – wzór tego rodzaju oświadczenia dłużnika może być bardzo prosty – powinno być tak pożądane przez wierzycieli.
Kodeks cywilny (KC) w Polsce bardzo ogólnie reguluje kwestię uznania długu, pozostawiając pewną swobodę w interpretacji tego pojęcia. Oczywiście najprostszą i niebudzącą większych wątpliwości interpretacyjnych sytuacją jest bezpośrednie uznanie długu przez dłużnika. Aczkolwiek do uznania długu może dojść także wtedy, gdy dłużnik nie wyrazi tego wprost. Takie przypadki określa się mianem niewłaściwego uznania długu. Można je określić jako pośrednie przyznanie się do tego, że dany dług faktycznie istnieje.
Z drugiej strony niewłaściwe uznanie długu jest postrzegane raczej za wyjątek od reguły, zgodnie z którym dłużnik powinien wprost uznać swój dług. Sądy na ogół przyjmują, że – przykładowo – samo potwierdzenie salda nie jest jeszcze uznaniem długu. Aby dopuszczalne było przyjęcie, że dłużnik uznał dług w sposób niewłaściwy, z jego zachowania musi wynikać nie tylko to, że zdaje on sobie sprawę z istnienia konkretnego zobowiązania, ale również – a może nawet przede wszystkim – że ma on zamiar spełnić je dobrowolnie.
Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 marca 2022 roku, sygn. akt II CSKP 170/22 niewłaściwe uznania długu jest oświadczeniem wiedzy i przejawia się przez taką czynność faktyczną zobowiązanego, której podstawą jest przeświadczenie dłużnika o istnieniu jego długu z konkretnego tytułu i jednocześnie w świetle powszechnie obowiązujących reguł znaczeniowych może uzasadniać przekonanie wierzyciela, iż zobowiązany uznaje jego roszczenie za istniejące i przyznane oraz uczyni mu zadość.
Przy czym nigdy zachowanie dłużnika nie może być interpretowane zbyt dowolnie. Kodeks Cywilny co prawda nie mówi o tym wprost, ale zdanie sądu jest właściwie jasne – nie może być wątpliwe. Tym samym zachowanie dłużnika należy interpretować ściśle.
Zobacz także: Rejestr Dłużników Niewypłacalnych. Co warto o nim wiedzieć?
Praktyczne aspekty uzyskania wzoru uznania długu
W każdym razie najpewniejszym i wzbudzające najmniej problemów w praktyce jest oświadczenie o uznaniu długu sporządzane w formie pisemnej. W takim piśmie powinno się zawrzeć:
- dokładne dane dłużnika oraz wierzyciela;
- wysokość zadłużenia;
- termin płatności;
- sposób płatności;
- źródło zobowiązania;
- jednoznaczne i niebudzące wątpliwości oświadczenie o uznaniu długu
- datę sporządzenia oświadczenia;
- podpis dłużnika.
Moja rada jest taka: im bardziej szczegółowe będzie oświadczenie o uznaniu długu, tym lepiej. Dzięki temu wierzyciel może się spodziewać, że ani sąd, ani komornik, ani jakikolwiek inny organ państwowy nie będzie miał wątpliwości czy uznanie długu faktycznie nastąpiło, czy też nie doszło do niego. Z tego względu oświadczenie o uznaniu długu po prostu musi zostać dobrze napisane, a konsultacja z prawnikiem przy jego opracowywaniu często pozwala na uniknięcie wielu problemów i nieprzyjemności. W tym najczęściej spotykanej w tego rodzaju sytuacjach perturbacji: braku przerwania biegu terminu przedawnienia, co przeważnie prowadzi do jego upływu zamykającego drogę do egzekucji należności.
Dowiedz się więcej: Wierzyciel a dłużnik w restrukturyzacji. Omówienie praw i obowiązków
Jakie są ostateczne wnioski i rady dotyczące uznania długu?
Uznanie długu to oświadczenie dłużnika, w którym ten potwierdza istnienie określonego zobowiązania. Co ważne – zgodnie z orzecznictwem sądów – do uznania długu może dojść również w sposób pośredni, gdy z zachowania dłużnika jednoznacznie wynika, że uznaje on swój dług. Jednak w takich przypadkach trzeba mieć pewność, że rzeczywiście doszło do takiego uznania, co w praktyce wyklucza przyjmowania zbyt liberalnego sposobu rozumienia zachowania dłużnika. Wynika to przede wszystkim z tego, jakie skutki pociąga za sobą uznanie długu. Otóż wśród najważniejszych z nich należy wymienić przerwanie biegu terminu przedawnienia. W praktyce powoduje to znaczne wydłużenie czasu, w którym wierzyciel ma prawo ubiegać się o przymusową egzekucję swoich wierzytelności. Z tego względu uzyskanie uznania długu ze strony dłużnika jest niezwykle korzystne. Najlepiej – właśnie ze względów dowodowych – otrzymać pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu.
