Prawo upadłościowe i naprawcze kontra prawo restrukturyzacyjne – ewolucja ochrony dłużników

Postępowanie naprawcze, funkcjonujące do końca 2015 r., stanowiło podstawę dla obecnie obowiązującego prawa restrukturyzacyjnego. Obie procedury miały wspólny cel – ochronę przedsiębiorcy przed upadłością i umożliwienie mu zawarcia układu z wierzycielami. Jednak to restrukturyzacja, dzięki lepiej dopracowanym narzędziom i większej elastyczności, stała się skuteczną odpowiedzią na problemy z płynnością. W artykule omawiamy najważniejsze różnice między dawnym postępowaniem naprawczym a nowoczesnymi formami restrukturyzacji. 

Najważniejsze informacje: 

• Postępowanie naprawcze obowiązywało do 2015 roku na mocy Prawa upadłościowego i naprawczego z 2003 r., ale zostało zastąpione przez nowoczesne przepisy o restrukturyzacji. 
• Prawo restrukturyzacyjne obowiązuje od 2016 roku i przewiduje cztery tryby postępowania, dostosowane do skali problemów finansowych przedsiębiorcy. 
• Restrukturyzacja daje realną szansę na uratowanie firmy i jest skuteczniejszym rozwiązaniem niż klasyczna upadłość likwidacyjna. 
• Prawo upadłościowe nadal funkcjonuje równolegle, ale stosowane jest głównie w przypadku ostatecznej niewypłacalności, gdy restrukturyzacja nie przyniosła rezultatów. 

Spis treści:

1. Przepisy ogólne z 28 lutego 2003 r. – fundament dawnych postępowań upadłościowych i naprawczych
2. Czym było postępowanie naprawcze i kiedy obowiązywało?
3. Postępowanie naprawcze a prawo restrukturyzacyjne – podobieństwa i różnice
4. Prawo upadłościowe – zasady, historia i znaczenie w ochronie dłużników
5. Kiedy sąd ogłosi upadłość, a kiedy oddali wniosek?
6. Najważniejsze cechy restrukturyzacji według Prawa restrukturyzacyjnego
7. Dlaczego warto skorzystać z restrukturyzacji zamiast ogłaszać upadłość?
8. Restrukturyzacja według Prawa restrukturyzacyjnego – jakie są dostępne opcje?
9. Korzyści z restrukturyzacji dla dłużnika i wierzycieli

Przepisy ogólne z 28 lutego 2003 r. – fundament dawnych postępowań upadłościowych i naprawczych

Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze była przez wiele lat podstawowym aktem prawnym regulującym zasady upadłości i restrukturyzacji przedsiębiorców w Polsce.  

W jej początkowej części znajdowały się tzw. przepisy ogólne, które określały kluczowe definicje, zakres stosowania ustawy oraz ogólne zasady prowadzenia postępowania wobec dłużników niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością. 

Wśród nich znajdowały się m.in. takie pojęcia jak „niewypłacalność”, „układ z wierzycielami”, „postępowanie naprawcze” czy „postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu”. Przepisy te stanowiły wspólny trzon dla dwóch głównych procedur przewidzianych przez ustawę, czyli postępowania upadłościowego i naprawczego, które miały przeciwdziałać bankructwu firm i umożliwiać im kontynuowanie działalności w zmienionej formie. 

Z biegiem lat okazało się jednak, że mechanizmy zawarte w ustawie z 2003 roku są niewystarczające, zbyt sformalizowane i zbyt mocno powiązane z ogłoszeniem upadłości, co odstraszało przedsiębiorców od podejmowania działań naprawczych. W odpowiedzi na te problemy powstało zupełnie nowe rozwiązanie legislacyjne – Prawo restrukturyzacyjne, które od 1 stycznia 2016 roku całkowicie zastąpiło dawną część „naprawczą” i stworzyło odrębny system procedur mających na celu oddłużenie i ratowanie firm. 

