Radca prawny a adwokat – czym się różnią? To istotne pytanie dla wszystkich poszukujących pomocy prawnej, zwłaszcza że do jej świadczenia niezbędna jest ogromna wiedza i doświadczenie. Różnice pomiędzy tymi zawodami wyjaśni prawnik świadczący usługi na rzecz przedsiębiorców.
Spis treści:
- Radca prawny a adwokat – podstawowe informacje
- Kim jest radca prawny?
- Kto może być adwokatem?
- Uprawnienia radcy prawnego i adwokata
- Czym różni się radca prawny od adwokata?
- Radca prawny a adwokat – w jaki sposób dokonać wyboru? Najważniejsze informacje
Bez pogłębionej i wszechstronnej wiedzy prawniczej bardzo trudno zorientować się w gąszczu przepisów i pomyślnie załatwić jakąkolwiek sprawę przed sądem lub urzędem. Dlatego nie warto samodzielnie stosować prawa. Właściwie zawsze lepszym rozwiązaniem pozostaje skorzystanie z usług zawodowego prawnika, a więc radcy prawnego lub adwokata. Czym różnią się te zawody? Na to pytanie odpowiem w poniższym tekście.
Radca prawny a adwokat – podstawowe informacje
Radca prawny a adwokat – pytanie dotyczące uchwycenia różnic pomiędzy wykonującymi te zawody powinien zadać sobie każdy poszukujący profesjonalnej pomocy prawnej. Jedno jest pewne: zarówno radca prawny, jak i adwokat są zawodowymi prawnikami, a ścieżka kształcenia prowadząca do umożliwienia wykonywania tych zawodów powinna dawać gwarancje w zakresie świadczenia pomocy prawnej na najwyższym poziomie.
Rzeczywiście w aktualnym stanie prawnym pomiędzy przedstawicielami adwokatury i korporacji radców prawnych zachodzą daleko idące podobieństwa – oczywiście w zakresie uprawnień zawodowych – ale nie oznacza to, że nie można znaleźć różnic. Aby je uchwycić, najpierw należy zastanowić się, kim jest radca prawny.
Przeczytaj także: Kim jest sędzia-komisarz i jaka jest jego rola?
Kim jest radca prawny?
Zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych, wykonywać zawód radcy prawnego może ten, kto:
- ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
- korzysta w pełni z praw publicznych;
- ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego;
- odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację radcowską i złożył egzamin radcowski.
Warunkiem wykonywania zawodu radcy prawnego jest uzyskanie wpisu prowadzonego przez właściwą Okręgową Izbę Radców Prawnych. Jak wobec tego przedstawia się relacja na linii radca prawny a prawnik? Otóż każdy radca prawny jest prawnikiem, ale nie każdy prawnik jest radcą prawnym. Wynika to z faktu, że nie wszyscy absolwenci studiów prawniczych uzyskują tytuł radcy prawnego.
Kto może być adwokatem?
Natomiast zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 1982 roku – Prawo o adwokaturze, adwokatem może być ten, kto:
- jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata;
- korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
- odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki.
Tym samym adwokat jest zawodowym prawnikiem, który uzyskał wpis na listę adwokatów prowadzoną przez właściwe organy samorządu zawodowego. Wskazane powyżej wymagania stanowią listę kryteriów, jakie należy spełnić, aby uzyskać wpis na taką samą listę, a tym samym móc wykonywać zawód adwokata. Kluczową kwestią, z praktycznego punktu widzenia, jest uzyskanie przez kandydata do zwodu adwokata wykształcenia prawniczego, ukończenie aplikacji oraz zdanie egzaminu zawodowego.
Jednocześnie Prawo o adwokaturze przewiduje okoliczności wyłączające możliwość wykonywania zawodu adwokata. Nie może nim być ten, kto:
- pozostaje w stosunku pracy;
- został uznany za trwale niezdolnego do wykonywania zawodu;
- został ubezwłasnowolniony;
- został objęty orzeczeniem kary zawieszenia w czynnościach zawodowych albo tymczasowego zawieszenia w wykonywaniu czynności zawodowych.
