Przedsiębiorstwo zawsze funkcjonuje w określonym otoczeniu makro- i mikroekonomicznym. Otoczenie to determinuje wiele zagrożeń, które tkwią także w samej strukturze firmy. Dlatego tak istotna jest analiza ryzyka, która pozwoli na opracowanie strategi przeciwdziałania sytuacjom zagrażającym biznesowi. Bez tego trudno wyobrazić sobie dobrze działającą firmę. W związku z tym postanowiłem omówić takie zagadnienia, jak:
– czym jest analiza ryzyka i jak ją dobrze przeprowadzić;
– z jakimi ryzykami najczęściej spotyka się przedsiębiorca;
– co zrobić, aby minimalizować występujące ryzyka.
Spis treści:
- Analiza ryzyka – co to jest i dlaczego jest tak ważna?
- Etapy analizy ryzyka – krok po kroku
- Metody analizy ryzyka – jak wybrać najlepszą?
- Analiza ryzyka finansowego – jak chronić finanse firmy?
- Analiza ryzyka w kontekście RODO – co musisz wiedzieć?
- Co warto wiedzieć o analizie ryzyka w przedsiębiorstwie?
- Analiza ryzyka – klucz do sukcesu firmy
Prowadzenie przedsiębiorstwa nie należy do najłatwiejszych. Dlatego tak istotne pozostaje dokładanie starań, aby optymalizować działalność i minimalizować wystąpienia możliwych zagrożeń oraz ich konsekwencji. W tym celu należy na bieżąco prowadzić analizę ryzyka. Jak to zrobić? Wyjaśnię to poniżej. Zapraszam do lektury nie tylko przedsiębiorców!
Analiza ryzyka – co to jest i dlaczego jest tak ważna?
Analiza ryzyka jest jednym z fundamentalnych procesów, jakie bez wątpienia należy okresowo podejmować w przedsiębiorstwie. Polega ona na ocenie zagrożeń, które mogą wystąpić w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz negatywnie wpłynąć na jej funkcjonowanie. Dlatego analiza ryzyka to element biznesu, na który nigdy nie warto szczędzić sił i środków, ponieważ jakiekolwiek ekonomizacje w tym zakresie prędzej czy później negatywnie odbijają się na firmie.
Skoro analiza ryzyka powinna obejmować wszelkie aspekty funkcjonowania przedsiębiorstwa, to musi być ona prowadzona w sposób kompleksowy, wynikający z realiów działalności, w których realizuje swój cel gospodarczy konkretny przedsiębiorca. Najczęściej jednak przeprowadzana jest ona w odniesieniu do ryzyk:
- finansowych – dotyczących zarządzania finansami oraz wpływem zadłużenia, podjętych inwestycji bądź czynników makroekonomicznych na przedsiębiorstwo;
- rynkowych – wynikających z działalności przedsiębiorstwa na danym rynku;
- prawnych – związanych z prawnymi aspektami działalności. W tym obszarze należy uwzględnić zwłaszcza często zachodzące w Polsce zmiany w treści obowiązujących przepisów prawa;
- operacyjnych – odnoszących się do bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstwa;
- środowiskowych – mających związek z takimi czynnikami środowiskowymi, jak np. zmiany klimatu i katastrofy naturalne;
- informatycznych;
- reputacyjnych – wiążących się z wizerunkiem przedsiębiorstwa.
Etapy analizy ryzyka – krok po kroku
Dobrze przeprowadzona analiza i ocena ryzyka obejmują przynajmniej trzy etapy:
- identyfikację – to etap wyjściowy analizy, polegający na określeniu, z jakimi dokładnie niepewnościami mamy do czynienia w firmie. Nigdy przy identyfikacji nie należy jednak poprzestawać na oczywistych zagrożeniach, które od razu rzucają się przedsiębiorcy w oczy. Dobra identyfikacja jest możliwa jedynie pod warunkiem przeprowadzenia pogłębionej analizy;
- ocenę – polegającą na zbadaniu rzeczywistej skali ryzyka;
- analizę – pozwalającą na ustalenie wzajemnych zależności pomiędzy występującymi ryzykami oraz sposobów ich minimalizacji i neutralizacji.
Zobacz też: Ochrona danych osobowych w firmie – o czym należy pamiętać?
Metody analizy ryzyka – jak wybrać najlepszą?
