E-sąd prowadzi elektroniczne postępowanie upominawcze, w którym istnieje możliwość dochodzenia określonych kategorii wierzytelności bez wychodzenia z domu. Jedynie za pomocą specjalnego systemu informatycznego dostępnego w Internecie można sprawdzić konkretne dane. Wszystkie związane z tym kwestie wyjaśni radca prawny. Zachęcamy do lektury!
Dlatego warto wiedzieć:
- Jakie roszczenia mogą być dochodzone przed E-sądem?
- Co zrobić, aby zainicjować elektroniczne postępowanie upominawcze?
- Jakie skutki wiążą się z wydaniem nakazu zapłaty w tym trybie i z jego ewentualnym zaskarżeniem?
Spis treści:
- Elektroniczne sądownictwo w praktyce
- Funkcjonowanie E-sądu
- Portal E-sądu – źródło informacji
- EPU – szybkie postępowanie online
- Sprzeciw w E-sądzie
- Przyszłość E-sądów
W ostatnich latach wzrasta zarówno ilość, jak i wartość zadłużenia, które nie jest na bieżąco regulowane. Problem dochodzenia należności i oddłużenia jest jedną z najważniejszych kwestii dla wierzycieli oraz dłużników. Jak się uporać z tymi zagadnieniami? Nie da się stricte odpowiedzieć na to pytanie, nie wiedząc, czym dokładnie jest E-sąd.
Elektroniczne sądownictwo w praktyce
E-sąd bez wątpienia stanowi jedną z najprostszych form dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych. Dzięki temu rozwiązaniu każdy wierzyciel, praktycznie bez wychodzenia z domu, ma możliwość pozwania swojego dłużnika. Dodatkowo może uzyskać orzeczenie, które następnie z powodzeniem będzie egzekwowane na drodze postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego.
Elektroniczne postępowanie upominawcze (w skrócie EPU) funkcjonuje w polskim porządku prawnym od dnia 1 stycznia 2010 roku. Tego dnia weszła w życie ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, na mocy której wprowadzono przedmiotowe postępowanie. Jego prowadzenie zostało przekazane do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie. Obecnie elektroniczne postępowanie upominawcze jest prowadzone przez VI Wydział Cywilny tego sądu.
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, środki odwoławcze w elektronicznym postępowaniu upominawczym – a więc przede wszystkim sprzeciw – rozpatruje Sąd Okręgowy w Lublinie, II Wydział Cywilny Odwoławczy. Natomiast kwestie administrowania systemem teleinformatycznym, jego wdrażania, testowania, modyfikowania oraz wspierania użytkowników przekazano do kompetencji Sądu Apelacyjnego w Lublinie.
Funkcjonowanie E-sądu
W zakresie działalności orzeczniczej E-sądu kluczowe znaczenie mają przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. W elektronicznym postępowaniu upominawczym sąd wydaje nakaz zapłaty, gdy powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych. Natomiast po utracie mocy lub uchyleniu nakazu zapłaty albo w przypadku braku podstaw do jego wydania, sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych lub w postępowaniu odrębnym właściwym dla danej sprawy. Wyjątek może nastąpić, kiedy przepis szczególny przewiduje inny skutek np. umorzenie postępowania.
Jednocześnie nakaz zapłaty w omawianym tu trybie nie może zostać wydany, gdy:
- powód dochodzi roszczenia innego niż pieniężne;
- doręczenie pozwanemu nakazu miałoby nastąpić poza granicami kraju.
Aby rozpocząć i skutecznie przeprowadzić elektroniczne postępowanie upominawcze niezbędne jest prawidłowe wniesienie pozwu. Jak to zrobić?
Dowiedz się więcej: Wniosek o układ ratalny ZUS – jakie przygotować dokumenty?
Portal E-sądu – źródło informacji
Jedynym sposobem na wniesienie pisma procesowego inicjującego elektroniczne postępowanie upominawcze jest skorzystanie ze strony internetowej e-sad.gov.pl. Pod tym adresem funkcjonuje system teleinformatyczny obsługujący EPU. Sąd nie rozpatrzy sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jeżeli pozew nie zostanie wniesiony za pośrednictwem wskazanego systemu. Mowa tutaj np. o sytuacji, kiedy zostanie przesłany na zwykły adres mailowy bądź korespondencyjny sądu.
