Poradnik

  1. Start
  2. /
  3. Poradnik
  4. /
  5. Podsłuch i monitoring w pracy – kontrola pracownika...

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa swoim pracownikom. W tym celu często stosuje się monitoring w pracy, który może okazać się pomocny w wielu sytuacjach. Jego wykorzystanie musi jednak odbywać się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dzięki lekturze poniższego tekstu dowiesz się przede wszystkim:

– czy pracodawca może podsłuchiwać swoich pracowników;

– po spełnieniu jakich warunków, dopuszczalne jest zamontowanie kamer monitoringu w miejscu pracy;

– jakich pomieszczeń zakładu pracy nie wolno monitorować.

Spis treści:

Monitoring w pracy to rozwiązanie, z którego coraz chętniej korzysta wielu przedsiębiorców. Użyteczność tego rozwiązania jest wręcz niezaprzeczalna, ale nigdy nie wolno zapominać, że pracodawca nie ma prawa korzystać z monitoringu według własnego uznania. Jeżeli przekroczy obowiązujące w tej materii przepisy prawa, to narazi się na negatywne konsekwencje. Poniżej wyjaśniam najważniejsze zasady korzystania z monitoringu w miejscu pracy. Zapraszam do lektury!

KPR – baner formularz kontaktowy

Czy podsłuch w pracy jest legalny?

Monitoring w miejscu pracy jest jasno uregulowany przez przepisy, natomiast nie ma konkretnych regulacji dotyczących podsłuchiwania pracowników. Dlatego jest to skomplikowana i kontrowersyjna kwestia – takie działania mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami dla pracodawcy.  Co do zasady podsłuchiwanie pracowników nie jest legalne, a więc ani właściciel zakładu pracy, ani ktokolwiek inny nie ma prawa zamontować podsłuch w pracy. Jednak, jak zawsze, również w tym obszarze można wskazać na specyficzne przypadki, będące wyjątkiem od ogólnej zasady. I tak:

  • oczywiście zatrudnieni mogą wyrazić zgodę na podsłuch w pracy. Wówczas nie ma przeszkód prawnych, aby korzystać z tego rozwiązania. Taka zgoda musi być świadoma oraz w pełni dobrowolna. Pracownik ma również prawo zmienić zdanie i wycofać swoją zgodę na stosowanie wobec niego podsłuchu. Nagrania zawsze muszą zostać odpowiednio zabezpieczone przed dostęp do nich przez osoby nieuprawnione. Jednocześnie zapis rozmów pracowników może mieć na celu jedynie kontrolowanie prawidłowości wykonywania przez nich ich obowiązków zawodowych;
  • monitoring z dźwiękiem w pracy – kamery założone w zakładzie pracy, z technicznego punktu widzenia, w prosty sposób można wyposażyć również w funkcję nagrywania dźwięku. Takie rozwiązanie również stanowi podsłuch w pracy i może znaleźć zastosowanie wyłącznie po uzyskaniu zgody pracowników.

Należy pamiętać, że kamera w pracy – przepisy są tutaj jednoznaczne – nie jest tym samy, co posłuch w pracy. Te dwie sfery trzeba od siebie oddzielić. 

W jaki natomiast sposób monitoring w zakładzie pracy został unormowany przez ustawodawcę?

Może Cię również zainteresować: Oddelegowanie pracownika za granicę – obowiązki pracodawcy

Kamery w pracy a norma prawna

Czasami można spotkać twierdzenie, że w polskim systemie prawa istnieje „ustawa o monitoringu wizyjnym”. Nie jest to jednak do końca poprawne określenie, gdyż ustawy o takiej nazwie po prostu nie ma. 

W przypadku jednak Kodeksu pracy to decydujące znaczenie ma art. 222. Zgodnie z tym przepisem:

  • przepisy w tym wypadku są jednoznaczne – monitoring w pracy może zostać zainstalowany tylko wówczas, gdy jest to niezbędne do:
    • zapewnienia bezpieczeństwa pracowników; 
    • ochrony mienia;
    • kontroli produkcji; 
    • zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. 

W tych okolicznościach ustawodawca dopuszcza sięgnięcie przez pracodawcę po środki techniczne umożliwiające rejestrację obrazu;

  • monitoring w pracy – kontrola pracownika jest przecież jego istotą – nie może zastać zamontowany we wszystkich pomieszczeniach zakładu pracy. Szerzej wyjaśnię to w dalszej części tekstu. Jednakże już teraz chciałbym zaznaczyć, że monitoring w pracy nigdy nie może naruszać prywatności zatrudnionych;
  • kamery w pracy rejestrujące co dzieje się na terenie zakładu służą temu, aby wytwarzane przez nie nagrania mogły zostać odtworzone, gdy zajdzie taka potrzeba. Należy jednak pamiętać, że dostęp do tego sprzętu musi być ściśle limitowany. To podstawowe wymaganie w obszarze problemu monitoring a RODO. Pracodawca musi jednoznacznie ustalić:
    •  kto może przeglądać monitoring w pracy; 
    • jaki czas nagrania będą przechowywane;
    • na jakich zasadach będzie można uzyskać dostęp do nagrań. 

