Pełnomocnictwo jest często i chętnie wykorzystywane w praktyce. Jednak, aby było ono w pełni skuteczne – a więc by ten, komu udzielono pełnomocnictwa, mógł działać na rzecz swojego mocodawcy – musi spełniać pewne wymagania określone prawem. Ich pominięcie, czy niewłaściwe spełnienie powoduje, że skorzystanie z pełnomocnictwa będzie niemożliwe. Jakie dokładnie są rodzaje pełnomocnictwa?
Dlatego z poniższego tekstu dowiesz się m.in.:
- Co to jest pełnomocnictwo?
- Jakie są rodzaje pełnomocnictwa?
- W jaki sposób pełnomocnictwo może zostać udzielone?
Spis treści:
- Definicja i rodzaje pełnomocnictwa
- Jakie są zastosowania różnych rodzajów pełnomocnictwa?
- Jak uzyskać pełnomocnictwo i co warto wiedzieć przed jego udzieleniem?
- Pełnomocnictwo – krótkie kompendium wiedzy
Nie zawsze mamy chęci i możliwości, aby załatwiać swoje sprawy osobiście. Niekiedy wolimy je powierzyć innym osobom, a zwłaszcza specjalistom w danej dziedzinie, np. zawodowym prawnikom. W tym celu trzeba udzielić pełnomocnictwa. Co zrobić, aby było ono skuteczne? Czym w ogóle jest pełnomocnictwo? Wyjaśnię to w poniższym artykule.

Definicja i rodzaje pełnomocnictwa
W najbardziej podstawowym ujęciu pełnomocnictwo oznacza upoważnienie do dokonywania czynności prawnych w imieniu osoby dającej pełnomocnictwo przez tego, kto je otrzymał. Na gruncie aktualnych przepisów prawa, w tym zwłaszcza Kodeksu cywilnego możemy wyróżnić trzy rodzaje pełnomocnictwa:
- pełnomocnictwo ogólne;
- pełnomocnictwo rodzajowe;
- pełnomocnictwo do dokonywania poszczególnych czynności.
Podział ten wynika z art. 98 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do działań przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności. Warto od razu podkreślić, że w przepisach Kodeksu cywilnego istnieje jeszcze jeden typ. Chodzi o prokurę, której istotę wyjaśnię w dalszej części tekstu.
Jak słusznie wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 26 maja 2022 roku, sygn. akt I Aga 144/21:

Oznacza to, że ustanowienie pełnomocnika w zasadzie w żadnej mierze nie zależy od zgody, czy woli osoby, której jest udzielane. Osoba ustanowiona pełnomocnikiem nie może również zrzec się umocowania. Czynność ta jest jednak niepotrzebna, gdyż – udzielenie pełnomocnictwa nie powoduje powstanie po stronie pełnomocnika żadnych obowiązków. Oznacza to zaś, że pełnomocnik niegodzący się na wykonanie czynności, do której został umocowany, nie musi jej wykonywać.
Przeczytaj także: CEIDG – rejestracja krok po kroku. Instrukcja dla początkujących przedsiębiorców
Pełnomocnictwo – rodzaje i zastosowania
Oczywiście rodzaje pełnomocnictwa nie są wyróżniane tylko ze względu na ich nazwy. Zawsze za wyróżnieniem rodzaju pełnomocnictwa idą w parze regulacje dotyczące tego, do czego dokładnie może ono służyć. Dlatego kwestia tego, jakie są rodzaje pełnomocnictwa, bezpośrednio przekłada się na możliwości ich praktycznego zastosowania. W związku z tym warto wiedzieć, że:
- pełnomocnictwo ogólne – jest najczęściej wykorzystywane w praktyce. Na jego podstawie pełnomocnik ma prawo dokonywać w imieniu dającego pełnomocnictwo wszelkich czynności danego typu, które nie przekraczają zakresu zwykłego zarządu. Tym samym pełnomocnictwo ogólne pozwala na naprawdę szerokie działanie pełnomocnika. Ten rodzaj pełnomocnictwa musi zostać udzielony na piśmie;
- pełnomocnictwo rodzajowe – obejmuje upoważnienie pełnomocnika do podejmowania ściśle określonej kategorii czynności prawnych. Co ważne, pełnomocnictwo rodzajowe może obejmować również czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu;
- pełnomocnictwo do poszczególnych czynności – uprawnia pełnomocnika do podejmowania w imieniu mocodawcy wyłącznie jasno wskazanej czynności.