W nauce ekonomii i zarządzania opracowano co najmniej kilkanaście różnych metod analizy ryzyka w przedsiębiorstwie. Ich wybór ma ogromne znaczenie dla przydatności otrzymanych wyników. Nie jest powiedziane, że metoda analizy ryzyka dobrana do potrzeb danego przedsiębiorcy musi w pełni odwzorowywać pierwowzór znany z podręczników. Doświadczeni analitycy potrafią skutecznie łączyć różne metody w celu jak najlepszego przeprowadzenia badań. Do najpopularniejszych metod analizy ryzyka zalicza się:
- drzewo decyzyjne – w którym analizuje się wszystkie „za” i „przeciw” stojących za możliwymi do zastosowania opcjami rozwiązania danego problemu. Drzewo składa się z węzłów, czyli decyzji oraz gałęzi ilustrujących możliwe do zastosowania warianty;
- matryce (macierz) ryzyka – w tej metodzie przeważnie korzysta się z dwuwymiarowej macierzy, gdzie jedną zmienną stanowi prawdopodobieństwo wystąpienia określonego zagrożenia, a drugą jego możliwe skutki;
- SWIFT – polega na stałym zadawaniu pytania „a co, jeśli” i poszukiwaniu na nie odpowiedzi. Dzięki temu zespół analityków jest w stanie zidentyfikować zagrożenia wiążące się z ewentualną modyfikacją przeprowadzanego projektu;
- metoda delficka – zaliczana do metod jakościowych. Jej wykorzystanie możliwe jest po zbudowaniu szerokiego zespołu specjalistów różnych branż, gdzie każdy może wnieść swój wkład w przeprowadzane analizy. W jej wyniku tworzy się tzw. „Rejestr Ryzyka”, który jest punktem wyjścia do opracowania strategii zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie.
Każda metoda analizy ryzyka ma swoje wady i zalety, dlatego optymalnym rozwiązaniem pozostaje ich umiejętne łączenie.
Analiza ryzyka finansowego – jak chronić finanse firmy?
W biznesie liczą się przede wszystkim pieniądze, co z kolei prowadzi do wniosku, że analiza ryzyka finansowego jest jedną z najważniejszych spośród analiz realizowanych przez przedsiębiorcę. Sama metodyka tego rodzaju badań nie różni się zbytnio od rozwiązań przedstawionych powyżej, aczkolwiek przeważnie stosuje się w niej wyłącznie metody ustrukturyzowane.
Co prawda analiza i ocena ryzyka – szeroko pojętego – musi być realizowana okresowo, jednak bez wątpienia szczególne znaczenie ma tu analiza finansowa. To właśnie ona powinna poprzedzać podjęcie każdej decyzji istotnej dla przedsiębiorstwa, a w przypadku decyzji strategicznych należy ją traktować wręcz jako obowiązkowy element.
Analiza ryzyka w kontekście RODO – co musisz wiedzieć?
Analiza ryzyka wiąże się także z RODO. Aktualnie niezwykle trudno jest uniknąć trudności i wyzwań związanych z przetwarzaniem danych osobowych, gdyż stało się ono często jednym z podstawowych elementów prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast w zależności od skali przetwarzania danych, przedsiębiorca może potraktować badania zagrożeń związanych z RODO jako element analizy ryzyka prawnego bądź niezależnie, jako indywidualny obszar.
Przy czym zawsze kluczowym zagadnieniem w temacie analiza ryzyka RODO pozostaje badanie bezpieczeństwa przetwarzanych danych. To zasadnicza kwestia.
Co warto wiedzieć o analizie ryzyka w przedsiębiorstwie?
Analiza ryzyka dla każdego przedsiębiorcy stanowi jedno z fundamentalnych zadań, bez których trudno zabezpieczyć nie tylko bieżące funkcjonowanie firmy, ale przede wszystkim optymalne warunki jej rozwoju. Dlatego zawsze powinna być prowadzona w pogłębiony sposób, z wykorzystaniem odpowiednich metod.
Nauka i doświadczenie przynoszą tu wiele możliwych rozwiązań, ale należy zdawać sobie sprawę, że często najlepszym wyjściem pozostaje połączenie kilku dostęp metod badań ryzyka. Ponadto nie powinno się w prowadzeniu analiz poprzestawać na niebezpieczeństwach widocznych na pierwszy rzut oka, bez głębszego sięgnięcia do tych obszarów, które wydawać by się mogło nie są narażone na generowanie zagrożenia.
Może Cię również zainteresować: Źródła finansowania przedsiębiorstw – pożyczki wewnątrzgrupowe
Analiza ryzyka – klucz do sukcesu firmy
Warto pamiętać, że różnorodne zagrożenia są częścią każdej działalności gospodarczej, dlatego tak istotne jest, aby w firmie regularnie przeprowadzano analizy ryzyka. Identyfikacja niebezpieczeństw, ich ocena oraz wdrażanie odpowiednich metod zarządzania ryzykiem to fundamenty, które pomagają firmie nie tylko przetrwać w trudnych czasach, ale także skutecznie się rozwijać.
