Prawo upadłościowe w 2021 roku wprowadziło wiele ważnych zmian. Co warto o nich wiedzieć? Na to pytanie odpowiada ekspert.
Spis treści
- Prawo upadłościowe 2021 – podsumowanie najważniejszych informacji
- Zasadnicze zmiany Prawa upadłościowego w 2021 roku
- Istotne zmiany w przygotowanej likwidacji
- Informatyzacja postępowania upadłościowego
- Prawo upadłościowe 2021 – zakończenie
Czas pandemii – a zwłaszcza związanych z nią skutków gospodarczych – bez wątpienia służy popularyzacji procedur określonych w Prawie upadłościowym oraz w Prawie restrukturyzacyjnym. Zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy w ustawach tych – słusznie – poszukują sposobów na rozwiązanie trudności z nadmiernym zadłużeniem, w które popadli bardzo często w wyniku niesprzyjających okoliczności ekonomicznych. W mijającym roku w każdej z tych ustaw prawodawca przeprowadził szereg zmian. Ich głównym celem jest podniesienie ich efektywności oraz szybkości procedowania postępowań. O czym warto pamiętać, analizując nowe rozwiązania legislacyjne zawarte w Prawie upadłościowym?
Prawo upadłościowe 2021 – podsumowanie najważniejszych informacji
Rok 2021 w prawie upadłościowym upłynął pod wpływem dwóch zasadniczych wydarzeń. Sporego wzrostu liczby postępowań upadłościowych oraz zmian w prawie, które miały na celu przede wszystkim informatyzację procedur. Należy pamiętać, że Prawo upadłościowe – 2021 właśnie pod tym względem był rekordowy – reguluje nie tylko upadłość przedsiębiorców, ale również konsumentów. W zeszłym roku ogłoszono ok. 18 000 upadłości konsumenckich, co stanowi wzrost o przeszło 47% w stosunku do 2020 roku.
To z kolei pozwala przyjąć, że upadłość konsumencka stała się jednym z głównych sposobów na oddłużenie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Być może istotnym czynnikiem wpływającym na kształtowanie się tego rodzaju statystyk są trudności gospodarcze związane z pandemią koronawirusa. Jednak należy pamiętać, że z upadłości konsumenckiej korzysta szereg osób, które w innym trybie nie miałyby szansy na oddłużenie. Chodzi tu więc o konsumentów przeważnie od wielu lat borykających się z kryzysem zadłużenia. Tym samym bez ryzyka błędu można uznać, że dokonane w ostatnich latach zmiany w Prawie upadłościowych, który podstawowym celem było uproszczenie upadłości konsumenckiej oraz zwiększenie dostępności tego rodzaju procedur, spełniły swoje zadanie.
Przeczytaj również: Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości a Krajowy Rejestr Zadłużonych. Najważniejsze informacje
Sytuacja przedsiębiorców w kontekście stosowania ustawy Prawo upadłościowe jest nieco inna. Ogólnie rzecz biorąc w poprzednim roku – w stosunku do roku 2020 – liczba niewypłacalnych firm wzrosła aż o 71%. Jednak przedsiębiorcy decydują się przede wszystkim na postępowanie restrukturyzacyjne. Według danych Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej w zeszłym roku ogłoszono upadłość 412 firm, natomiast oddalono 763 wnioski o ogłoszenie upadłości.
Zasadnicze zmiany Prawa upadłościowego w 2021 roku
Poza tym rok 2021 to także ważna nowelizacja Prawa upadłościowego. 1 grudnia weszła w życie ustawa z dnia 28 maja 2021 roku o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw, na mocy której w Prawie upadłościowym m.in.:
- Sprecyzowano, że wniosek o ogłoszenie upadłości, który wpłynął do sądu w czasie trwania postępowania restrukturyzacyjnego, podlega odrzuceniu;
- Określono, że wierzyciel zgłasza swoją wierzytelności syndykowi w ciągu 30 dni od dnia dokonania obwieszczenia;
- Ustalono, że małżonek upadłego, który chce dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu swojego udziału w majątku wspólnym, zgłasza swoje roszczenie syndykowi, a nie jak dotychczas sędziemu-komisarzowi;
- Dodano przepis art. 220 ust.2a, zgodnie z którym jeżeli na postanowienie albo zarządzenie służy środek odwoławczy postanowienie, albo zarządzenie doręcza się wraz z uzasadnieniem.
