Windykator zajmuje się dochodzeniem należności niespłacanych przez dłużników. Trzeba przy tym pamiętać, że windykator nie jest komornikiem sądowym, a co za tym idzie, nie przysługują mu kompetencje charakterystyczne dla komorników. Co zatem dokładnie może robić komornik? Jakie są jego uprawnienia? Co zrobić, gdy windykator przekracza swoje kompetencje? To najważniejsze pytania, na które odpowie radca prawny zajmujący się problematyką zadłużenia.
Spis treści:
- Kim jest windykator i jakie ma zadania?
- Uprawnienia i ograniczenia windykatora
- Etyka zawodu windykatora i prawa dłużnika
- Windykator – zawód niezbędny w systemie finansowym?
W ostatnich latach w Polsce wzrasta wartość niespłaconych długów oraz wydłuża się czas, przez który wierzyciele muszą czekać na odzyskanie swoich należności. Są to przyczyny powodujące m.in. wzrost popularności różnego rodzaju windykatorów zajmujących się odzyskiwaniem – a więc windykacją – długów. Nie można jednak mylić windykacji z egzekucją komorniczą. To dwa różne od siebie aspekty. W poniższym tekście wyjaśnię różnicę między windykacją a egzekucją. To kluczowy problem przekładający się na pozycję windykatora, jego uprawnienia oraz ograniczenia w działalności. Zapraszam do lektury!
Windykator – co to dokładnie oznacza i jakie ma zadania?
Windykator – co to za zawód? To jedno z ważniejszych pytań dla każdego dłużnika. Coraz częściej pojawia się w praktyce codziennego obrotu prawnego. Kim on zatem jest? Przede wszystkim należy podkreślić, że windykator nie jest komornikiem sądowym, a tym samym nie posiada uprawnień charakterystycznych dla komorników. Z drugiej strony zarówno windykator, jak i komornik zajmuje się odzyskiwaniem długów. Jednak tylko komornik czyni to w imieniu państwa i korzysta z różnego rodzaju środków przymusu, np. z możliwości zajęcia wynagrodzenia za pracę bądź sprzedaży majątku należącego do dłużnika.
Windykator natomiast, w żadnym razie nie jest organem państwowym. Z prawnego punktu widzenia to, kim jest windykator, w dużej mierze zależy od tego, w jaki sposób ustali on swoje stosunki z wierzycielem. Najczęściej windykator jest pełnomocnikiem wierzyciela, który z jego upoważnienia dochodzi zwrotu należności. Niekiedy natomiast wierzyciel przenosi – za odpowiednią opłatą – swoją wierzytelność na rzecz windykatora. Wówczas windykator wstępuje na miejsce wierzyciela i dochodzi roszczeń od dłużnika już we własnym imieniu.
Dowiedz się więcej: Czy wiesz, co powinna zawierać faktura VAT?
Ujmując to jak najłatwiej obrazowo – windykator to specjalista zajmujący się procesem odzyskiwania długów od osób lub firm, które zalegają z płatnościami. Jego zadaniem jest prowadzenie działań, które mają na celu skłonienie dłużnika do uregulowania zobowiązań finansowych. Windykator może pracować dla firm windykacyjnych, instytucji finansowych, jak również na własny rachunek. Wykorzystuje on różnorodne metody, od negocjacji i mediacji, po działania prawne, zawsze z zachowaniem obowiązujących przepisów i etyki zawodowej. To profesjonalista, którego wiedza i umiejętności pomagają w efektywnym zarządzaniu należnościami i minimalizacji ryzyka finansowego.
Warto pamiętać, że na rynku działa szereg różnego rodzaju firm windykacyjnych, oferujących wierzycielom szeroki pakiet usług. Bez względu natomiast na to, w jaki dokładnie sposób działa windykator, jego praca zawsze musi być zgodna z przepisami prawa. Jakie są zatem uprawnienia i ograniczenia windykatora?
Uprawnienia i ograniczenia windykatora
Do najważniejszych uprawnień windykatora zalicza się:
- kierowanie do dłużnika wezwań do uregulowania długu;
- informowanie dłużnika o skutkach niespłacania należności w terminie;
- prowadzenie negocjacji z dłużnikiem mających na celu wspólne wypracowanie zasad spłaty zadłużenia;
- zawarcie ugody z dłużnikiem w imieniu wierzyciela;
- skierowanie sprawy na drogę postępowania cywilnego;
- złożenie wniosku do komornika sądowego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
W praktyce jednak to, co robi windykator, nigdy nie może wkraczać w kompetencje komornika sądowego. W żadnym razie uprawnieniem komornika nie jest, przykładowo:
- kierowanie gróźb w stosunku do dłużnika bądź osób mu bliskich;
- naruszanie miru domowego dłużnika, np. poprzez przebywanie na jego posesji bez zezwolenia właściciela;
- zajmowanie jakichkolwiek składników majątku dłużnika i podejmować próby ich sprzedaży.