Choć przepisy ogólne z ustawy z 2003 r. są nadal cytowane w kontekście postępowań upadłościowych (po podziale ustawy na dwa odrębne akty prawne: Prawo upadłościowe i Prawo restrukturyzacyjne), to w odniesieniu do restrukturyzacji mają dziś znaczenie głównie historyczne. Stanowią przykład ewolucji polskiego prawa gospodarczego – od prób ratowania firm „na siłę” w ramach procedur bliskich upadłości, do nowoczesnego, bardziej elastycznego systemu restrukturyzacji, który stawia na dialog z wierzycielami i kontynuację działalności gospodarczej. 

Czym było postępowanie naprawcze i kiedy obowiązywało?

Postępowanie naprawcze było procedurą przewidzianą w ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze z 28 lutego 2003 r., obowiązującą do końca 2015 roku, czyli do momentu wejścia w życie Prawa restrukturyzacyjnego. Jego głównym celem była ochrona przedsiębiorcy zagrożonego niewypłacalnością przed ogłoszeniem upadłości i stworzenie warunków do zawarcia układu z wierzycielami, który umożliwiałby kontynuowanie działalności gospodarczej bez konieczności likwidacji majątku. 

Kluczowym elementem postępowania naprawczego było oświadczenie dłużnika składane w sądzie upadłościowym, które inicjowało procedurę. Do wniosku należało dołączyć m.in. plan naprawczy, aktualny wykaz majątku z jego oszacowaną wartością, sprawozdanie finansowe oraz spis wierzytelności. W momencie wszczęcia postępowania naprawczego dłużnik uzyskiwał ochronę przed egzekucją komorniczą i zawieszeniem spłaty zobowiązań, co miało mu dać czas na opracowanie realnego planu wyjścia z kryzysu finansowego. 

Choć postępowanie naprawcze można uznać za fundament obecnego prawa restrukturyzacyjnego, to jego skuteczność była ograniczona – procedura była mniej elastyczna, obejmowała mniej narzędzi naprawczych i często nie przystawała do skomplikowanej sytuacji finansowej większych przedsiębiorstw. To właśnie te doświadczenia stały się podstawą do stworzenia Prawa restrukturyzacyjnego, które od 2016 roku oferuje dłużnikom znacznie szerszy wachlarz instrumentów pozwalających na uniknięcie upadłości. 

Postępowanie naprawcze a prawo restrukturyzacyjne – podobieństwa i różnice

Postępowanie naprawcze, które obowiązywało do końca 2015 roku na mocy Prawa upadłościowego i naprawczego, stanowiło historyczne preludium do obecnie funkcjonujących rozwiązań restrukturyzacyjnych. Zarówno w jednej, jak i drugiej procedurze wspólnym celem było uniknięcie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, poprawa jego sytuacji finansowej oraz zawarcie układu z wierzycielami. Istniały jednak istotne różnice, które wpłynęły na konieczność stworzenia zupełnie nowej regulacji prawnej – Prawa restrukturyzacyjnego, obowiązującego od 1 stycznia 2016 r. 

Najważniejszym podobieństwem pomiędzy obiema procedurami była inicjatywa leżąca po stronie dłużnika. Zarówno w postępowaniu naprawczym, jak i restrukturyzacyjnym to właśnie przedsiębiorca mógł zdecydować o rozpoczęciu procedury i złożyć odpowiedni wniosek do sądu. W obu przypadkach wstrzymywano postępowania egzekucyjne oraz umożliwiano renegocjację warunków spłaty zobowiązań. Wspólna była także idea ochrony przed upadłością oraz poszukiwania racjonalnych rozwiązań przy współpracy z wierzycielami. 