Dostęp do portalu e-sąd.gov możliwy jest po zalogowaniu się na wcześniej utworzone indywidualne konto lub za pośrednictwem tzw. Modułu Tożsamości. Po dokonaniu autoryzacji użytkownika przez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej (login.gov.pl) lub kwalifikowany podpis elektroniczny następuje przekierowanie na stronę.
Bardziej zróżnicowana sytuacja prawna dotyczy pozwanego. Ma on prawo wybrać sposób komunikacji z sądem w ramach tradycyjnych form, czyli za pomocą „papierowych” pism procesowych bądź za pośrednictwem portalu e-sąd.gov.pl. Jeżeli jednak pozwany dokona wyboru wnoszenia pism procesowych poprzez system teleinformatyczny, dalsze dokumenty w sprawie wnosi wyłącznie za pośrednictwem tego systemu.
EPU – szybkie postępowanie online
Sam przebieg postępowania, jakie prowadzi E-sąd, również został unormowany w Kodeksie postępowania cywilnego. W tym zakresie należy pamiętać o najważniejszych zasadach:
- w pozwie powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Dowodów nie dołącza się do pozwu;
- w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, sąd umarza postępowanie;
- w przypadku umorzenia postępowania każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie;
- sąd proceduje na posiedzeniach niejawnych, co oznacza, że strony nie muszą stawiać się w sądzie. Poza tym przebieg postępowania jest utrwalany wyłącznie w systemie teleinformatycznym;
- postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym, które podlegają zaskarżeniu, uzasadnia się z urzędu. Termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem.
Jeżeli sąd wyda nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i nie zostanie on zaskarżony, to staje się prawomocny. Otwiera to wierzycielowi możliwość wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi. Co się jednak dzieje, gdy nakaz zapłaty zostanie zaskarżony?
Zobacz także: Giełda długów – co to jest i jak działa?
Sprzeciw w E-sądzie
Zgodnie z art. 50536 Kodeksu postępowania cywilnego w przypadku wniesienia sprzeciwu sąd umarza postępowanie w zakresie, w którym nakaz zapłaty utracił moc. Oznacza to, że sam fakt wniesienia sprzeciwu – bez względu na to, jaki skutek procesowy ostatecznie on odniesie – powoduje:
- utratę mocy w zaskarżonym zakresie. W praktyce najczęściej oznacza to uchylenie „całego” nakazu zapłaty;
- umorzenie elektronicznego postępowania upominawczego.
Warto podkreślić, że sam sprzeciw powinien spełniać wymagania przewidziane dla pisma procesowego, nie ma jednak obowiązku dołączania do niego dowodów.
Oczywiście sprzeciw od nakazu zapłaty nie powoduje, iż wierzyciel traci możliwość sądowego dochodzenia swoich roszczeń. Wręcz przeciwnie. Choć E-sąd na jego mocy traci uprawnienia do zajmowania się sprawą, to wierzyciel w ciągu trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego ma prawo wnieść do sądu powództwo o to samo roszczenie, co objęte w EPU. Sąd właściwy do jego rozpoznania proceduje wówczas na zasadach ogólnych.
Przyszłość E-sądów
E-sąd był prawdziwą rewolucją w polskim wymiarze sprawiedliwości. Dziś, po wielu latach jego działania można śmiało stwierdzić, że decyzja o jego utworzeniu była słuszna, ponieważ znacznie ułatwia dochodzenie drobnych roszczeń. Można zakładać, że w przyszłości coraz więcej spraw będzie procedowanych w sposób podobny do funkcjonowania E-sądu. Wskazują na to dokonywane w ostatnim czasie zmiany w przepisach dotyczących biegu procedur cywilnych, karnych i administracyjnych, zwłaszcza w zakresie e-doręczeń. Na ich mocy zdecydowana większość pism procesowych będzie mogła zostać doręczona jedynie w sposób elektroniczny. W ten sposób pisma będą mogły być wnoszone do sądu. Warto zauważyć, że postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe również w dużej mierze toczą się wyłącznie elektronicznie, za pomocą Krajowego Rejestru Zadłużonych.