Windykator – kto to jest? To już chyba jasne! Tak naprawdę ma niewielkie uprawnienia, związane co najwyższej z „miękką” windykacją. Jeżeli zatem jakikolwiek windykator – nawet podejmujący działania w stosunku do dłużnika mającego ogromne zadłużenie – przekracza zakres swoich uprawnień, to dłużnik ma prawo się bronić. Co dokładnie może on zrobić w celu ochrony swoich praw? Jakimi zasadami etycznymi powinien kierować się windykator?
Przeczytaj także: Fundacja rodzinna – jak wnieść do niej majątek? Co może być tym wkładem?
Etyka zawodu windykatora i prawa dłużnika
W pracy windykatora najważniejsze jest przestrzeganie prawa. Windykator nigdy nie może wchodzić w rolę komornika, a nawet zbliżać się w swoich działaniach do tego, co jest charakterystyczne dla egzekucji komorniczej. Tym samym wymagania etyczne, którym musi sprostać komornik oraz standardy jego aktywności wynikające z przepisów powszechnie obowiązującego prawa są ze sobą bardzo ściśle związane. Przekraczanie przez windykatora tak wyznaczonych granic może się wiązać dla niego z poniesieniem daleko idącej odpowiedzialności prawnej. Jakiej dokładnie? Jak postąpić, kiedy to, co robi windykator, sprzeciwia się prawu?
W zależności od okoliczności konkretnego przypadku windykator naruszający prawo może:
- ponieść odpowiedzialność karną. Jej standardowym przykładem może tu być skazanie za kierowanie w stosunku do dłużnika gróźb karalnych bądź naruszenie jego miru domowego;
- zostać zobowiązanym do wypłacenia dłużnikowi odszkodowania i zadośćuczynienia za wyrządzone szkody oraz krzywdy, np. za spowodowanie rozstroju zdrowia psychicznego;
- zostać ukaranym przez Policję mandatem karnym za dokonane wykroczenie.
Windykator – zawód niezbędny w systemie finansowym?
Windykator to prywatna osoba lub firma, która działa na rzecz odzyskania długów. Przeważnie czyni to w imieniu dłużnika, choć niekiedy zdarza się, że windykatorzy skupują wierzytelności, a następnie odzyskują je już we własnym imieniu i na swoją rzecz. W każdym razie windykator nie jest komornikiem sądowym i nie ma prawa do podejmowania typowo egzekucyjnych czynności, takich jak np. zajęcie i sprzedaż majątku należącego do dłużnika. Gdyby się okazało, że windykator przekracza swoje uprawnienia, dłużnik ma wiele możliwości działania w celu ochrony swoich uprawnień – łącznie ze złożeniem na windykatora doniesienia do organów ścigania, co może doprowadzić do jego skazania w postępowaniu karnym.
Biorąc pod uwagę wszystkie wyżej wymienione aspekty, nasuwa się pytanie… Czy windykatorzy są zatem niezbędni w systemie finansowym? Z pewnością w wielu przypadkach pomagają oni wierzycielom szybko i zgodnie z prawem odzyskać należności od dłużnika. Jednak równie często działania windykatorów balansują na granicach legalności, przez co wzbudzają kontrowersje. Dlatego w systemie finansowym są potrzebni windykatorzy, ale tylko dobrze przygotowani do swojej pracy. Znający swoje kompetencje i umiejący z nich korzystać. Bez tych cech windykator może spowodować więcej szkody niż pożytku.
Do podstawowych obowiązków windykatora należy przede wszystkim: kontakt z dłużnikiem, negocjacje, dokumentacja, zrozumienie przepisów prawnych oraz etyka zawodowa. Do różnic między nim a komornikiem sądowym zaliczamy zakres działania (windykator działa na etapie przed sądowym, próbując odzyskać dług za pomocą rozmów, negocjacji i innych działań pozasądowych, natomiast komornik sądowy działa na etapie już po wydaniu wyroku sądowego, mając uprawnienia do egzekucji długu), uprawnienia (windykator nie posiada uprawnień do wydawania nakazów sądowych ani do zajmowania mienia. Komornik sądowy, z kolei, działa na mocy wyroków sądowych i ma prawo do wydawania nakazów zajęcia mienia dłużnika), procedury prawne (windykator działa na podstawie umów cywilnoprawnych i nie ma dostępu do procedur sądowych. Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym i działa na podstawie przepisów prawa).