Zasadnicze różnice dotyczyły jednak zakresu ochrony, poziomu sformalizowania postępowania oraz dostępnych narzędzi oddłużeniowych. Prawo restrukturyzacyjne wprowadziło cztery odrębne tryby postępowania (zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz sanacyjne), z których każdy odpowiada na inne potrzeby i poziom zagrożenia niewypłacalnością. Dodatkowo ustawa wprowadziła możliwość prowadzenia postępowania bez udziału sądu w jego początkowej fazie – co było niemożliwe w przypadku postępowania naprawczego, ściśle związanego z procedurami upadłościowymi. 

Kolejną istotną zmianą było wyraźne rozdzielenie restrukturyzacji od postępowań upadłościowych. Postępowanie naprawcze funkcjonowało jako część ustawy o Prawie upadłościowym i naprawczym, co w praktyce oznaczało, że dłużnik już na starcie stawiany był w pozycji bliskiej niewypłacalności. Nowe regulacje wyznaczyły restrukturyzacji odrębną ścieżkę – co miało na celu odczarowanie jej społecznego odbioru i pokazanie, że działania naprawcze mogą być strategią przetrwania, a nie dowodem porażki. 

Dzięki temu prawo restrukturyzacyjne stało się znacznie bardziej elastyczne, praktyczne i realnie dostosowane do potrzeb zarówno małych przedsiębiorstw, jak i dużych spółek o rozbudowanej strukturze zadłużenia. Zmiany te zwiększyły efektywność oddłużania i wprowadziły jasne, ujednolicone procedury, które mogą być stosowane w zależności od skali problemów finansowych. Właśnie dlatego współcześnie restrukturyzacja traktowana jest jako narzędzie pierwszego wyboru – znacznie bezpieczniejsze i skuteczniejsze niż ogłoszenie upadłości działalności gospodarczej. 

Postępowanie naprawcze w prawie budowlanym a restrukturyzacja – przypadkowa zbieżność nazwy 

Warto w tym kontekście wyraźnie rozgraniczyć dwa pojęcia, które choć brzmią podobnie, dotyczą zupełnie różnych dziedzin prawa. Postępowanie naprawcze w rozumieniu Prawa budowlanego to procedura służąca usunięciu nieprawidłowości przy realizacji inwestycji budowlanych – na przykład wtedy, gdy prace prowadzone są niezgodnie z zatwierdzonym projektem lub przepisami. Inwestor może wówczas przedłożyć projekt zamienny i po jego zatwierdzeniu przywrócić zgodność inwestycji z prawem bez konieczności jej rozbiórki. To postępowanie techniczno-administracyjne, nadzorowane przez organy nadzoru budowlanego. 

Nie należy jednak mylić go z dawnym postępowaniem naprawczym z Prawa upadłościowego i naprawczego, które miało na celu oddłużenie firmy i uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Od 2016 roku ta forma została całkowicie zastąpiona przez rozwiązania przewidziane w Prawie restrukturyzacyjnym, a termin „postępowanie naprawcze” w kontekście prawa gospodarczego przestał funkcjonować. 

Obecnie, jeśli przedsiębiorca ma problemy finansowe i chce uratować firmę przed upadłością, jedyną właściwą ścieżką jest restrukturyzacja, prowadzona w jednej z czterech form przewidzianych przepisami. Tymczasem „postępowanie naprawcze” jako pojęcie funkcjonujące w przepisach budowlanych ma zupełnie inne znaczenie i nie wiąże się w żaden sposób z problematyką długów, zobowiązań ani niewypłacalności. 

Prawo upadłościowe – zasady, historia i znaczenie w ochronie dłużników

Prawo upadłościowe w Polsce to zbiór przepisów regulujących procedury postępowania wobec dłużników niewypłacalnych – zarówno przedsiębiorców, jak i osób fizycznych. Umożliwia racjonalne zaspokojenie wierzycieli przy jednoczesnej ochronie dłużnika od całkowitej ruiny finansowej. W aspekcie historycznym, obecne prawo upadłościowe stanowi następstwo wcześniejszych regulacji, w tym ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze, która przez wiele lat była fundamentem polskiego systemu oddłużeniowego. To ona wprowadziła kluczowe pojęcia, takie jak niewypłacalność, masa upadłości, roszczenia wierzycieli i układ z wierzycielami. 