Na mocy przedmiotowej noweli ustawodawca wprowadził spore zmiany do procedury przygotowanej likwidacji („pre-pack”). W jej ramach dłużnik może sprzedać całość bądź część swojego przedsiębiorstwa. A pozyskane w ten sposób środki przeznaczyć na spłatę wierzycieli.
Warto przeczytać: Zwłoka a opóźnienie – jaka jest różnica? Wyjaśnia ekspert
Istotne zmiany w przygotowanej likwidacji
Omawiana nowela w zakresie procedury przygotowanej likwidacji wprowadziła szereg istotnych zmian przede wszystkim w obszarze zabezpieczenia prawidłowego biegu sprawy, poprzez wniesienie wadium. Zachowano obowiązek wniesienia, wraz z wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa lub jego znacznej bądź zorganizowanej części, wadium w wysokości 1/10 oferowanej ceny zakupu. Jednak ustawodawca zdecydował, że wadium może zostać wniesione w jednej z następujących form:
- W pieniądzu;
- Poręczeniach bankowych lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, z tym że poręczenie kasy jest zawsze poręczeniem pieniężnym;
- Gwarancjach bankowych;
- Gwarancjach ubezpieczeniowych.
Przy czym – co poniekąd oczywiste – jedynie wadium wnoszone w pieniądzu należy wpłacić na rachunek depozytowy sądu właściwego do rozpoznania wniosku. Natomiast, jeżeli do zawarcia umowy sprzedaży – z oferentem wybranym w omawianym tu trybie – nie dojdzie z przyczyn leżących po stronie nabywcy, syndyk zatrzymuje wadium wniesione w pieniądzu. Jeżeli wadium było wniesione w innej formie niż pieniądz, syndyk dochodzi zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. Wówczas wadium staje się składnikiem masy upadłości.
Informatyzacja postępowania upadłościowego
Jednak za jedną z najistotniejszych zmian, jakie od 1 grudnia 2021 roku dotknęły Prawo upadłościowe – nowelizacja w tym zakresie, o czym warto pamiętać, była kilkukrotnie przesuwana w czasie – jest właściwie pełna informatyzacja postępowania upadłościowego. Systemem służącym do jego elektronicznej obsługi – analogicznie, jak w przypadku spraw restrukturyzacyjnych – stał się Krajowy Rejestr Zadłużonych. Warto pamiętać, że zastąpił on Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości. Właściwie nigdy nie został on wprowadzony w życie, pozostając tylko ideą obecną w szeregu różnych aktów normatywnych.
Zobacz także: Postępowanie restrukturyzacyjne a ulga na złe długi – zmiany od 1 października 2021
W związku z tym, w aktualnym stanie prawnym – co powinien uwzględniać każdy skrypt referujący Prawo upadłościowe – regułą jest dokonywanie wszelkich czynności procesowych, zarówno przez organy postępowania, jak i jego uczestników, w formie elektronicznej. Wyjątki od tej reguły zawsze muszą znajdować ustawowe umocowanie. W tym kontekście należy przypomnieć, że obowiązek wnoszenia pism w postaci elektronicznej w postępowaniu upadłościowym nie dotyczy m.in. wierzycieli posiadających niektóre wierzytelności ze stosunku pracy oraz wierzytelności alimentacyjne. Osoby te mogą składać swoje wnioski i oświadczenia w biurze podawczym sądu, którego pracownicy wprowadzają je do Krajowego Rejestru Zadłużonych.
Prawo upadłościowe 2021 – zakończenie
Rok 2021 – rekordowy pod względem ilości ogłoszonych upadłości konsumenckich oraz wskaźnika niewypłacalności firm – obfitował w szereg zmian legislacyjnych. Z punktu widzenia przepisów Prawa upadłościowego najważniejsze z nich weszły w życie 1 grudnia ubiegłego roku. Od tego dnia obowiązują przepisy dotyczące Krajowego Rejestru Zadłużonych. Jest on – obok szeregu innych funkcji – systemem teleinformatycznym służącym do obsługi postępowań upadłościowych. Aktualnie właściwie wszystkie czynności organów oraz uczestników postępowania dokonuje się właśnie w formie elektronicznej, za pomocą tego Rejestru. Poważne zmiany dotknęły także procedurę przygotowanej likwidacji przedsiębiorstwa lub jego części, zwłaszcza w zakresie wadium czy prowadzenia aukcji. Nie ma wątpliwości, że nadchodzący czas będzie prawdziwym testem na efektywność i skuteczność nowych rozwiązań.