W praktyce równie istotna, jak powyższej naszkicowane regulacje prawne jest informacja o monitoringu, którą należy zamieścić w widocznym miejscu. Pracownicy zaś muszą zostać poinformowani przez pracodawcę o zamontowaniu kamer co najmniej na dwa tygodnie przed ich uruchomieniem. Dopiero gdy wszystkie z tych wymogów zostaną spełnione można przyjąć, że monitoring w pracy jest legalny.

Przeczytaj również: Związki zawodowe – jakie są wobec nich obowiązki pracodawcy?

Kto może przeglądać monitoring w pracy?

Ustawodawca w Kodeksie pracy zdecydował, że nagrania wytworzone przez kamery w pracy – przepisy innych ustaw również wchodzą tutaj w grę – mogą być przechowywane maksymalnie przez trzy miesiące, licząc od dnia nagrania. Przetworzenie jest dozwolone wyłącznie do celów, dla których zostały zebrane, czyli przede wszystkim na potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa pracowników oraz mienia pracodawcy. Niedopuszczalne jest więc przeglądanie czy tym bardziej przekazywanie komuś innemu dowodów z monitoringu w celach, które są niezwiązane z powyżej opisanymi sytuacjami. 

Obowiązkiem pracodawcy jest również jasne ustalenie, kto może przeglądać monitoring w pracy. Takie prawo przysługuje przede wszystkim pracodawcy. Powinien on również upoważnić do przeglądania monitoringu kogoś z załogi lub wyspecjalizowaną firmę ochroniarską. Dzięki temu z jednej strony zostanie ograniczony krąg osób posiadających dostęp do nagrań, z drugiej zaś będzie zabezpieczona możliwość ich odtworzenia, gdy zajdzie taka potrzeba w czasie nieobecności pracodawcy. Osoby nieuprawnione nie mają prawa dostępu do nagrań.

Poza tym monitoring w pracy nierzadko okazuje się przydatny dla organów ścigania. Jeżeli o dostęp do nagrań z monitoringu wystąpi policja, prokuratura bądź sąd należy je udostępnić. W takich przypadkach nie można zasłaniać się ani RODO, ani Kodeksem pracy, ani tym bardziej zasadami przetwarzania nagrań opracowanymi przez pracodawcę na potrzeby jego zakładu. 

Zgodnie z przepisami, w przypadku, w którym nagrania obrazu stanowią dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie prawa lub pracodawca powziął wiadomość, iż mogą one być w takim celu potrzebne, trzymiesięczny termin przechowywania nagrań ulega przedłużeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Kamera w miejscu pracy – gdzie nie wolno jej zamontować?

Tak, jak wspomniałem powyżej monitoring w pracy nie może zostać zamontowany w każdym miejscu. Niedopuszczalne jest co do zasady, instalowanie kamer w takich pomieszczeniach, jak:

  • szatnie;
  • łazienki; 
  • palarnie;
  • stołówki;
  • miejsca wykorzystywane przez zakładową organizację związkową.

Warto podkreślić, że jeżeli pracodawca chciałby zamontować kamery w pomieszczeniach sanitarnych, to musi uzyskać na to zgodę zakładowej organizacji związkowej. Jeżeli związek zawodowy nie funkcjonuje u danego pracodawcy, to niezbędna jest zgodna właściwie wyłonionych reprezentantów pracowników.

Zobacz też: Firma w restrukturyzacji, a prawa pracownika – o czym pamiętać?

O tym pamiętaj monitorując pracowników!

Podsumowując, pracodawca ma prawo zamontować monitoring w miejscu pracy, jeżeli celem jest: 

  • zadbanie o bezpieczeństwo pracowników; 
  • ochrona mienia;
  • kontrola produkcji; 
  • zachowanie tajemnicy informacji. 

Bez zgody pracowników nie może on nagrywać dźwięku, stąd podsłuch w pracy co do zasady jest niedopuszczalny.  Niedozwolony jest również montować kamer w takich pomieszczeniach, jak szatnia czy sanitariaty. Dostęp do nagrań może posiadać jedynie uprawniony personel, a długość ich przechowywania nie powinna przekraczać trzech miesięcy od dnia nagrania. O fakcie monitorowania zakładu pracy pracownicy muszą zostać poinformowani co najmniej na dwa tygodnie przed uruchomieniem kamer.

    Zredukuj zadłużenie swojej firmy o 50%

    Rozpoczniemy restrukturyzację i wstrzymamy egzekucję komorniczą w ciągu 2 dni. Wypełnij krótki formularz:

    Rodzaj działalności
    Kwota zadłużenia

    Zostaw kontakt

    Imię*
    Numer telefonu*
    Adres e-mail*

    close-link

      Zredukuj zadłużenie swojej firmy o 50%

      Rozpoczniemy restrukturyzację i wstrzymamy egzekucję komorniczą w ciągu 2 dni. Wypełnij krótki formularz:

      Rodzaj działalności
      Kwota zadłużenia

      Zostaw kontakt

      Imię*
      Numer telefonu*
      Adres e-mail*

      close-link