W praktyce postępowanie upadłościowe zaczyna się od złożenia wniosku przez dłużnika lub wierzyciela. Sąd bada, czy zostały spełnione ustawowe przesłanki – m.in. czy dłużnik utracił zdolność do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych – i jeśli tak, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Po jego prawomocnym stwierdzeniu majątek niewypłacalnego dłużnika wchodzi do masy upadłościowej, którą zarządza syndyk. Syndyk przeprowadza m.in. zbycie rzeczy należących do masy, spłaca wierzycieli zgodnie z kolejnością ustawową, a w przypadku upadłości konsumenckiej lub przy mało złożonych majątkach – może sąd ustalić plan spłaty zamiast likwidacji majątku. 

Prawo upadłościowe przewiduje także scenariusze, w których sąd może oddalić wniosek, np. gdy majątek dłużnika jest niewystarczający, by pokryć koszty postępowania. Z kolei skutki ogłoszenia upadłości są dalekosiężne: dłużnik traci prawo samodzielnego rozporządzania majątkiem, czynności upadłego mogą być unieważnianie, a dotychczasowe postępowania egzekucyjne – zawieszone lub umorzone. W przypadku osób fizycznych, prawo upadłościowe reguluje także upadłość konsumencką –procedurę, która pozwala osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej na oddłużenie się z części zobowiązań poprzez plan spłaty lub umorzenie. 

Z upływem lat i problemów praktycznych związanych ze zbyt sformalizowanym i restrykcyjnym systemem, przeprowadzono nowelizacje mające zwiększyć dostępność i elastyczność procedur. Jedną z nich było włączenie ułatwień dla upadłości konsumenckiej – umożliwienie uproszczonego postępowania i „przygotowanej likwidacji” majątku. Dzięki temu prawo upadłościowe staje się bardziej przystępne, choć wciąż wymaga starannego przestrzegania formalności i dużej sprawności proceduralnej. 

Kiedy sąd ogłosi upadłość, a kiedy oddali wniosek?

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości to formalny początek postępowania upadłościowego prowadzonego wobec dłużnika, który utracił zdolność do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W przedmiocie ogłoszenia upadłości sąd ustala, czy majątek niewypłacalnego dłużnika wystarcza na pokrycie kosztów postępowania oraz czy spełnione są ustawowe przesłanki. Jeżeli tak – wydaje prawomocne postanowienie, które uruchamia dalszy tok postępowania. Od tej chwili dłużnik traci możliwość samodzielnego rozporządzania swoim majątkiem, a wszelkie czynności upadłego podlegają kontroli organów postępowania. Jeśli jednak okaże się, że majątek jest zbyt mały, sąd oddali wniosek.  

Warto pamiętać, że skutki ogłoszenia upadłości są daleko idące – od momentu ogłoszenia powstaje tzw. masa upadłości, w skład której wchodzi cały majątek dłużnika, w tym także zabezpieczony zastawem rejestrowym lub zastawem skarbowym, a także elementy podlegające zbycia rzeczy. W toku procedury może dojść do ogłoszenia upadłości osoby fizycznej albo upadłości konsumenckiej, jeśli dłużnik nie prowadzi działalności gospodarczej. Niekiedy w postępowaniu uczestniczą również instytucji kredytowych, zakładów reasekuracji czy podmioty prowadzące działalności ubezpieczeniowej, które zgłaszają swoje roszczenia wierzycieli. W aktach sprawy, prowadzonych w sekretariacie sądu, ujawniane są kluczowe informacje, w tym m.in. nazwisko dłużnika, a także dane dotyczące wierzytelności, masy upadłości i planu spłaty. Całość regulują przepisy Prawa upadłościowego i naprawczego, których przepisy ogólne oraz przepis szczególny – jeśli przepis szczególny stanowi inaczej – precyzyjnie określają zasady prowadzenia postępowania oraz moment, w którym życie ustawa wywołuje skutki prawne. Tekst jednolity tych regulacji można znaleźć w Dzienniku Ustaw, w którym publikowane są również wszelkie zmiany, jednolitego tekstu czy nowelizacje. 