Uprawnienia radcy prawnego i adwokata
Zarówno adwokat, jak i radca prawny są zawodowymi prawnikami. Oznacza to, że, po uzyskaniu wpisu na listę prowadzoną przez odpowiedni samorząd zawodowy, mają prawo do występowania w imieniu swoich klientów we wszystkich rodzajach postępowań, czyli w procedurach administracyjnych, cywilnych i karnych. Oczywiście w ramach swoich czynności radca prawny i adwokat mogą m.in.:
- składać pisma procesowe;
- formułować wnioski dowodowe;
- uczestniczyć w czynnościach procesowych (np. w przesłuchaniu, rozprawie, posiedzeniu, wizji lokalnej);
- składać wnioski procesowe – zwłaszcza w zakresie pożądanego rozstrzygnięcia sprawy (np. wydania decyzji administracyjnej o określonej treści w postępowaniu administracyjnym, czy wydania wyroku uniewinniającego w postępowaniu karnym).
W praktyce to, czym zajmuje się radca prawny bądź adwokat w dużej mierze zależy od charakteru powierzonych im spraw. Zawsze każdy adwokat i radca prawny mają obowiązek działania w interesie swojego klienta. Tym samym nie może on podejmować takich inicjatyw procesowych, które mogłyby przełożyć się na niekorzystne rozstrzygnięcie danej sprawy. Poza tym zawodowy prawnik zawsze ustala ze swoim klientem strategię działań, zwłaszcza w odniesieniu do pożądanego rozstrzygnięcia, które klient chce osiągnąć. Zadaniem adwokata lub radcy prawnego jest także poinformowanie swojego mocodawcy o realnych szansach na uzyskanie takiej decyzji lub orzeczenia, jakie ten oczekuje.
Adwokat i radca prawny – kim jest osoba wykonująca te zawody jest już dla nas jasne – mogą także świadczyć innego rodzaju usługi związane ze stosowaniem prawa. Wśród nich wyróżnia się:
- udzielanie porad prawnych, mających na celu wyjaśnienie jakieś kwestii bądź wskazanie możliwości rozwiązania pojawiających się problemów;
- pomoc w negocjacjach umów i ocena ich proponowanych zapisów;
- udział w mediacjach;
- bieżąca obsługa prawna przedsiębiorstwa.
W każdym razie adwokat i radca prawny może świadczyć swoje usługi w każdym przypadku, gdy chodzi o stosowanie przepisów prawa. Jaka jednak jest różnica pomiędzy tymi przedstawicielami zawodów prawniczych?
Czym różni się radca prawny od adwokata?
Ustalenie, czym różni się radca prawny od adwokata, nie jest rzeczą prostą, gdyż w obecnym stanie prawnym ich uprawnienia są do siebie podobne. Jednak jeszcze kilka lat temu, radcy prawni nie mogli występować w sprawach karnych. Wówczas w potocznym rozumieniu adwokat był specjalistą właśnie od spraw karnych, czy szerzej, od reprezentacji swoich klientów przed sądami. W tej optyce dedykowanym zajęciem dla radców prawnych było świadczenie bieżącej pomocy prawnej, zwłaszcza w przypadku obsługi urzędów administracji publicznej i przedsiębiorców.
Co prawda podział ten trudno uznać za wyczerpujący całość i złożoność zagadnienia, ale z pewnością odwoływał się do doświadczeń wielu uczestników rynku usług prawniczych. W aktualnej sytuacji – od czasu zrównania uprawnień adwokatów i radców prawnych w sprawach karnych – właściwie jedyna różnica pomiędzy przedstawicielami tych korporacji prawniczych dotyczy dopuszczalnych form zatrudnienia. Jedynie radcy prawni mogą świadczyć swoje usługi w ramach umowy o pracę. W przypadku adwokatów możliwość ta jest wykluczona.
Radca prawny a adwokat – w jaki sposób dokonać wyboru? Najważniejsze informacje
Radca prawny i adwokat mają podobne uprawnienia. Aby wykonywać te zawody, należy ukończyć studia prawnicze, odbyć szkolenie aplikacyjne, zdać egzamin zawodowy oraz uzyskać wpis na listę prowadzoną przez odpowiednie organy samorządu zawodowego. Różnica między adwokatem a radcą prawnym sprowadza się do możliwości zawarcia umowy o pracę – tylko radcy prawni mają prawo świadczyć swoje usługi w ramach stosunku pracy. Zawsze wybierając zawodowego prawnika, warto kierować się jego wiedzą, doświadczeniem oraz posiadanymi umiejętnościami. To najważniejsze gwarancje uzyskania pomocy prawnej na najwyższym poziomie.