Pełnomocnictwo – rodzaje tej instytucji prawnej są naprawdę zróżnicowane – jest nierzadko wykorzystywane przez przedsiębiorców. Prowadzący własną działalność gospodarczą mają możliwość skorzystania ze specyficznego pełnomocnictwa, jakim jest prokura. Stosownie do art. 1091 § 1 Kodeksu cywilnego prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Poza tym:
- nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej;
- prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie;
- prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych;
- prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie;
- prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej;
- do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.
Zobacz również: Układ ratalny ZUS na nowych zasadach – co się zmieniło?
Jak uzyskać pełnomocnictwo i co warto wiedzieć przed jego udzieleniem?
Pełnomocnictwo zawsze jest niezwykle istotnym dokumentem. Stąd przyszły mocodawca powinien dobrze zastanowić się komu w i jakim zakresie udzielić takiego poświadczenia. Jeżeli tego nie zrobi, może popaść w poważne tarapaty. Zwłaszcza że – jak zdążyliśmy się już przekonać – rodzaje pełnomocnictwa obejmują naprawdę wiele różnych przypadków, nieraz poważnie związanych z ochroną interesów tego, kto chce skorzystać z omawianej tu instytucji prawnej. Jednocześnie ten, kto ma otrzymać pełnomocnictwo, również powinien przemyśleć, czy chce przyjąć na siebie tę funkcję.
Bez względu na to, po jakie dokładnie rodzaje pełnomocnictwa chcesz sięgnąć, powinieneś pamiętać, że:
- Najlepszym rozwiązaniem jest sporządzenie pełnomocnictwa na piśmie. Zdecydowanie ułatwia to posługiwanie się nim, a jednocześnie niekiedy nie da się skutecznie korzystać z pełnomocnictwa bez dokumentu;
- Dokument pełnomocnictwa należy poprawnie sformułować. Kluczową kwestią jest jasne określenie, do czego dokładnie uprawniony jest pełnomocnik;
- Przed udzieleniem pełnomocnictwa zainteresowani powinni porozumieć się, czy realizacja czynności wchodzących w jego zakres będzie odpłatna, czy też mocodawca będzie działał za darmo.
Jedno jest pewne: im więcej szczegółów mocodawca oraz pełnomocnik ustalą przed sporządzeniem dokumentu i im więcej kwestii tam ujmą, tym lepiej. W praktyce pozwala to uniknąć wielu problemów.

Pełnomocnictwo – krótkie kompendium wiedzy
Pełnomocnictwo to prawo do podejmowania określonych czynności – prawnych, a także faktycznych – przez pełnomocnika na rzecz jego mocodawcy, a więc tego, kto udzielił takiego poparcia. Zawsze warto udzielić pełnomocnictwa na piśmie. Wówczas nie ma wątpliwości, do jakich dokładnie czynności mocodawca upoważnia swojego pełnomocnika. Niekiedy zaś – i wcale nie są to rzadkie przypadki – ustawodawca wymaga pisemnego upoważnienia. Zdarza się także, że pełnomocnictwo musi zostać udzielone w formie szczególnej, np. w formie aktu notarialnego bądź w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Takie pełnomocnictwo jest wymagane do szczególnie doniosłych czynności prawnych jak przykładowo sprzedaż nieruchomości bądź przedsiębiorstwa.