Najważniejsze cechy restrukturyzacji według Prawa restrukturyzacyjnego

Obowiązujące od 2016 roku Prawo restrukturyzacyjne wprowadziło zupełnie nowe podejście do ratowania firm zagrożonych niewypłacalnością. W centrum tej regulacji znajduje się cztery ścieżki postępowania: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne. Każda z nich jest dostosowana do innego poziomu trudności sytuacji finansowej dłużnika, dzięki czemu możliwe jest precyzyjne dopasowanie trybu restrukturyzacji do potrzeb konkretnego przedsiębiorcy. 

Wszystkie formy postępowania mają wspólny cel: umożliwić zawarcie układu z wierzycielami i uniknąć ogłoszenia upadłości. Jednocześnie różnią się stopniem ingerencji sądu, zakresem ochrony dłużnika przed egzekucją oraz poziomem formalności wymaganych na poszczególnych etapach. Przykładowo, postępowanie o zatwierdzenie układu można przeprowadzić bez formalnego postanowienia sądu o otwarciu restrukturyzacji – dłużnik działa na podstawie obwieszczenia, a nad procesem czuwa doradca restrukturyzacyjny pełniący funkcję nadzorcy układu. To rozwiązanie szczególnie korzystne dla mikro i małych firm, które potrzebują szybkiego oddłużenia i minimalnej ingerencji zewnętrznej. 

Z kolei postępowanie sanacyjne to najbardziej rozbudowana forma restrukturyzacji. Poza klasycznymi elementami układowymi, pozwala na wdrożenie tzw. działań sanacyjnych, czyli szeregu czynności prawnych i faktycznych, które mają poprawić sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa. Może to obejmować np. rozwiązanie nierentownych umów, restrukturyzację zatrudnienia czy zbycie zbędnych składników majątku. Jednocześnie w sanacji zarząd nad firmą przejmuje zarządca, a ochrona przed egzekucją obejmuje nie tylko nowe roszczenia, ale również zobowiązania zabezpieczone rzeczowo. 

Największą przewagą rozwiązań zawartych w Prawie restrukturyzacyjnym nad wcześniejszym postępowaniem naprawczym jest ich elastyczność, kompleksowość oraz nacisk na realne możliwości odbudowy przedsiębiorstwa. Restrukturyzacja nie tylko chroni dłużnika przed egzekucją i bankructwem, ale także daje szansę na skuteczne przeorganizowanie działalności, przy jednoczesnym respektowaniu praw wierzycieli. Dzięki temu stanowi dziś główną alternatywę dla upadłości i coraz częściej jest wykorzystywana jako narzędzie profesjonalnego zarządzania kryzysem finansowym w firmie. 

Dlaczego warto skorzystać z restrukturyzacji zamiast ogłaszać upadłość?

Wybór między restrukturyzacją a ogłoszeniem upadłości to jedna z najważniejszych decyzji, przed którą staje przedsiębiorca w kryzysie finansowym. W przypadku upadłości, szczególnie likwidacyjnej, najczęściej dochodzi do zakończenia działalności firmy, sprzedaży majątku przez syndyka i rozdzielenia uzyskanych środków między wierzycieli – zwykle z dużą stratą zarówno dla nich, jak i dla samego dłużnika. Upadłość oznacza także utratę kontroli nad firmą, poważne konsekwencje dla reputacji, a często również osobiste skutki dla przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. 

Z kolei restrukturyzacja to szansa na uratowanie firmy i stopniowe odzyskiwanie płynności. Postępowanie to pozwala na zawieszenie toczących się egzekucji, zablokowanie nowych działań komorniczych oraz uporządkowanie sytuacji majątkowej. Daje czas na opracowanie realnego planu naprawczego i podjęcie rozmów z wierzycielami, którzy – widząc szansę na odzyskanie należności – często są skłonni zaakceptować warunki układu. Przedsiębiorca zachowuje kontrolę nad firmą (z wyjątkiem postępowania sanacyjnego), może dalej prowadzić działalność i aktywnie pracować na spłatę zobowiązań, zamiast biernie przyglądać się likwidacji dorobku życia. 

Z praktyki doradców restrukturyzacyjnych wynika, że skutecznie przeprowadzona restrukturyzacja zwiększa szanse na odzyskanie stabilności, a także – co równie ważne – daje realną możliwość zaspokojenia roszczeń wierzycieli w większym stopniu niż w przypadku klasycznej upadłości. W wielu sytuacjach restrukturyzacja okazuje się rozwiązaniem korzystnym dla wszystkich stron postępowania – pozwalającym przekształcić kryzys w szansę na nowy początek. Dlatego też, zanim przedsiębiorca zdecyduje się na ogłoszenie upadłości, powinien dokładnie przeanalizować możliwości, jakie daje prawo restrukturyzacyjne. 

Dobrze przygotowana restrukturyzacja to często jedyny sposób, by uratować przedsiębiorstwo przed upadłością. W porównaniu do dawnych postępowań naprawczych, nowe przepisy są szybsze, bardziej przejrzyste i dają większe możliwości realnego uzdrowienia sytuacji.

Licencjonowany doradca restrukturyzacyjny, adwokat Ewa Madejewska

Restrukturyzacja według Prawa restrukturyzacyjnego – jakie są dostępne opcje?

Prawo restrukturyzacyjne z 2016 roku wprowadziło cztery odrębne tryby postępowania restrukturyzacyjnego, zróżnicowane pod względem formalności, zakresu ingerencji sądu oraz stopnia ochrony przed egzekucją. Dzięki temu przedsiębiorca może dopasować procedurę do skali problemów finansowych, struktury zadłużenia czy poziomu zaawansowania kryzysu w firmie. 

• Postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU) to najmniej sformalizowany tryb, który odbywa się praktycznie bez udziału sądu, aż do momentu zatwierdzenia układu. Dłużnik zawiera umowę z doradcą restrukturyzacyjnym (pełniącym rolę nadzorcy układu), samodzielnie zbiera głosy wierzycieli, a sąd weryfikuje tylko finalny wynik głosowania. To najszybsze i najbardziej dostępne narzędzie dla firm z prostą strukturą zadłużenia, które są w stanie porozumieć się z wierzycielami. 
• Przyspieszone postępowanie układowe (PPU) to forma, w której sąd otwiera postępowanie po przyjęciu wniosku, ale całość procedury nadal przebiega sprawnie – układ może być zawarty, jeżeli wartość wierzytelności spornych nie przekracza 15% wszystkich wierzytelności. W praktyce PPU stanowi dziś jeden z najczęściej wybieranych wariantów przez przedsiębiorców, którym zależy na ochronie przed egzekucją oraz szybkim dojściu do głosowania nad układem. 
• Postępowanie układowe to rozwiązanie dla firm, które mają bardziej skomplikowaną sytuację finansową – wartość wierzytelności spornych powyżej 15%, poważniejsze zobowiązania lub potrzebują więcej czasu na wypracowanie układu. Wiąże się z większym udziałem sądu i nadzorcy sądowego, ale jednocześnie daje większe możliwości prawne w zakresie negocjacji i ochrony interesów dłużnika. 
• Postępowanie sanacyjne to najbardziej rozbudowana forma restrukturyzacji, obejmująca pełne postępowanie sądowe oraz możliwość przeprowadzania tzw. działań sanacyjnych. Sąd wyznacza zarządcę, który częściowo lub całkowicie przejmuje prowadzenie przedsiębiorstwa, a dłużnik zyskuje szeroką ochronę przed egzekucją i wypowiedzeniem umów. Sanacja jest zalecana w przypadku firm wymagających głębokiej restrukturyzacji operacyjnej i organizacyjnej. 

Choć wybór konkretnego trybu wymaga analizy sytuacji majątkowej, rodzaju wierzytelności oraz gotowości do współpracy z doradcą restrukturyzacyjnym i wierzycielami, wszystkie cztery procedury mają ten sam nadrzędny cel – uratować firmę przed upadłością, dać jej czas i narzędzia do naprawy oraz umożliwić wierzycielom odzyskanie swoich środków w możliwie największym zakresie. 

Korzyści z restrukturyzacji dla dłużnika i wierzycieli

Restrukturyzacja to rozwiązanie, które może przynieść obopólne korzyści – zarówno dłużnikowi, jak i jego wierzycielom. Dla przedsiębiorcy to przede wszystkim szansa na uniknięcie upadłości, zachowanie kontroli nad firmą i czasowe zawieszenie egzekucji komorniczych, co daje przestrzeń na spokojne opracowanie planu naprawczego i układu spłat. W przeciwieństwie do upadłości, która często oznacza likwidację majątku i zamknięcie biznesu, restrukturyzacja pozwala na kontynuację działalności i odbudowę płynności finansowej. 

Z kolei dla wierzycieli restrukturyzacja oznacza realną możliwość odzyskania należności – często w większym zakresie i w krótszym czasie niż w postępowaniu upadłościowym. Zamiast biernego oczekiwania na likwidację majątku i długotrwałe procedury podziału środków, wierzyciele aktywnie uczestniczą w procesie, mają wpływ na treść układu i warunki spłaty. Co więcej, mogą liczyć na większą przejrzystość co do sytuacji finansowej dłużnika i jego planów. 

Szczególnie w postępowaniu sanacyjnym, które umożliwia głęboką restrukturyzację także po stronie kosztowej i kadrowej, przedsiębiorca może zyskać realną szansę na uzdrowienie sytuacji i powrót na rynek w lepszej kondycji. Prawo restrukturyzacyjne nieprzypadkowo stawia restrukturyzację wyżej niż upadłość – to procedura, która nie niszczy, lecz daje narzędzia do odbudowy, przy jednoczesnym poszanowaniu interesów wierzycieli. 

Zarówno dla zadłużonej firmy, jak i jej kontrahentów, restrukturyzacja może być rozwiązaniem win-win – pod warunkiem, że zostanie przeprowadzona z odpowiednim planem, profesjonalnym doradcą i przy zachowaniu dobrej woli po obu stronach. 

FAQ 

Czym różni się prawo upadłościowe i naprawcze od prawa restrukturyzacyjnego? 

Prawo upadłościowe i naprawcze skupiało się głównie na likwidacji majątku i miało charakter bardziej represyjny. Prawo restrukturyzacyjne wprowadza elastyczne procedury pozwalające firmie przetrwać i wyjść z kryzysu bez upadłości. 

Dlaczego postępowanie naprawcze zostało zlikwidowane? 

Było zbyt sztywne, formalne i kojarzyło się z upadłością. Zastąpiono je Prawem restrukturyzacyjnym, które umożliwia szybszą reakcję i lepiej chroni interesy zarówno dłużników, jak i wierzycieli. 

Czy dziś można jeszcze skorzystać z postępowania naprawczego? 

Nie – od 2016 roku funkcjonuje wyłącznie restrukturyzacja według nowych przepisów. Termin „postępowanie naprawcze” pojawia się obecnie wyłącznie w kontekście Prawa budowlanego.